Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: reyyan Date: 23 Aðustos 2010, 16:47:46
Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi?
Bu konuda da müctehid imamlar mevcut rivayet ve hadîsler üzerinde kendi ölçülerine göre ciddî bir inceleme, araþtýrma ve tesbitten sonra ikiye ayrýlmýþlardýr: Bir gruba göre, abdesti bozar, diðer gruba göre bozmaz.
Ýlgili hadîsler:
Gabir b. Samure (r.a.)'den yapýlan rivayete göre, bir adam, Resûlüllah (a.s.) Efendimize,
"Koyun, keçi etinden dolayý abdest alalým mý?" diye sordu. Efendimiz ona:
"Ýstersen abdest alabilirsin, istersen almazsýn!" buyurdu. Adam:
"Deve etinden dolayý abdest alalým mý?" diye sordu. Peygamber (a.s.):
"Evet... deve etinden dolayý abdest al!" buyurdu. Adam:
"Koyun keçi aðýlýnda namaz kýlayým mý?" diye sordu. Efendimiz,
"Evet..." buyurdu. Adam:
"Koyun keçi aðýlýnda namaz kýlayým mý?" diye sordu. Efendimiz,
"Evet.." buyurdu. Adam,
"Deve aðýlýnda namaz kýlayým mý?" diye sordu. Efendimiz,
"Hayýr..." diye cevap verdi.[115]
Berâ' b. Âzib (r.a.)'den yapýlan rivayette demiþtir ki:
"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'den deve etinden dolayý abdest (gerekip gerekmiyeceði) soruldu. "Deve etinden dolayý abdest alýn!" diye buyurdu. Koyun, keçi etinden soruldu. "Onlardan dolayý abdest almayýn!" buyurdu. Deve aðýlýnda namaz kýlmaktan soruldu. "Orada namaz kýlmayýn; çünkü oralar þeytanlardan (pek boþ deðil)dir." buyurdu. Koyun keçi aðýlýnda namaz kýlmaktan soruldu, "Oralarda namaz kýlýn; çünkü koyun keçi berekettir." buyurdu.[116]
Zilðurre'den yapýlan rivayette, demiþtir ki:
"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz bir tarafa giderken bir bedevi ortaya çýkýp dedi ki:
"Ya Resûlellah! Namaz vakti bize eriþince (vakit olunca) bizde deve aðýlýnda isek, orada namaz kýlalým mý?"
"Hayýr! O yerde namaz kýlmayýn", buyurdu,
"Deve etini yemekten dolayý abdest alalým mý?"
"Evet, alýn", buyurdu.
"Koyun keçi aðýlýnda namaz kýlalým mý?"
"Evet orada namaz kýlýn", buyurdu.
"Koyun keçi etini yemekten dolayý abdest alalým mý?"
"Hayýr", diye cevap verdi.[117]
Hadîslerin açýk delâletinden þu hükümler anlaþýlmaktadýr:
1- Deve eti yiyen kimsenin namaz kýlmak, tavaf etmek, Mushafa el sürmek için abdest almasý vâcibdir.
2- Deve aðýlýnda namaz kýlmak mekruhtur.
3- Koyun ve keçi etini yiyen kimsenin bundan dolayý belirtilen þeyleri yerine getirmek için abdest almasý vâcib deðildir, daha önce abdest alýp abdesti bozulmamýþsa, yeniden abdest almasýna gerek yoktur.
4- Koyun ve keçi aðýlýnda namaz kýlýnabilir.
Hadîslerin ýþýðýnda müctehid imamlarýn ve diðer ilim adamlarýnýn tesbit, görüþ, ihticac ve istidlalleri:
a) Hanefî, Þafiî, Mâliki ve Sevrî mezhebinde deve etini yiyen kimsenin abdesti bozulmaz. O da diðer yiyecekler gibidir. Hem Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, tabii yollardan dýþarý çýkan þeyler abdesti bozar, dýþardan giren þeyler bozmaz diyerek genel bir kaide koymuþtur.
b) Hanbelîlere göre:
Deve etini ister çið, ister piþmiþ yesin, abdestli kiþinin abdesti herhalde bozulur. Bu hususu bilsin, bilmesin farketmez. Nitekim Cabir b. Semure, Muhammed b. Ýshak, Ýshak b. Rahuye, Ebû Hayseme, Yahya b. Yahya ve Ýbn Münzir de ayný görüþ ve ictihaddadýrlar.[118]
Birinci grup þu hadîsle istidlal etmiþtir: Ýbn Abbas (r.a.)'dan yapýlan rivayette, Resûlüllah (a.s.) þöyle buyurmuþtur:
"Abdest ancak (vücuttan) dýþarý çýkan þeylerden dolayýdýr, giren þeylerden dolayý deðil..."[119]
Ýkincilerin delîli, yukarýda naklettiðimiz Cabir b. Semure ve Bera' b. Aziz hadîsleridir.
