Lakit By: sumeyye Date: 31 Mart 2011, 13:53:21
25- LAKIT (SOKAÐA BIRAKILAN ÇOCUK)
Lakît kelimesi lakt ve /Ýtikat kökünden türeyen mefûl mânasýnda bir kelimedir. Kasýt ve talep olmaksýzýn bir þeye tesadüfen vâkýf olmak, görmek mânasmdadýr. Rengi ve tadý bozuk bir suyu tasvir ederken, Râciz þöyle demiþtir:
"Tesadüfen bir su kaynaðýna geldim. Yanma kývamýna gelecek kadar olgunlaþan zeytinyaðý gibi bir su idi." [1]
Atýlmýþ Çocuðu Kurtarmada Mekân Ve Farziyet:
Atýlmýþ çocuklarý kurtarmak ;cin kaldýrýp almak; eðer yýrtýcý hayvanlarýn bulunduklarý yerlerde, kuyu baþlarýnda veya ýssýz yerlerde býrakýlmýþ olmalanndan dolayý ölüme gidecekleri biliniyorsa, farzdýr. Fakat þehirde veya köyde býrakýlmýþ olmasýndan dolayý ölüme gitmeyeceði kanaatine vanlmýþsa, kaldýrýlmasý mendubdur. Çünkü bu; mükerrem olan bir insaný hayata kavuþturmak için sarfedilen bir çabadýr. Bu hususda Allah (cc) þöyle buyurmuþtur:
"Kim bir caný kurtarýrsa, bütün insanlarý diriltmiþ gibi olur." (Mâide: 32). Sokaða atýlan sahipsiz bir çocuðu bulup kaldýran bir adama Hz. Ali þöyle demiþtir: 'Senin buna sahip çýkman gibi ben sahip çýksa idim; bu benim için nice nice þeyden daha fazla hoþa gidici olurdu. [2]
Bulunmuþ Çocuðun Hürriyeti Ve Nafakasý:
La kýt, bulunduðu diyara tâbi olarak hürdür. Zira Ademoðlunda aslolan hür olmaktýr. Nafakasý beytü'l-malden karþýlanýr. Senirebû Cemile'nin þöyle dediði rivayet edilmiþtir; 'kapýma býrakýlmýþ bir çocuk gördüm. Ömer b. Hattâb (ra) a gidip durumu anlattým. Bana dedi ki; belki de bu kötülük senden kaynaklanmaktadýr. Ama onun nafakasý bize aittir ve hürdür.1 Bu itham sadedinde söylenen bir sözdür. Ýbn. Arabî dedi ki; 'Ömer (ra) bu sözüyle o adama tarizde bulunmuþtur. Yani bu çocuðun sahibi belki de sensin. Ýhtimal ki, sen onun anasýyla zina ettin ve senden olduðu halde bu çocuðun senin kapma býrakýlmýþ bir çocuk olduðunu iddia ediyorsun.' Ancak bir topluluk o adamýn iyi bir insan olduðuna þâhidlik edince, Hz. Ömer (ra) o adamý serbest býrakmýþtý. [3]
[1] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 2/359.
[2] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 2/359-360.
[3] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 2/360.