Mubah diyenlerin delilleri By: sidretül münteha Date: 13 Mart 2011, 15:51:46
b- Mubah Diyenlerin Delilleri Ve Bunlara Gelebilecek Ýtirazlar
ba- Deliller
Sigarayý mubah gören Ýslâm âlimleri mevcut olmuþtur. Onlara göre:
1- "Eþyada aslolan ibahadýr". Zira Allah (cc) yeryüzündeki herþeyi insanlar için yarattýðýný haber vermiþtir. [905] Binaenaleyh ibadetler dýþýnda herhangi bir þey sâri' tarafýndan menedilmemiþse insanlarýn onu haram saymasý mümkün deðildir. Kur'ân açýkça þöyle söylemektedir.
"De ki, bana vahyolunanlar arasýnda kan, domuz eti -ki o pisliktir- ya da bîr günah olarak Allah'tan baþkasý adýna kesilen hayvandan baþkasýný yemenin haram olduðuna dair birþey bulamýyorum..." [906]
Binaenaleyh, sigaranýn haram olduðunu söylemenin bir dayanaðý yoktur.
2- Kur'ân-ý Kerîm'de Allah:
"De ki, Allah'ýn kullarý için çýkardýðý zineti ve rýzýklarý kim haram kýlabilir?.," [907] buyurmuþtur ki, bunu bir önceki âyetle birlikte düþündüðümüzde sigaraya haram denemeyeceði anlaþýlýr. Bunu destekler mahiyette Hz. Peygamber de þöyle buyurmuþtur:
"Allah birtakým farzlarý mecbur tutmuþtur, onlarý zayi etmeyin. Bir takým sýnýrlar koymuþtur, onlarý aþmayýn. Bazý þeylerden de, unuttuðu için deðil ama sýrf size merhametinden ötürü söz etmemiþtir, onlarý da araþtýrmayýn... " [908]
Buna göre þeriat koyucunun sigaradan söz etmemesi onun haram olmadýðýný gösterir.
3- Sarhoþ edici ve zararlý þeyler haram olsa dahi sigaranýn sarhoþ ediciliði ve zararý sabit deðildir.
4- Bazý insanlar için zararý sabit olsa dahi bu sadece onlarý ilgilendirir. Yani mahzuru onlar içindir. Bu, sigaranýn herkes için haram olmasýný gerektirmez.
Ancak meseleye bu açýdan bakanlar dahi "Eþyada asiolan ibahadýr zararlýlarda aslolan ise hürmettir" kaidesini kabul ederler ve zaran kesinkes sabit ve mutarrif olan birþeyin haram olacaðýný söylerler. Meseleye yumuþak bakan Ýbn Abidin de bu esasý vurgular. [909]
5- Sigaraya haramdýr demek þer'i bir hüküm koymaktýr. Bu ise ya bedihi delillerle ya da nazar ve istidlal ile mümkün olabilir. Birincisi sözkonusu deðildir. Çünkü böyle bir delil yoktur. Ýkincisi de yoktur. Çünkü nazar ve istidlal ya müctehidden ya da müctehit olmayandan sadýr olur. Bunlarýn da birincisi sözkonusu deðildir. Çünkü müctehidlerden böyle birþey sadýr olmamýþtýr. Ýkincisinin ise deðeri yoktur. Zira þeriat adýna söz hakkýna sahip olanlar müctehitlerdir. [910]
Ebu Said el-Hadimi'nin bu tesbiti, Bininci Hicrî, yýldan sonra müctehid çýkmadýðý esasýna bina edilmiþtir ki, tartýþýlabilirliðine daha önce iþaret etmiþtir. [911] [905] K. Bakara: 2/29.
[906] K. En'âm: 6/145.
[907] K.A'râf: 7/31
[908] Taberânî, Kebîr, XXII/222 (No: 589); (Ýbn Kayyim, A’lam,'1/71-72; el-Hindî, Kenz, 1/194).
[909] bkz., Ýbn Abidin, Fetâvâ, 11/303, 304. Sigaraya yumuþak bakýp onun mubah, ya da ona yakýn bir yerde olduðunu söyleyenler arasýnda þu âlimleri sayabiliriz: Abdulganî en-Nabiusî (es-Sulhu beyne'l-Ýhvân fî-Ýbâhat-i þurbi'd-Duhân adlý bir kitapçýðýný bu konuya tahsis etmiþtir), Ýbn Abidîn, Muhammed el-Abbâsî el-Mehdî, Ahmed b. Muharnmed el-Hamevî; Malikilerden Ali el-Echûrî, (Bu konuda Ðâyetü'l-beyân li-hill-i þurb-i mâla yugayyibü'l-akle mine'd-duhân adlý bir kitapçýðý vardýr) Dussukî, es-Sâvî, el-Emîr gibi Malikiler de bu görüþtedirler; Þafiilerden el-Hafnî, el-Haiebî, er-Raþidî, eþ-Þebramellisi, el-Bâbilli, Abdulkadir b. Muhammed b. Yahya el-Hüseynî et-Taberî (Raful-iþtibâk an-tenâvuli’t-tenbâk adlý risalesi bu konudadýr); Hanbelilerden de el-Keremî (Konu ile ilgili el-Burhân fî þe'n-i þurbi'd-duhân adlý bir risales vardýr). Keza, Þevânî de sigaranýn mubah olduðunu söyleyenler arasýnda yer alýr. (bkz., el-Mevsû'atü'l-fýkhiyye, Kuveyt, X/I(ll 105)
[910] Ebu Saîd Muhammed el-Hâdimî, Resâil, 234.
[911] Doç. Dr. Faruk Beþer, Fetvalarla Çaðdaþ Hayat, Nün Yayýncýlýk, Ýstanbul 1997: 342-344.