Konuyla ilgili diðer rivayetler, tesbitler ve tahliller:
722 no'lu Cabir hadîsinin bir benzerini Ýbn Mâce, Muharib b. Dessar'dan, rivayet etmiþtir. Ayrýca Ebû Dâvud ile Tirmizî de ayný hadîsi nakletmiþlerdir. Beyhakî sözünü ettiðimiz iki hadîsin de sahih olduðunu, söylemiþ, Ahmed b. Hanbel'de ayný görüþü izhar etmiþtir.
Ýmam Nevevî, sözü edilen hadîslerin hükmünün kaldýrýldýðýna kail olanlarý, o bakýmdan deve etini yemekten dolayý abdestin bozulmayacaðýný söyleyenleri þöyle sýralamýþtýr: Dört halîfe, Ubey b. Kâ'b, Ýbn Abbas, Ebû Derdâ, Ebû Talhâ, Âmir b. Rebi'â, Ebû Ümame, Tabiîn'den önemli bir cemaat, Ýmam Mâlik, Ýmam Ebû Hanîfe, Ýmam Þafiî ve arkadaþlarý. Deve etini yemekten dolayý abdestin bozulacaðýna kail olanlar ise þunlardýr: Ahmed b. Hanbel, Ýshâk b. Rahuye, Yahya b. Yahya, Ebubekir b. Munzir ve Ýbn Huzeyme... Hafýz Ebubekir Beyhâki de bu ikincilerin görüþünü seçmiþtir. Hadîs ashabý ise, mutlaka abdestin bozulacaðýna kaildirler.
Ýmam Þafiî'den yapýlan bir rivayette ise þöyle demiþtir:
"Eðer deve etiyle ilgili hadîs sahîhse ben onunla hükmederim."[120]
Ýbn Hibbân'ýn Câbir hadîsini naklederek onun þöyle dediðini açýklýyor: "Ateþin dokunduðu (eti yemekten) dolayý abdestin bozulup bozulmayacaðý hususunda, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'in son emri ve ondan son anlaþýlaný, ateþin dokunduðu (eti yemekten) dolayý abdestin bozulmayacaðýdýr."
Ýmam Nevevî bu hadîsin umum ifade ettiðini, deve etinden dolayý abdest gerekir hadîsinin ise husus ifade ettiðini, hususun umuma takdim edileceðini belirtmiþtir. Bazýsý da hastan sonra gelen amm, onu nesheder. O takdirde, deve etinden dolayý abdest gerekir, hükmü kaldýrýlmýþ sayýlýr. Ne var ki, burada neshi kabul etmeyenler çoðunluktadýr.
el-Hâzimî ise, bazý ilim adamlarýnýn bu konuda mensûh olanýn, ateþin dokunduðu þeyi yemekten dolayý abdestin gerekmediðidir. Nâsýh ise, ateþin dokunduðu þeyi yemekten dolayý abdestin gerektiðidir. Zührî de ayný görüþtedir.
Ýmam Ebû Hanîfe ile Ýmam Þafii'den yapýlan rivayette, bu konuda þöyle dedikleri belirtiliyor:
"Gerek deve etinden, gerekse ateþ okunan þeyi yemekten dolayý abdestin gerekeceði hakkýndaki Câbir ve Berâ' hadîsleri, ya Câbir'den rivayet edilen son hadîsle nesholmuþtur, ya da abdest ile ilgili emir, tenzife (nezafeti iyice saðlamaya, gereken temizliði yapmaya) yöneliktir."[121]
Câbir'den rivayet edilen son hadîs þöyledir:
"Þüphesiz ki Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'in son emri, ateþin temas ettiði þeyden dolayý abdestin gerekmemesidir."[122]
Diðer bazý ilim adamlarý ise, deve etini yemekten dolayý abdest emri, vücub için deðil, istihbab içindir. Oysa bu hilaf-ý zahir sayýlýr. Çünkü istihbaba delâlet eden bir kayýt yoktur.[123]
723 no'lu Berâ' hadîsine gelince: Bunu Tirmizî, Ýbn Mâce, Ýbn Hibbân ve Ýbn Cârud da rivayet etmiþlerdir. Ýbn Huzeyme kendi Sahîh'inde diyor ki:
"Bu hadîs hakkýnda hadîs ilim adamlarý arasýnda görüþ ayrýlýðý izhar edeni görmedim. Çünkü nakil cihetiyle sahih, nakledenler ise adildir." Tirmizî de bunun Berâ'dan rivayet edildiðini sahihlemiþtir.[124]
Ýmam Ahmed ile Beyhakî bu babda daha çok Câbir b. Semure ile Berâ' hadîsinin sahîh olduðunu belirtmiþlerdir. Ýshak b. Râhuye de böyle demiþtir. Hafýz Ýbn Hacer de onlarýn bu görüþünü et-Telhîs'te nakletmiþtir.
