Vakfedilmesi caiz olan ve olmayan mallar

Vakfedilmesi Caiz Olan Ve Olmayan Mallar:

Akarların vakfedilmesi caizdir: Bunun sebebi nakledilen eser ve nasslarla anlatılmıştır. Menkul malların vakfedilmeleri ise, caiz değildir (Ebû Yûsuf): Ebû Yûsuf dedi ki; bir kimse çiftliğini içindeki sığırları ve köleleri olan rençberleriyle birlikde vakfederse, -anılanların çiftiliğe tâbi oluşları sebebiyle- caiz olur. İçinde ip ve kovası bulunan bir su dolabını beygiri ile birlikde vakfetmek caizdir. İçinde bal kovanı bulunan bir evi vakfetmek caizdir. Burada anlar bala tâbi olurlar. İçinde hamam bulunan bir ev vakfedildiğinde, hamam eve tâbi olur.

Evet, böyle diyoruz: Çünkü bazı hükümler vardır ki, bunlar tâbi olarak sabit olurlar. Ama maksat olarak tâbi olan şeyler maksat olarak sabit olmazlar. Meselâ satılan arazide sulama, satılan binadaki şuf a hakkı gibi. Bu haklar doğrudan değil de, dolaylı olarak sabit olurlar,

İmam Muhammed; kitablar, mushaf. balta, keser, testere, kazan ve tabut gibi halk arasında örfen vakfedilen malların vakfolunabileceğine hükmetmiştir: Çünkü insanlar bu eşyaları vakıf gibi kullanmayı teamül haline getirmişlerdir. Teamül mevcud olunca, kıyas terk olunur. Tıpkı istisna (sipariş) akdinde olduğu gibi...

Bir hadîs-i şerîfde Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Mü'minîeıin güzel gördükleri şeyi Allah (cc) da güzel görür.[5] Fakat örfen vakfedilmesi âdet haline gelmeyan elbise ve emtia gibi menkul mallar vakfedilemezler: Çünkü daha evvel de açıkladığımız gibi; vakfm şartlarından biri de onun ebedî olmasıdır. Ancak nass gereği biz bu şartı vakfedilen at ve silahda aramadık. Ama teâmülen vakıf olarak kullanılan mallarda teamül yine eski haliyle devam eder. Fetva İmam Muhammed'in görüşüne göre verilmiştir: Çünkü insanların buna ihtiyacı vardır ve teamül de bu veçhile devam etmektedir.

Atların ve silahların Allah (cc) yoluna vakfedilmeleri caizdir:

Zira Hâlid b. Velid (ra) bir takım zırhlan Allah (cc) yolunda savaşda kullanılmaya vakfetmiş, Hz. Peygamber (sas) de bunu tasdik etmişti. Bir adam devesini Allah (cc) yoluna vakfetmiş, bir başkası da o deveye binerek hacca gitmek isteyince; onu vakfeden kişi bunun caiz olup olmayacağım sorunca, Hz. Peygamber (sas) ona; "Hacca gitmek de Allah (cc) yolunda bir iştir, "buyurmuştu. Talha (ra) atını ve silahım Allah (cc) yoluna vakfetmişti. Çünkü Araplar at üzerinde savaşır ve silahlarını at üzerinde taşırlardı. [6]

Vakıf Malını Satmak Ve Başkasına Mülk Etmek:

Vakıf malını satmak ve başkasına mülk etmek caiz değildir: Bu hususda Hz. Peygamber (sas) in Hz. Ömer (ra) e buyurduklarını daha evvel nakletmiştik. Ayrıca vakıf malını satmak vaya başkasına mülk etmek, vakfın devamlılığını iptal eder. Oysa vakıfdan maksat, ebedî olmasıdır. [7]

[6] Bu hadîsi Buharî, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî, Neseî, İbn. Mâce ve Ahmed rivayet etmiştir.

[7] Bunu Taberânî El- Evsat'da rivayet etmiştir
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın