Namaza Dikkat By: reyyan Date: 04 Kasým 2010, 11:11:43
Namaza Dikkat
Abdurrahman Candan
“Hýrsýzlarýn en kötüsü Namaz hýrsýzýdýr.”
Hadis-i Þerif
Ýmam Rabbanî ve diðer Nakþî büyükleri Ýslam’ýn namaz, oruç, hac, zekât gibi emirlerinin eksiksiz yerine getirilmesi için gayret sarf etmiþlerdir. Ýmam Rabbanî müritlerine yazdýklarý mektuplarda onlarýn namazla olan ilgilerini sormuþ ve olumlu cevaplara da çok sevinmiþtir Aslýnda bütün nafile ibadetlerden de kasýt ona göre Ýslam’ýn farzlarýný en iyi þekilde yerine getirmektir. Ýçinde bulunduðumuz üç aylar sebebi ile onun Ýslam’ýn en önemli farzlarýndan olan namaz konusundaki uyarýlarýna kulak verelim.
Mektubunuzda tarikata giren bir grup arkadaþla evratlarýnýzý yerine getirdiðinizi ve namazlarýnýzý da elli altmýþ kiþilik bir cemaatle eda ettiðinizi haber veriyorsunuz. Bu nimetine karþýlýk Allah’a hamd olsun. Ýnsanýn batýnýnýn zikrullahla, zahirinin de þer’î hükümlerle süslenmiþ olmasý ne büyük bir nimettir. Günümüzde insanlarýn çoðu gerek namazlarý eda hususunda, gerekse de tadil-i erkân ve huþu konusunda gevþek davrandýðý için mecburen bu konuda birkaç þey yazmak istedim. Lütfen bu sözlerime dikkatle kulak veriniz. En doðru haberci olan Peygamberimiz (s.a.v) “hýrsýzlarýn en kötüsü namazýndan çalandýr” buyurmuþ, ashab; “Kiþi namazýndan nasýl çalabilir? diye sorunca Peygamberimiz (s.a.v) “Rükû ve secdesini tam yapmaz” þeklinde cevap vermiþtir. (Müsned, 5/310, nr23019) yine peygamberimiz (s.a.v) “Allah rükûuyla secdesi arasýnda belini dik tutmayanýn namazýna bakmaz (kýymet vermez)” buyurmuþtur. (c.III 69. Mektup)
Müslüman, inanç esaslarýný düzgün þekilde öðrendikten sonra mutlaka þer’î hayatla ilgili emirlere riayet etmeli ve haramlardan da sakýnmalýdýr. Müslüman gevþekliðe düþmeden beþ vakit namazýný cemaatle ve tadili erkâna riayet ederek kýlmalýdýr. Ýslam ile küfür arasýný ayýran namazdýr. Sünnete uygun þekliyle namaza devam eden kul Allah’ýn saðlam ipine tutunmuþ olur. Zira namaz Ýslam’ýn beþ rüknünden ikincisidir…. (c.III, 67. mektup)
Ýmam, imandan sonra gelen ilk esasýn namaz olduðuna dikkat çekmektedir. Bu sebeple Kýyamet günü insanlarýn sorgusu namaz ile baþlayacak, namazýn hesabýný veren kimse için diðer dini yükümlülüklerin sorgusu Allah’ýn yardýmý ile daha kolay geçecektir.
Bununla birlikte ona göre salik baþtan savma namaz kýlmamalý, rükû ve secdelerin hakkýný vermeli, rükû ve secdelerden sonra belini tam olarak doðrultmalý, acele etmemelidir. Ýmam bu konuda Peygamber Efendimiz’in çok sýký uyarýlarý olduðunu bizlere hatýrlatýr:
Bir defasýnda Resulullah Efendimiz (s.a.v) rükû ve secdesini tam yapmayan bir kimseyi görmüþ “öldüðün zaman Muhammed’in dini üzere ölmemekten korkmaz mýsýn?” buyurarak kendisini azarlamýþtýr. Baþka bir hadiste de þöyle buyurmuþtur: “Rükû yaptýktan sonra tam dikilerek belinizi doðrultup, uzuvlarýnýz yerli yerine oturmadýkça kýldýðýnýz namaz tamam olmaz.” buyurmuþtur.