O bakýmdan Nevevî, deve etinden dolayý abdest bozulur hükmünü ve buna dayalý mezhebi delil bakýmýndan en kuvvetli kabul etmiþtir. Her ne kadar cumhur onun hilâfýna bir görüþ ortaya koymuþsa da hadîslerin sýhhati onu böyle bir netice çýkarmaya sevk etmiþtir.[125]
Ebû Cafer et-Tahavî konuyla ilgili hadîsleri þöyle naklediyor:
Zeyd b. Sâbit'ten (r.a.) yapýlan rivayette, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz þöyle buyurdu:
"Ateþin deðiþtirdiði þey (i yemekten) dolayý abdest alýn!"
Ayný hadîsin dört ayrý tarikdan daha rivayet edildiðini naklettikten sonra Ebu Saîd b. Ebî Süfyan b. Muðîre'den þu haberi naklediyor:
"Ümmu Habîbe (ra.)'nin yanýna girdiðimde, benim için sevik (kavut) istedi, ondan yiyip içtim. Sonra bana þöyle dedi: "Kardeþim oðlu! Abdest al..." Ben de "abdestimi bozacak bir þey yapmadým" deyince, þu haberi verdi: "Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, ateþin dokunduðu þeyden dolayý abdest alýnýz." buyurdu.[126]
Tahavî ayný hadîsi iki ayrý tarikle de rivayet ederek ona aðýrlýk kazandýrmýþtýr.
Ayrýca Ebubekre tarikiyle Ebû Hüreyre'den (r.a.) Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'in þöyle buyurduðunu naklediyor:
"Ateþin deðiþtirdiði þeyden dolayý, isterse o þey kurutulmuþ keþ parçasý olsun, abdest alýnýz!"
Buna yakýn bir anlamda Muhammed b. Huzeyme tarikiyle Ebû Hüreyre (r.a.)'den, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'in þöyle buyurduðunu rivayet ediyor:
"Kurutulmuþ keþ parçasýndan dolayý abdest alýnýz!"
Yukarýdaki iki hadîsi Ýbn Ebî Dâvud tarikiyle yine Ebu Hüreyre'den (r.a.) rivayetle te'yid etmiþ dört rivayet daha getirerek hadîsin sýhhat derecesine dikkatleri çekmiþtir.
Et yemekten dolayý abdestin gereðine delâlet eden bir diðer hadisi ise Mevlâ Muâviye'den þöyle naklediyor:
"Mescid'e geldiðimde, oradaki cemaatin yaþlý bir zatýn etrafýnda toplanýp onu dinlediklerini gördüm. "Bu kimdir?" diye sorduðumda, "Sehl b. Hanzele"dir dediler. Þöyle dediðini iþittim: Resûlüllah (a.s.) Efendimiz buyurdu ki:
"Kim et yiyecek olursa, abdest alsýn."[127]
Tahavî bu rivayetlerden sonra Resûlüllah'ýn (a.s.) et yedikten sonra abdest almadan namaz kýldýðýný belirten hadisleri naklediyor. Biz bunlardan birkaç tanesini konunun önemini dikkate alarak buraya alýyoruz:
Ýbn Abbas'dan (r.a.) yapýlan rivayette, demiþtir ki:
"Resûlüllah (a.s.) bir koyunun kürek kýsmýný yedikten sonra abdest almadan kalkýp namaz kýldý."
Ýbn Huzeyme'nin Ýbn Abbas'dan (r.a.) yaptýðý rivayette, adý geçen þöyle demiþtir:
"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz ekmek ve et yedikten sonra abdest almadan kalkýp namaz kýldý..."
Muhammed b. Amr b. Atâ'dan yapýlan rivayette, adý geçen þöyle demiþtir: Bir gün Ýbn Abbas'ýn (r.a.) yanýna giriyor ki o sýrada Ýbn Abbas Meymune'nin evinde bulunuyormuþ. Ýbn Abbas (r.a.) iki elimin üzerine vurarak þöyle dedi:
"Ýnsanlarýn ateþ dokunan þeyden yedikten sonra abdest aldýklarýna hayret ediyorum! Allah'a and olsun ki Resûlüllah (a.s.) bir gün kendi elbisesini üzerinde toplamýþ idi, az sonra kendisine tirit getirildi, ondan yedikten sonra abdest almadan kalkýp namaz kýldý..."
