Nihavendin fethi By: sumeyye Date: 13 Nisan 2011, 15:06:24
Nihavendin Fethi
En-Nehhas b. Kahm, el-Kasým b. Avf eþ-Þeybanî aracýlýðýyla, Es-Sâib b. El-Akra'dan bu hususta þöyle dediðini anlatýr:
-Müslümanlara karþý Ýran müþrikleri o güne kadar örneði görülmemiþ bir biçimde saldýrýya geçtiler. Mah þehri ahalisi, Ýsfahan halký, Hemedan sakinleri, Rey (bugünkü Tahran) halký, Humus halký,
Nihavend'de oturanlar ve Azerbaycanlýlar hep birden geçti.
Bu haber Hz. Ömer'e ulaþmýþtý. Derhal ileri gelen Ashabla istiþare yaptý (her biri ayrý bir görüþ belirtti. Bunun üzerine) Hz. Ali: "Ey mü'minlerin emiri, sen görüþçe bizim en isabetlimiz olduðun kadar memurlarýný da bizden iyi tanýrsýn. (Bana kalýrsa Küfe halkýna haber sal üçte ikisi oraya yardýma gitsin, kalan üçte bir de þehirde kalanlarý korusun. Basra halkýna da ayný haberi yolla.)" dedi. Bunun üzerine Hz. Ömer: "Ben onlarýn baþýna öyle birini tayin edeceðim ki, kesinlikle" dedi. Sonra Saib'e dönüp "Ya Saib, þu mektubumu al ve Nu'man b. Mukarrin'e götür. Küfe ordusunun üçte ikisini alýp yola çýksýn. Basra ordusuna da ayný haberi salsýn. Sen de elde ettikleri ganimetin korunup getirilmesini saðla. (Ama buna hakkýmýz olmayaný yollama. Ordudakilerin haklarýný engelleme). Eðer Nu'man öldürülürse ordu komutaný Huzeyfe olacaktýr. Huzeyfe de öldürülürse komutan Cerir b. Abdullah olacak. Bu ordu öldürülecek olursa seni de göremeyeceðim" dedi.[757]
Alkame b. Abdullah el-Müzenî, Ma'kil b. Yesar'dan naklediyor: -Hz. Ömer, Ýsfehan, Ýran ve Azerbeycan'dan hangisini önce fethe baþlamak daha doðru olur, diye Hürmüzan ile istiþare etti. Hürmüzan: "Ya Emira'l-Mü'minin, Ýsfehan baþ, Farili ve Azerbaycan kanatlar hükmündedir. Kanatlardan biri kesilse baþ öte tarafa yardýma koþar. Eðer baþ kesilirse, kanatlar yere serilir." Dedi. Hz. Ömer de mescide girdi. Nu'man b. MukarrÝn namaz kýlýyordu. Hemen onu Nihavend'e gitmek üzere yola çýkýp yanma Zübeyr b. El-Avvâm, Huzeyfe b. El-Yeman, Muðira b. Þu'be, Amr b. Ma'di Kerîb, Eþ'as b. Kays ve Abdullah b. Ömer'i de kattý. Numan varýp Nihavend'e ulaþtý. Alkame haberi anlatarak Numan'in iki ordu karþýlaþtýðýnda söylediði þu söze getirir. Numan orduya:
-"Ben öldürülecek olursam hiç kimse benden yana gelmesin. Ben þimdi, bir dua yapacaðým siz de "amin" diyeceksiniz" deyip "Allah'ým müslümanlarýn zaferi ve müþriklere galip gelmesiyle, bana þehitlik nasip eyle" diye dua etti. Ordu bu duaya "amin" dedi.