Rivayetlere göre bir mümin namazýný güzelce kýlar, rükû ve secdesini tam olarak yaparsa o kimsenin namazý öyle bir nura sahip olur ki bu nur sebebiyle melekler o namazý semaya yükseltir. Namaz semada o mümin için dua eder ve “sen beni nasýl muhafaza ettiysen Allah ta seni muhafaza etsin” der. Mümin namazýný güzelce kýlmadýðý zaman ise namazý kapkara kesilir, melekler onu çirkin bulur ve semâya yükseltmezler. Bunun üzerine kýlýnan namaz sahibine beddua eder ve “sen beni nasýl zayi ettiysen Allah ta seni zayi etsin” der. (Tebrizi, Miþkatül Mesabih, nr.176) (c.III 69. Mektup)
Ýmam’a göre salik hem kendi namazlarýný güzel kýlmalý hem de etrafýndakileri bu konuda uyarmalýdýr. Bugün maalesef bu sünnet terk edilmektedir. Pek çok insan kendi namaz kýldýðý halde aile fertlerinin namaz kýlmamasýndan rahatsýz olmamakta, onlarýn namaz konusundaki eksikliklerini ciddiye almamaktadýr. Hâlbuki Allah Teâlâ Kur’an’da “ailene namazý emret” buyurmaktadýr.
Ýmam da bu konuda bizlere þu tavsiyede bulunur: “Namazlarý kendimiz düzgünce kýlmakla yetinmeyip bu konuda baþkalarýný da uyarmalý, namaza tadili erkân ve huþu halini yakalama konusunda onlarý teþvik etmeliyiz. Ýnsanlarýn çoðu bu faziletten mahrum kalmakta, namazýn huþu ve itminan yönü ihmal edilmektedir. Bu görevlerin yerine getirilmesi Ýslam’ýn en mühim meselelerindendir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) “Her kim benim bir sünnetimi ihya ederse onun için yüz þehit sevabý vardýr” buyurmuþtur. (Tebrizi, Miþkatül Mesabih, nr.176) Ayrýca cemaatle kýlýnan namazlarda da saflarýn düzgün olmasýna dikkat edilmelidir. Resulullah efendimiz (s.a.v) namaza baþlamadan önce saflarý düzeltirdi. Nitekim O (s.av) þöyle buyurmuþtur: Saflarýn düzeltilmesi namazýn ikamesinin (dosdoðru kýlýnmasýnýn) bir gereðidir. (Buhari Ezan, nr.723) Ey rabbimiz bize katýndan rahmet bahþet. Muhakkak sen çok baðýþlayansýn. (c.III 69. Mektup)
Ýmam Rabbanî bu sözleri ile namazýn hem zahirî hem de bâtýnî açýdan ikame edilmesini tavsiye etmekte, özellikle de namazýn huþu boyutunun ihmal edilmemesini tavsiye etmektedir.
Ýmam Rabbanî’nin farz namazlardan sonra üzerinde en çok durduðu mesele ise teheccüd namaz’dýr. Özellikle seyr u süluk erbabý için teheccüd son derece önemlidir. Ýmam þöyle buyurur:
Bir diðer nasihatim de teheccüd namazýna önem vermenizdir. Çünkü teheccüd namazý tarikatýn gereklerindendir. Yanýmýzda iken size tehecccüde kalkma hususunda zorlanýr iseniz bir yakýnýnýzý gece sizi kaldýrmasý için görevlendirmenizi söylemiþ idik. Eðer buna birkaç gün devam ederseniz zamanla hiç zorlanmadan kalkabilirsiniz. (c.III 69. Mektup)1
Peygamber Efendimiz’e (s.a.v) farz olan ve bize sünnet-i müekkede olan bu güzel namaz özellikle yaz aylarýnda kalkmasý biraz daha güç olduðu için Ýmam’ýn tavsiyesi daha da bir önem kazanmaktadýr. Önce eþler bu konuda birbirine yardýmcý olmalý, hatta yakýn arkadaþlardan bile bu konuda yardým istenmelidir. Rabbimiz namazlarýmýzý hakkýnca eda etmeyi ve ahirette namaz sorgusundan kurtulmayý hepimize nasip etsin.
Dipnot: 1) Tercüme ve hadis tahriçlerinde “mektûbât-ý Ýmam Rabbâni, trc.Taha Hakan Alp, Ömer Faruk Tokat, Ahmet Hamdi Yýldýrým, Ýstanbul, 2004, c.III
radyobeyan