Vakfedilmesi caiz olan ve olmayan mallar By: sumeyye Date: 30 Mart 2011, 14:05:17
Vakfedilmesi Caiz Olan Ve Olmayan Mallar:
Akarlarýn vakfedilmesi caizdir: Bunun sebebi nakledilen eser ve nasslarla anlatýlmýþtýr. Menkul mallarýn vakfedilmeleri ise, caiz deðildir (Ebû Yûsuf): Ebû Yûsuf dedi ki; bir kimse çiftliðini içindeki sýðýrlarý ve köleleri olan rençberleriyle birlikde vakfederse, -anýlanlarýn çiftiliðe tâbi oluþlarý sebebiyle- caiz olur. Ýçinde ip ve kovasý bulunan bir su dolabýný beygiri ile birlikde vakfetmek caizdir. Ýçinde bal kovaný bulunan bir evi vakfetmek caizdir. Burada anlar bala tâbi olurlar. Ýçinde hamam bulunan bir ev vakfedildiðinde, hamam eve tâbi olur.
Evet, böyle diyoruz: Çünkü bazý hükümler vardýr ki, bunlar tâbi olarak sabit olurlar. Ama maksat olarak tâbi olan þeyler maksat olarak sabit olmazlar. Meselâ satýlan arazide sulama, satýlan binadaki þuf a hakký gibi. Bu haklar doðrudan deðil de, dolaylý olarak sabit olurlar,
Ýmam Muhammed; kitablar, mushaf. balta, keser, testere, kazan ve tabut gibi halk arasýnda örfen vakfedilen mallarýn vakfolunabileceðine hükmetmiþtir: Çünkü insanlar bu eþyalarý vakýf gibi kullanmayý teamül haline getirmiþlerdir. Teamül mevcud olunca, kýyas terk olunur. Týpký istisna (sipariþ) akdinde olduðu gibi...
Bir hadîs-i þerîfde Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur: "Mü'minîeýin güzel gördükleri þeyi Allah (cc) da güzel görür.[5] Fakat örfen vakfedilmesi âdet haline gelmeyan elbise ve emtia gibi menkul mallar vakfedilemezler: Çünkü daha evvel de açýkladýðýmýz gibi; vakfm þartlarýndan biri de onun ebedî olmasýdýr. Ancak nass gereði biz bu þartý vakfedilen at ve silahda aramadýk. Ama teâmülen vakýf olarak kullanýlan mallarda teamül yine eski haliyle devam eder. Fetva Ýmam Muhammed'in görüþüne göre verilmiþtir: Çünkü insanlarýn buna ihtiyacý vardýr ve teamül de bu veçhile devam etmektedir.
Atlarýn ve silahlarýn Allah (cc) yoluna vakfedilmeleri caizdir:
Zira Hâlid b. Velid (ra) bir takým zýrhlan Allah (cc) yolunda savaþda kullanýlmaya vakfetmiþ, Hz. Peygamber (sas) de bunu tasdik etmiþti. Bir adam devesini Allah (cc) yoluna vakfetmiþ, bir baþkasý da o deveye binerek hacca gitmek isteyince; onu vakfeden kiþi bunun caiz olup olmayacaðým sorunca, Hz. Peygamber (sas) ona; "Hacca gitmek de Allah (cc) yolunda bir iþtir, "buyurmuþtu. Talha (ra) atýný ve silahým Allah (cc) yoluna vakfetmiþti. Çünkü Araplar at üzerinde savaþýr ve silahlarýný at üzerinde taþýrlardý. [6]
Vakýf Malýný Satmak Ve Baþkasýna Mülk Etmek:
Vakýf malýný satmak ve baþkasýna mülk etmek caiz deðildir: Bu hususda Hz. Peygamber (sas) in Hz. Ömer (ra) e buyurduklarýný daha evvel nakletmiþtik. Ayrýca vakýf malýný satmak vaya baþkasýna mülk etmek, vakfýn devamlýlýðýný iptal eder. Oysa vakýfdan maksat, ebedî olmasýdýr. [7][6] Bu hadîsi Buharî, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî, Neseî, Ýbn. Mâce ve Ahmed rivayet etmiþtir.
[7] Bunu Taberânî El- Evsat'da rivayet etmiþtir