Evlatkolik misiniz By: sumeyye Date: 10 Aðustos 2010, 13:05:53
Evlatkolik misiniz?
Anne-baba olmanýn en zor yanlarýndan biri de, ölümle yaþanacak olan ayrýlýk gerçeðini kabullenebilmektir Hiçbir anne-baba yoktur ki, çocuklarýnýn ölümü hakkýnda konuþurken “ALLAH göstermesin” diye dua etmesin Ve birçok anne-baba, “Ben çocuklarýmdan önce öleyim de, onlarýn ölümünü görmeyeyim” diye temenni eder Peki neden? Pedagoji bilimi, “ebeveyn baðýmlýsý” çocuklardan bahsederken, çocuk baðýmlýsý anne-babalarý da es geçmez Yani, çocuklar mý anne-babalarýna karþý baðýmlý olma riski taþýrlar, yoksa daha çok, anne-babalar mý çocuklarýna karþý baðýmlý olma riski ile karþý karþýyadýrlar? Bu soruya hemen cevap vermek gerekirse, “Her anne-baba, potansiyel bir ‘çocuk baðýmlýsý’dýr” diyebiliriz Eðer vaktinde çözüm üretilmez, tedbirler alýnmaz ise, bu “potansiyel baðýmlýlýk riski” harekete geçer ve hem çocuðun hem de anne-babanýn hayatýný kâbusa çevirebilir Buna karþýlýk, çocuklarýn, anne-baba baðýmlýsý olma riski çok daha azdýr Çocuklarda var olduðu zannedilen “anne-baba baðýmlýlýðý”, bir “davranýþ sapmasý”dýr Bu daha çok, “güçlüye teslim olma” ya da, “güçlüye yapýþma” þeklinde kendini göstermektedir
Çocuklar kozadaki kelebeðe benzer
Çocuklarýn aile içindeki halleri, koza içindeki kelebeðe benzer Bir kelebek için “koza yaþantýsý”nýn her saniyesi çok önemlidir Hatta kelebeklerin kozadan çýkýþý bile çok özeldir Koza içindeki hayatýný tamamlayan kelebek, yumuþacýk baþý ile önce kozayý deler O narin ve hassas vücudu ile kozada açtýðý küçücük delikten dýþarý çýkmaya çalýþýr Ama bu çok da kolay olmaz Çünkü delik küçük, kelebeðin vücudu büyüktür Yavru kelebek, önce kafasýný, sonra vücudunu o incecik delikten dýþarý çýkartmak için mücadele eder Rengârenk ve hassas kanatlarý “ha yýrtýldý ha yýrtýlacak” korkusu ile bir saða bir sola yalpa yaparak dýþarý çýkmaya baþlar Eðer siz, bir anne kelebek olarak, yavru kelebeðinizin bu kývranýþlarýna üzülür ve “Yavrum dýþarý daha kolay çýksýn” diye, deliði geniþletirseniz, sizin kelebeðiniz bir ömür boyu uçamaz Çünkü, yavru kelebek, daracýk o delikten dýþarý çýkmaya çalýþýrken, koza içinde, vücuduna bulaþmýþ olan bir sývýyý da kanatlarýndan sýyýrmaya çalýþmaktadýr Kozadan zorlanarak çýktýðýný zannettiðiniz yavru kelebeðiniz, aslýnda, kanatlarýndaki sývýdan kendini kurtararak, uçuþa hazýrlamaktadýr Eðer yavru kelebeðiniz, kozadan çýkarken, kanatlarýndaki sývýyý kozadaki o dar delik vasýtasý ile sýyýrmamýþ ise, kelebeðiniz artýk hiçbir zaman uçamayacaktýr Her kanat çýrpýþýnda, ýslak kanatlarý ya birbirine yapýþacak, ya da kanatlarýný aðýrlýktan taþýyamayacaktýr
