Tilavet secdesi By: sumeyye Date: 08 Nisan 2011, 12:57:01
TÝLAVET SECDESÝ
Secde âyetini okuyanýn da, dinleyenin de tilavet secdesine varmasý vâcibdir (Ýmam Þafiî): Hz. Peygamber (sas) buyurdu ki;
“Secde âyetini okuyanýn üzerinde secde vecibesi vardýr. Secde âyetini dinleyenin üzerinde de secde vecibesi vardýr.” Bu hadîs-i þerîfde geçen ve üzerinde diye tercüme ettiðimiz ali’y harfi vâciblik ifade eder. Kaldý ki; bazý secde âyetlerinde 'secde edin' emri vardýr ki; bu emir de vâciblik ifade eder.
Bazý secde âyetlerinde ise; secde etmemek kýnanýr ki; bu da secdenin vâcib olduðu mânasýndadýr. Tilavet secdesi geniþ zamanlý bir vâcibdir. Secde âyetini okuyan kimse kâfir de olsa, hayýzlý veya nifaslý yahut cünüb veyahut abdestsiz, veya akýllý bir çocuk yahut kadýn ya da sarhoþ da olsa; secdeye varmasý vâcibdir. Çünkü nass bu hususda tafsilat vermemiþtir. Üzerine namazýn edasý da, kazasý da vâcib olmayan kimsenin; meselâ hayýzlý veya nifaslý kadýnýn tilavet secdesine varmasý vâcib olmaz. Zira bu secde namazýn cüzlerindendir.
Secde âyetleri þu yerlerde bulunur: A'raf’ýn sonunda, Ra'd, Nahl, Ýsrâ, Meryem ve Hacc sûresinin ilkinde (Ýmam Þâfýî), Furkan, Neml, Secde, Sâd (Ýmam Þâfýî) Fussilet, Necm, Ýnþikak ve Alak sûrelerinde: Hz. Osman (ra) ýn mushafýnda böyle belirtilmiþtir.
Tilavet secdesinin þartlarý namazýn þartlarý gibidir: Çünkü bu secde namazýn bir cüz'üdür.
Ve zamanýnda yapýlmamýþsa, sonra kaza edilir (Ýmam Þâfýî): Çünkü bu secde vâciblik makamýdýr. Secde âyetinin okunduðunu iþiten kimse secde ettiðinde, bu âyeti okuyandan önce baþýný secdeden kaldýrmasý mekruh olur. Zira bu âyeti okuyan kiþi imam gibidir. Kýraati sessiz olan namazlarda imamýn secde âyeti okumasý mekrûhdur. Okuyacak olur da, secdeye giderse; cemaat bu âyeti duymadýðý halde ona uymak gerektiði için secdeye gider, kimi de rükûa gider ve karýþýklýk meydana gelir. Sehiv secdesine varmasý halinde ona uyduklarý þekilde, tilavet secdesine varmasý halinde uyarlar; karýþýklýðýn önü alýnamaz.
Ýmam namazda secde âyetini okuyunca, secdeye varýr ve cemaat da ona uyar: Bunun sebebini açýklamýþtýk. Fakat imama uyanlardan biri secde âyetini okursa; ne imam ne de cemaat secdeye varmazlar (Ýmam Muhammed): Bunun sebebini sehiv secdesi bahsinde açýklamýþtýk. Ýmam Muhammed dedi ki; namaz bittikden sonra secde manii ortadan kalktýðý ve iþitme sebebi tahakkuk ettiði için, hepsi tilavet secdesine varýrlar.
Biz diyoruz ki; açýkladýðýmýz sebepden dolayý imama uyan kimse namazda secde âyetini okuma hususunda kýsýtlýdýr. Kýsýtlýnýn yaptýðý iþin de bir hükmü yoktur. Hayýzlý ve nifaslýlarsa, böyle deðildirler; bunlar kýsýtlý deðil ama, yasaklýdýrlar. Yasak, fiili yapmaya muktedir oluþu gerektirir; ama kýsýtlama öyle deðildir. Hayýzlýya ve nifaslýya tilavet secdesi vâcib olmaz. Çünkü bu secdeyi yerine getirme ehliyetleri yoktur.
Ýmamýn okuduðu secde âyetini namazda olmayan biri iþitirse; secdeye varmasý icab eder: Çünkü onun hakkýnda secde sebebi tahakkuk etmiþtir. Kýsýtlama namaz haricinde bulunanlara tesir etmez.
