Yogaizm By: ayten Date: 27 Ekim 2010, 00:17:58
2- Yogaizm
Literatür:
1- James Hewitt, Yoga, London 1970.
2- Sophy Hoare, Yoga, Ýstanbul 1978.
Yoga, psiko-teknik yaratýcý bir irade terbiyesidir, “Antreman” anlamýna gelir. Huzur ve sükûnete götürecek yüksek bilgiye ulaþmak gayesi ile, bütün ruhsal kuvvetlerin tefekkür, vecd ve istiðrakla bir noktaya toplanmasýný, düþüncenin belirli noktalara yoðunlaþtýrýlmasýný öðretir. Þuur ve duygularýn en yüksek hallerine ulaþmada vasýta olarak kullanýlýr. Yoganýn bir sistem olarak kurulduðu tarih tespit edilmemekle beraber, çok eski zamanlardan beri varlýðýný, Indus bölgesinde yapýlan kazýlarda ortaya çýkan Yoga pozisyonundaki bir tanrý heykeli Ýspat etmektedir. Yapýlan açýklamalara göre, bu heykel m.ö. 2500 yýllarýnda Indus Vadisinde oturan Aryalar öncesi halkýn Yoga temrinleri yaptýklarýný göstermektedir. Veda'larda da tanrýlarýn ve hikmetli kiþilerin ruhsal konsentrasyon sayesinde çeþitli gizemli eylemleri yapabilme gücünü kazandýklarý bildirilmektedir. Daha sonraki devirlere âit literatürde Yoga ile Ýlgili fikirler daha da geliþmiþtir. Yoga Hindulara has bir düþünce ve teknik deðildir. Geliþmesinde Caynist ve Budistlerin de büyük hissesi vardýr. Bu metotlu tefekkürle Hindular, Viþnu ve Þiva Ýle bað kurmayý veya Mücerret Mutlakla bir olmayý arzu ederken; Caynist ve Budistler de hidayet ve kurtuluþlarýný bu teknikte görürler.
Yoga sisteminde, Sankhya (Shanklýya) felsefesinin kozmoloji, fizyoloji ve psikolojiye dâir görüþleri benimsenmiþtir. Yalnýz Yogayý Sankhya'dan ayîran özellik, Sankhya' nýn ateist görüþünü reddetmesi ve kurtuluþa kavuþturan bilgiye varmak için en etkin çarenin vecd ve istiðrak olduðunu kabul etmesidir. Yoga sisteminin þahsî bir tanrýya yönelmekteki gayesi, Tanrý'ya inananlarý memnun etmek içindir. Yogaya göre, Tanrý'nýn varlýðý ezelî ve ebedî olan insan ruhlarýndan farksýzdýr. Tanrý ile insan arasýndaki fark, madde ile iliþkilerindedir. Tanrý'nýn madde ile ilgisi kurtulmuþ ruhlardaki gibi tamamen kesilmiþ deðildir. Böyle olsaydý Tanrý'da þuur bulunmazdý. Ancak O, aþaðý maddenin unsurlarýndan temizlenmiþ, saf ve asil bir cevherle birleþmiþtir. Bunun için O, yüksek kudret ve hikmet sahibidir. Tekrar doðum, günah ve sevap iþleme özelliðinden yoksundur.
Bu sistemi açýklayan kitaplar, düþüncenin bîr nokta üzerine nasýl toplanabileceðini; duygularýn duyulara sebep olan konulardan nasýl çekilip, âtýl hale getirilebileceðini; dýþ dünyanýn tesirlerine tâbi olan düþüncenin nasýl Ýptal edilebileceðini ve atman üzerine nasýl toplanabileceðini ayrýntýlarýyla anlatmýþlardýr. Yoga temrinleri düzenli yapýldýðý takdirde, insaný tabiî eðilimlerinden kurtaracaðý, hidayet bilgisine ulaþtýracaðý, güçlükleri ortadan kaldýracaðý, ifade edilir. Yükseklere çýkabilen veya derinlere inebilen istiðrak, fikirlerin baþka konulara yönelmesini önler. Yoga eðitimi, mensuplarýnýn geçmesi gerekli bir sýra safhalardan ibarettir. Bunlar arasýnda “Asana” denen nefes alýp vermeyi saymak, nefesi tutup gözleri belirli bir noktaya -mesela burun ucuna, göbeðe vs. yedikmek gibi çeþitli hareketler vardýr. Þuuru kaybetme temrini olan Yoganidra da (Yoga Uykusu'nda) hayatýn söndüðüne inanýlýr. Halbuki bu hÝpnotik uykudan baþka bir þey deðildir. Yine “Trataka” adý verilen, gözlerin küçük bir noktaya dikilmesi neticesinde, vücut tahta parçasý gibi sertleþmektedir. Bu yollarla Yoga temrinlerini yapan kimse, yüksek bilgilere ulaþýr. Yüksek ruhsal kuvvetlerle açlýk ve susuzluk duygulan söner, sivri uçlu þeylerle vücut yaralanmaz, vücut görünmez olur, eter içinde dolaþabilir. Nihayet ruh, maddeden tamamen ayrýlarak, þuur altýnda yeni karma toplayan ruhsal kuvvetler yok olur. Yoga ilmi, Budizm'in ve Caynizmin düþünce sistemlerine de temel olmuþtur.
Hinduizm'in klasik Yogasý “Yoga Sutra” isimli eserdeki 194 veciz sözle tespit edilmiþtir. Bu metnin yazan, hakîm Patanjaü sayýlýr. Eserin, hangi tarihte yazýlmýþ olduðu bilinmemektedir. Genellikle Hintliler, bu kitabýn yazarý Patanjali ile m.ö. 2. yy'da yaþamýþ gramerci Patanjali'nin ayný kiþi olduðunu kabul ederler. Bununla beraber, Yoga Sutra'nýn MS: 420 yýllarýna doðru yazýlabileceðini ve bu kitabýn yazarý Patanjali'nin gramerciden ayrý bir kimse olduðunu iddia edenler de vardýr. Bugünkü Yoga Sutra'da Budist düþüncelerinin izlerine de rastlanýr. Sutra'nýn daha eski bir metne dayanýp dayanmadýðý tartýþma konusudur.
Bir çok sistemlerde olduðu gibi, Yoga sisteminde de reform teþebbüsleri olmuþtur. 1861 yýlýnda Shiv Dayal Singh, Kâbir'den mülhem olarak dinler üstü bir mistik öðretmiþ ve özel bir Yoga geliþtirmiþtir. Kendisine tâbi “Radlýasvamis” isimli cemaatý bugün Kuzey Hindistan'da yaþamaktadýr.
Yeni bir Yoga öðretisini de Bengalii Aurobindo Ghosh (1872-1950) etrafýnda pek çok talebe toplayarak öðretmiþtir. Bunda o, Hint ve Batý düþüncelerinin senteziyle insaný metafizik kabiliyetlerle donatma yolunu aramýþtýr.