Ümmü Seleme'den (r.a.) yapýlan rivayette, demiþtir ki:
"Kýzartýlmýþ kaburga takdim ettim. Ondan yedi ve abdest almadý."
Câbir b. Abdillah'tan (r.a.) yapýlan rivayette, demiþtir ki:
"Beraberimizde Resûlüllah'ýn da bulunduðu bir sýrada bize bir miktar piþmiþ yemek getirildi. Hep birlikte yedikten sonra namaza kalkdýk, bizden hiçbir kimse abdest almadý... Sonra da geriye kalan yemeði akþama doðru yedikten sonra kalkýp ikindi namazýný kýldýk, bizden hiçbir kimse elini suya sürmedi, yani abdest almadý."
Bu mealde otuza yakýn rivayetleri sýraladýktan sonra konuyu þöyle baðlýyor: "Koyun ve keçi etinden dolayý nasýl abdest almak gerekmiyorsa, onun gibi deve etinden dolayý da abdest gerekmez. Bu, Ýmam Ebû Hanife'nin, Ebû Yusuf'un ve Muhammed b. Hasan'ýn kavlidir.[128]
Zeylai, Nasburraye'de abdesti bozan sebepler üzerinde durup ilgili hadîslerin tahlil ve tesbitini yaparken bu konuya yer vermemiþtir. Nitekim Hanefî mezhebine ait kaynak fýkýh kitaplarýnýn çoðunda da deve eti ve ateþte piþirilmiþ yiyecekler üzerinde pek durulmamýþtýr. Çünkü Hanefilere göre, bu meseleyle ilgili hükümler neshedilmiþtir.
el-Fýkhu Alâ'l-Mezahibil-Arbaa adlý kitapta ise, Hanbelîlerin görüþ ve ictihadý belirtilerek, onlara göre, deve etini yemek yeniden abdest almayý gerektirir hususu kýsaca açýklanmýþtýr.[129]
Çýkarýlan Hükümler:
1- Gerek deve etinden, gerekse ateþte piþirilmiþ yemeklerden dolayý abdest gerekmez. (Bu üç mezhebin kavlidir).
2- Deve etinden dolayý abdest gerekir. (Bu Hanbelîlerin görüþ ve ictihadýdýr.)
Ynt: Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: [Muhammed] Date: 30 Aðustos 2015, 16:54:11
Ve Alleykümselam Ve Rahmetullah Ve Berekatuh...Bu konuda gereken hassasiyeti gösteririz ÝnþaAllah.Rabbim bu konuda ki hükkümlere uymayý nasip eylesin ÝnþaAllah.Allah c.c razý olsun ÝnþaAllah...
Ynt: Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: ceren Date: 30 Aðustos 2015, 18:31:21
Aleykümselam.Rabbim razý olsun paylaþýmdan kardeþim.Deve eti yedikten sonrada,diðer hayvanlarýn etini yedikten sonra da abdest almak gerekmez.
Ynt: Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: halim Date: 03 Eylül 2015, 16:09:37
Esselamu aleykum ; Ýnþaallah bu hükümlerle amel eder cenabý hakkýn rýzasýna mazhar oluruz .
Allah razý olsun
Ynt: Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: ikranur 7d Date: 03 Eylül 2015, 18:38:45
allahým inþllh bu hukumlere bu sözlere uyarýz. paylaþýmdan dolayý allah razý olsun.
Ynt: Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: burak_652 Date: 30 Haziran 2018, 12:35:43
Ýmam Þafiî'den yapýlan bir rivayette ise þöyle demiþtir:
"Eðer deve etiyle ilgili hadîs sahîhse ben onunla hükmederim."[120]
hem bunu söylemiþ hemde
Ýmam Ebû Hanîfe ile Ýmam Þafii'den yapýlan rivayette, bu konuda þöyle dedikleri belirtiliyor:
"Gerek deve etinden, gerekse ateþ okunan þeyi yemekten dolayý abdestin gerekeceði hakkýndaki Câbir ve Berâ' hadîsleri, ya Câbir'den rivayet edilen son hadîsle nesholmuþtur, ya da abdest ile ilgili emir, tenzife (nezafeti iyice saðlamaya, gereken temizliði yapmaya) yöneliktir."[121]
hangisi þimdi
Ynt: Deve Etini Yedikten Sonra Abdest Almak Gerekir Mi? By: Bilal2009 Date: 30 Haziran 2018, 15:35:02
Ve aleykümüsselam Rabbim bizlere derin bir ilim nasip eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun
radyobeyan