Mehirde belirsizlik By: sumeyye Date: 26 Mart 2011, 19:21:39
Mehirde Belirsizlik:
Sonra, belirsizliðin de çeþitleri vardýr: Þöyle ki;
Nevi ve vasýf belirsizliði: Meselâ mehir olarak bir elbise veya hayvan veya ev vereceðim demek gibi... Böyle bir mehir tayin etmek sahih olmaz. Çünkü bunlarýn kendi ferdleri arasýnda maddeten ve manen aþýn derecede farklýlýk vardýr. Dolayýsýyla mehr-i misil vermek gerekir. Riskli bir mehir tayin etmek de böyledir. Meselâ mehir olarak cariyemin veya koyunumun karnýndaki yavruyu..., yahut hurmalýðýmýn bu seneki ürününü vereceðim, demek gibi.
Mehrin nevinin belli ama, vasfýnýn belirsiz olmasý: Meselâ mehir olarak; köle..., at..., inek..., koyun... veya Herat kumaþý vereceðim, demek gibi. Bu þekilde mehir tayin etmek sahihtir. Bu durumda yukarýda sayýlan þeylerin orta halde bulunanýnýn mehir olarak verilmesi gerekir. Çünkü nevi belli olunca, o nevin iyisi, kötüsü ve ortasý vardýr. Orta olanýnýn verilmesi gerekir. Bu daha adaletli olur. Çünkü orta derecede olan; iyiden de kötüden de pay alýr.
Nev'in belli olmamasý durumunda orta dereceliden söz edilemez. Çünkü nevilerin mânalarý muhtelif olur. Atýn mânasý ile devenin mânasý ayrýdýr. Koyun ile manda da mâna bakýmýndan farklýdýrlar. Atlas, pamuk vb. elbise nevilerinin muhtelif olmasý da böyledir.
Nev'i belirtilen mehrin o neviden orta derecede olaný verme muhayyerliði kocaya tanýnmýþtýr. Çünkü orta dereceli olan ancak kýymet ile bilinir. Ödeme hususunda orta dereceli olan esas alýnmýþtýr. Mehir tayin etmede aslolan ayndýr. Koca bunun orta dereceli olanýný verme muhayyerliðine sahiptir. Kadýn da mehir olarak bunu kabul etmeye zorlanýr.
Ýmam Züfer dedi ki; 'mehir yün bir elbise ise, kadýn bu elbisenin deðerini almaya zorlanamaz. Bu Ebû Hanîfe'den gelen bir rivayettir. Mehir olarak belirtildiði için kadýn o elbiseyi almayý haketmiþtir. Selemde olduðu gibi, onun yerine baþka bir þeyi almaya zorlanamaz.
Buna karþý þöyle denilebilir: Mehir olarak belirtilen nesne muayyen deðilse, o ve kýymeti belirsizlik bakýmýndan birbirlerine eþittirler. Hayvanýn mehir tayin edilmesinde olduðu gibi, kadýn o nesnenin kýymetini kabul etmeye zorlanabilir. Bazýlarý Ýmam Züfer'in kavlini benimsemiþlerdir. O; 'esahh olan görüþ de budur1 demiþtir. Zira erkeðin mehir olarak tayin ettiði elbise selemde olduðu gibi, onun zimmetine yerleþmiþ þekilde vâcib olmuþtur. Ama hayvan böyle deðildir. Çünkü hayvan selem babýnda zimmete yerleþmiþ þekilde vâcib olmadýðý gibi, mehirde de bu þekilde vâcib olmaz.
Þu da var ki; Ebü Hanîfe'ye göre orta derecedeki bir kölenin kýymeti kýrk dinardýr. Mehir olarak beyaz tenli bir köle tayin edilmiþse, bu elli dinardýr ve bu ayný zamanda bir gurrenin deðeridir. Mehir gurre mânasýndadýr. Ýmameyn'e göre kölenin kýymeti bolluða ve kýtlýða göre deðiþir.
Bir görüþe göre denildi ki; bu zamana göre deðiþir ve bu deðiþmez bir burhan deðildir.