Sonra hep birden hücuma geçtiler. Ýlk þehit olarak yere yýkýlan Nu'man olmuþtu.[758]
Halife b. Hayyat isnadý ile bu konuda þu haberi anlatýr:
-Ýki ordu Nihavend'de Çarþamba günü karþýlaþtý. Müslümanlarýn sað kanadý biraz geriledi. Sonra Perþembe günü tekrar karþýlaþtýlar, sað kanat yerinde kaldý. Bu kere sol kanattakiler biraz geriledi. Cuma günü karþýlaþtýklarýnda Nu'man onlara hitap edip orduyu düþmana saldýrýya teþvik eden bir konuþma yaptý. Allah da müslumanlara fetih nasip etti.[759]
Ziyad el-A'cem de þunlarý anlatýr: Ebu Musa el-Eþ'arî bize Hz. Ömer'in Osman b. Ebi'1-As'a yazýlmýþ olan þu mektubunu getirdi. "Emma ba'dü: Ben sana Ebu Musa'yý ve ordusunu imdada yolluyorum. Emir sensin ama birbirinizin gönlünü alýn. Vesselam." Ýstahar þehrinin kuþatmasý uzayýnca, Osman b. Ebi'l-As bir çok komutaný oraya yolladý, onlar da el-Resâtik þehrine saldýrdý.[760]
Nihavend Savaþýyla Ýlgili Taberî'nin Rivayeti
Taberi bu savaþla ilgili olarak þu bilgileri verir: -Nu'man b. Mukarrin ordusuyla Nihvend'e vardýðýnda Nihavendliler yerlere demir dikenler dikmiþlerdi. Nu'man oraya bir takým gözcüler göndermiþti ki, bunlar bu "demir diken" tuzaðýnýn ne olduðunu bilmiyorlardý. Bu gözcülerden birinin atýnýn ayak týrnaðýna bu demir çakýlmýþ olduðundan adam atýný zorluyor ama at yerinden aynlamýyordu. Bir de attan inip baktý ki, demir diken saplanmýþ. (Hemen geri gelip, Nu'mana durumu bildirdi) Nu'man da "Peki sizin görüþünüz ne?" diye sorunca, onlar: "Sen geri geri git. Ta ki Ýranlýlar senin kaçtýðýný sanacak, seni yakalamak için çýkacaklardýr.
Nu'man bunun üzerine orduyu geride duruttu ve bekledi. Gözcü casuslarý geri geri kaçar gibi yapýnca Ýranlýlar çýkýp yerlere kurduklar demir diken tuzaklarýný temizleyip ardýndan casuslarý yakalamak için çýktýlar. Nu'man gönüllü birlikleri hazýrlayýp onlara doðru geldi ve orduya hitaben: "Eðer ben vurulursam, baþýnýzda Huzeyfe olacak, o da vurulursa, komuta Cerir b. Abdullah el-Beceli'de olacak, o da vurulursa komutanýnýz Kays b. Mekþuh'tur" dedi. Muðira kendisini komutan olacaklar arasýnda saymadýðý için gönlünün kýrýldýðýný sezmiþti.
Ýran ordusu harpten kaçmamalarý için bir birlerine zincirle baðlanmýþ olarak harp meydanýna geldiler. Müslümanlar onlara hücum etti. O esnada atýlan bir ok Nu'man'a deðip onu öldürdü. Kardeþi Süveyd b. Mukarrin (r.a.) onu bir elbise içine sarýp öldüðünü Allah onlara zafer nasib edene kadar gizledi. Zaferden sonra da sancaðý Huzeyfe (r.a.)'a verdi.
Allah zü'1-Hacib (kaþlý) denen ve Behmen lakablý Merdan þah'ý öldürdü. Böylece Nihavend'in fethi gerçekleþti. Bundan sonra Ýranlýlarýn toplu bir ordusu olamadý.[761]
Yezdecürd Hazinesinin Ele Geçiþi
Hz. Ömer (r.a.), Sakif in kölesi olan es-Saib b. El-Akra'yý Ýran seferine yolladý. Saib iyi bir katip ve matematikçi idi. Ona: Eðer Allah orduya zafer nasip edecek olursa ganimetin içinden humus'u ayýr, kalanýný ordudakilere taksim et, dedi. Saib der ki: Ben insanlara bu ganimeti daðýttýðým sýrada yanýma bir Ýranlý geldi ve: "Sana Yezdecürd'ün hazinelerini göstermem karþýlýðýnda benim ve ailemin can güvenliðini saðlar mýsýn? Hazine senin ve baþkanýnýn olur!" dedi. Ben de: "Tabi saðlarým" dedim. Ýranlýlarýn yanýna bir adam verip hazineyi almaya yolladým. Asker gidip iki kocaman getirdi ki, içinde sadec inci, yakut ve zeberced (sarý yakut) var.