Namazdaki kimse kendisiyle beraber namaz kýlmayan birisinden secde âyetini iþitirse, namazýný bitirdikden sonra secdeye varýr: Çünkü secdeye varma sebebi tahakkuk etmiþtir. Namazdakiler hariçde duyduklarý bir secde âyetinden dolayý, namazda tilavet secdesine varýrlarsa, onlar için yeterli olmaz. Namazda yapmakdan menolunduklan için, vardýklarý bu secde nâkýsdýr. Halbuki nakýs ile nakýs olmayanýn ifasý mümkün deðildir. Ancak yine de bu secdeye vardýklarýndan dolayý, namazlarý fâsid olmaz. Çünkü bu secde namaza aykýrý bir hareket deðildir. Secdeyi yeniden ifa ederler. Bunu bilerek yaptýklarýndan dolayý da, namazýn sonunda sehiv secdesine varmalarý icab etmez.
Namazda secde âyetini okuyup, namaz içinde tilavet secdesive varmayandan, bu secdenin mes'üliyeti kalkar: Çünkü bu secde namazda yapýlmasý gereken bir secdedir. Hariçde varýlan secdeden daha kuvvetlidir. Dolayýsýyla namazda okunan âyetin secdesi, hariçde yerine getirilmekle ifa edilmiþ olmaz. Namazda secde âyetini okuyan bir kimse dilerse bunun için rükûa varýr, dilerse secdeye varýr; sonra kalkýp kýraate devam ederse, daha iyi olur. Bu görüþ Ebû Hanîfe'den rivayet edilmiþtir.
Çünkü Allah (cc) a boyun eðip teslim olmak mânasýna gelen hudû, secde halinde daha mükemmel bir þekilde yerine getirilmiþ olur. Namazda okunan secde âyetinin secdesi, namazda varýlan aslî secde ile de yerine getirilmiþ olur. Çünkü namaz secdesi tilavet secdesine her bakýmdan muvafýk olmaktadýr.
Tilavet secdesine varýlýrken niyyet edilir. Niyyet edilmezse; En-Nevadir'de anlatýldýðýna göre caiz olmaz. Zatýf bir kavle göre ise, caiz olur. Çünkü niyyetsiz de yapýlsa, vacibin kendisi yerine getirilmiþtir. Rükûda tilavet secdesine niyyet edilirse, tilavete daha yakýn vaziyette bulunduðundan bir rivayete göre caiz olur. Baþka bir rivayete göre caiz olmaz. Çünkü ardý sýra yapýlan secde tilavet secdesinin yerine geçer. Zira açýkça görüldüðü gibi namaz secdesi ile tilavet secdesi arasýnda hem-cinslik vardýr. Bu görüþ Ebû Hanîfe'den rivayet edilmiþtir.
Ayný yerde bir secde âyetini tekrarlayan kimsenin bir secde yapmasý yeterli olur: Ki; zorluk giderilmiþ olsun. Çünkü öðretenlerle öðrenenler âyetleri tekrarlamak zorundadýrlar. Eðer secde âyetini her tekrarladýkça secdeye varma teklifi de artsaydý, Öðretenlerle öðrenenler için zorluk olurdu. Çünkü Cebrail (a.s) secde âyetlerini Hz. Peygamber (sas) e okur, Hz. Peygamber (sas) de ayný âyeti hemen ashabýna nakledip duyururdu. Ama iki defa deðil, sadece bir defa secdeye varýrdý.
Secdeye varmak isteyen kimse evvelâ tekbir alýr (Ýmam Þâfýî) ve secdeye gider, sonra yine tekbir alýr ve secdeden kalkar: Týpký namaz secdesi gibi ifâ edilir. Ýbn. Mes'ûd (ra) dan böyle rivayet edilmiþtir. Bu secdeden sonra teþehhüd ve selâm yoktur. Çünkü teþehhüd ve selâm tahlil; yani namazdan çýkýþ içindir. Oysa burada tahrim; yani iftitah tekbiri alarak namaza giriþ yoktur ki; tahlil, yani çýkýþ için lâzým olan teþehhüd ve selâma ihtiyaç olsun. [154][154] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý:1/150-152.
Ynt: Tilavet secdesi By: gulsahkilicaslan Date: 14 Mart 2020, 11:58:30
Allah razý olsun hocam çok deðerli bilgiler ...
Ynt: Tilavet secdesi By: Sevgi. Date: 15 Mart 2020, 04:35:25
Esselâmü Aleyküm. Rabbimiz biz kullarýna herþeyde bir kolaylýk vermiþ Elhamdülillâh
Rabbim bizleri hayýrlý kul eylesin inþaAllah
Ynt: Tilavet secdesi By: Bilal2009 Date: 17 Mart 2020, 00:17:22
Ve Aleykümüsselam Rabbim bizlerin ilmini artýrsýn Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Tilavet secdesi By: es-Sabur Date: 17 Mart 2020, 06:24:59
Secde ayetini duyduðumuz zaman tilavet secdesi yapmalýyýz