Mehrin kendisinin gayr-ý muayyen olmasý, cins ve sýfatýnýn belli olmasý: Meselâ bir erkeðin zimmette vasfedilen Ölçeklik veya tartýlýk bir mal karþýlýðýnda bir kadýnla evlenmesi durumunda yapýlan mehir tayini sahih olur. Tayin edilen aynýn kadýna erkek tarafýndan teslimi gerekir. Çünkü bu ayn zimmette sahih bir þekilde sabit olmuþtur. Dolayýsýyla nakit gibi erkeðin bunu kadýna teslim etmesi gerekir. Bir erkek vasfýný belirtmeksizin mutlak bir ölçek buðday karþýlýðýnda bir kadýnla evlenirse, bu erkek muhayyer olur. Dilerse orta vasýfta bir ölçek buðday verir, dilerse o buðdayýn kýymetini verir. Hasan'ýn Ebû Hanîfe'den rivayet ettiði kavle göre; kocanýn bir ölçek buðdayý kadýna teslim etmesi gerekir.
Bir kimse bin dirhem mehir karþýlýðýnda iki kadýnla evlenirse, bu para asla dönülerek mehr-i misilleri miktarmca iki kadýn arasýnda taksim edilir. Çünkü bu parayý onlara izafe etmekle, her birine hakettiði kýsmý izafe etmiþ olmaktadýr. Aslýnda onlarýn hakettikleri, kendi mehr-i misilleridir. Bu þuna benzer; bir kimse kendisinden bin lira alacaklý olan iki ortaða borcu olan bin lirayý öderse, onlar bu parayý alacaklarý miktannca kendi aralarýnda paylaþýrlar.
Yukarýdaki mes'elede bahis mevzuu olan iki kadýný kocalarý kendileriyle gerdeðe girmeden boþarsa, bin liralýk mehrin yansýný haklan miktannca paylaþýrlar. Çünkü birinin nikâhý sahih olmasa, diðerininki sahih olur. Çünkü iptal edici sebep birine mahsusdur. Bu sebep diðerine sirayet etmez. Bin dirhemin tamamý nikâhý sahih olanýndýr. Ýmameyn dediler ki; bu para birinci mes'elede olduðu gibi, mehr-i misilleri miktannca ikisi arasýnda paylaþýlýr. Çünkü kocalan bu parayý olduðu gibi ikisine izafe etmiþtir. Sahih nikâhlýya isabet eden para onun olur, kalan kýsým sakýt olur.
Ebû Hanîfe'nin bu mes'eledeki görüþünün gerekçesi þudur; nikâhýn, nikâhý sahih olmayana izafe edilmesi laðvdýr. Bu durumda o kadýna sanki bir sütun veya binek izafe edilmiþtir. Bedel ancak karþýlýklý ödeþme, eþitlik ve akde dâhil olma hükmü ile paylaþýlýr. Haram kýlýnanda karþýlýklý ödeþme, eþitlik ve akde dâhil olmak yoktur. Burada bedel sanki hiç
konuþulmamýþ gibidir.
Bir þeyin iki kiþiye izafe edilmesi ve o þeyin iki kiþiden birine has kýlýnmasý caizdir. Zira Allah (cc) þöyle buyurmuþtur:
"Ey cin ve insan topluluðu! Ýçinizden size âyetlerimi anlatan peygamberler gelmedi mi?" (En'âm: 130). Bu âyet-i kerîmede peygamberler cinlere ve insanlara izafe edilmiþlerdir. Oysa peygamjberler cinlere deðil, insanlara mahsusdurlar. Koca nikâhý sahih olmayanla gerdeðe girerse, Ebû Hanîfe'ye göre o kadýna mehr-i misil vermek gerekir. Sahih olan da budur. Çünkü bu haram olan bir cinsî münasebettir. Nikâh akdi þüphesi mevcud olduðu için, hadd tatbik edilmez. Dolayýsýyla kadýna mehr-i misil vermesi gerekir. Ýmameyn'e göre mehr-i misil ve müt'adan hangisi az ise, onun verilmesi gerekir. [81][81] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 3/71-74.
Ynt: Mehirde belirsizlik By: Bilal2009 Date: 31 Aðustos 2020, 14:42:07
Esselamu aleyküm Rabbim Ýslam a göre yaþamayý bizlere nasip etsin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Mehirde belirsizlik By: Sevgi. Date: 01 Eylül 2020, 07:26:43
Aleyküm Selâm. Mehir hakkýnda bilinmesi gerekenler güzel ifade ile anlatýlmýþ
Bilgiler için Allah razý olsun kardeþim