Saib devamla der ki: Ben onlarý yükleyip beraberimde Ömer (r.a.)'a getirdim. Ömer bana onlarý Beytu'l-Mal'e (hazineye) koymamý söyledi. Ben de emrini yerine getirdim ve hiç oyalanmadan geri dönüp çok hýzlý bir yolculukla Kûfe'ye geldim. Meðer Ömer beni çaðýrtmýþ ama elçi bana ancak ben Kûfe'ye geldikten sonra yctiþebilmiþti. Ben devemi çökertmiþtim ki, o da gelip devesini devemin arkasýna çökertip bana "Derhal mü'minlerin emiri Ömer'in huzuruna çýkacaksýn!" talimatýný söyledi. Ben de derhal geri dönüp Medine'ye geldim ve huzuruna çýtkim. Ömer (r.a.) bana "Benimle Ümmü Saib'in oðlu (Saib) arasýnda ne oldu veya Ümmü Saib'in oðluyla benim aramda bir þey mi oldu?" dedi. Ben de: "Anlattýðýn ne demek oluyor?" dedim. O da: "Vallahi baþka bir þey deðil de ancak ben uyumuþ idim. Bir de rüyamda bir melaike gelip beni senin getirdiðin bu iki yanma doðru sürükledi. Bu iki de ateþe tutuþturulmuþlardý. Onlar bana "Biz bu hazinelerle senin vücudunu daðlayacaðýz" dediler. Ben de onlara, "Ben onlarý müslümanlar arasýnda bölüþtüreceðim!" diyordum. "Ya Saib sen bu getirdiklerini benden al çarþýya bir yere götürüp onlarý sat da, müslümanlarýn erzak ve ihtiyaçlarýna sarf et. Allah seni babasýz koysun!" dedi.
Ben hemen hazineden bunlarý aldým ve beraberimde Kûfe'ye getirdim. Sonra onlarý Küfe Mescidinde sergiledim. Tüccarlar duyunca etrafýmý sardýlar. Onlarý benden Amr b. Hureyþ iki milyon dirheme satýn aldý. Sonra Amr onlarý alýp Ýran topraklarýna götürmüþ ve orada onlar dört milyon dirheme satmýþ. Hala Küfe halkýnýn en zengin kiþisi Amr b. Hureyþ'tir.[762][758] Futuhu'l-Buldan 2/372; Tarih-i Halife 148, 149
[759] Tarihi Halife 148 '
[760] Tarihi Halife 150
[761] Tabeýi, Tarih 4/116
Ýmam Zehebi, Tarihü’l Ýslam Cantaþ Yayýnlarý 5/321-323
Ýmam Zehebi, Tarihü’l Ýslam Cantaþ Yayýnlarý 5/323-324
[762] Taberi, Tarih 4/116, i 17; Futuhu'l-Buldan s. 373, 374
Ýmam Zehebi, Tarihü’l Ýslam Cantaþ Yayýnlarý 5/325-326
Ynt: Nihavendin fethi By: Bilal2009 Date: 11 Temmuz 2021, 12:55:55
Esselamü aleyküm Rabbim bu günde Ýslam ýn fetihlerini nasip eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Nihavendin fethi By: Sevgi. Date: 12 Temmuz 2021, 00:11:25
Aleyküm selam. Bu bilgileri bizlerle paylaþtýðýnýz için Allah sizlerden razý olsun kardeþim