Kozadan çýkmaya çalýþan kelebeðin çýrpýnýþlarýna acýyan anne kelebek, yavru kelebeðinin bütün bir hayatýnýn kararmasýna neden olabilir Böylesi bir kelebek, artýk kendi hayatýný devam ettirebilmek için “baþkalarýna baðýmlý” hale gelecektir Kendisini tehlikelerden koruyamayan bu kelebek, tehlike anýný önceden haber veren bir baþka kelebeðe ihtiyaç duyacaktýr Uzaklara gidip beslenemeyen kelebek, kendisine yiyecek getirecek bir baþka kelebeðe ihtiyaç duyacaktýrHayatýný birine yapýþarak bir asalak gibi sürdürmek zorunda kalacaktýr
“Kelebek ve koza” örneðinde olduðu gibi, “aþýrý koruma hissi” ile çocuklarýna sahip çýkan anne-babalar, çocuklarýna iyilik yaptýklarýný zannettikleri halde, zarar vermektedirler Onlarýn hayata hazýrlanmasýna izin verilmeyerek, sosyal hayatlarýný baþkalarýna baðýmlý hale getirmektedirler Aþýrý koruyucu aile içinde yetiþen çocuklar, kozadan suni müdahale ile çýkartýlan kelebek gibi, sosyal hayata atýlmak için gerekli olan donanýma sahip olamamaktadýr
Çocuk hata yaptýkça tecrübe kazanýr
Çocuklarýn hata yapmasýna göz yummak gerekir Çünkü hata yaptýkça tecrübe kazanýrlar Tecrübe baþarýya yürüyen insanýn en güçlü hafýzasýdýr Çocuk pratikte bir þeyler yaptýkça yapabileceði þeyleri keþfeder Eðer anne-baba, “Aman oðlum sen yapma, ben hallederim” diyorsa, “Aman kýzým, sen yapamazsýn…” diye pratik tecrübe kazanmasýna izin vermiyorsa, bu tür çocuklar, hayatlarýnýn geri kalan kýsmýný, birilerine muhtaç olarak geçirme eðilimi içerisine girebilirler Aþýrý korumacý ve “evlatkolik” bir aile içindeki çocuk, kendini ve kendi kabiliyetlerini tanýyamaz, hata yapmaktan korkar, hata yapmadýkça ve risk almadýkça, atacaðý her adýmda, tereddüt ve kararsýzlýk içinde kalabilir
Önce anneye, sonra “çevre”ye baðýmlýlýk
Davranýþlarý çekingence olan, sosyal hayata hazýrlanamamýþ çocuklar için “anne-baba baðýmlýsý çocuk” demeyi tercih etmiyoruz Çünkü bu haldeki bir çocuk, çocukluk döneminde anne-babasýna baðlý olsa da, yetiþkinlik döneminde okuldaki grup liderine, evlendiðinde de eþine baðýmlý olma eðilimi taþýr Farklý kiþilere olan yapýþma ihtiyacý bir “davranýþ sapmasý”dýr Halbuki, anne-babalarýn çocuklarýna olan baðýmlýðý, “sadece ve kesinlikle kendi çocuklarý içindir” Çocuklar ise, daha sonra çevrede bulunan en yakýn “güçlü” kiþiye yönelebilmektedir Bu da hayatta tek baþýna ayakta kalmayý zorlaþtýrmaktadýr
Anne-babalar ikaz ediliyor
Tegabün Sûresi’nin 15’inci ayetinde “Mallarýnýz, evlatlarýnýz sizin için sadece bir imtihandýr” buyurularak, çocuklarýn bir imtihan vesilesi olduðuna; hayatýn asýl amacý olmadýðýna dikkat çekiliyor “Çekirdekten Çýnara” isimli çocuk terbiyesi kitabýnda “aþýrý evlat tutkusu”nun insaný birçok deðerden alýkoyabileceðine dikkat çekilerek, anne-babalarýn, çocuklarýna olan aþýrý düþkünlüklerinin “Gayretullah’a” da dokunabileceði yönünde uyarýlarda bulunulmaktadýr Yani, “muhabbetin dozu” iyi ayarlanmalýdýr Böyle olmazsa çocuðunuz, sokakta, okulda ve sosyal hayatta sürekli kollanma duygusuyla hareket edecek, bunu göremeyince de hayal kýrýklýklarý yaþayacaktýr Sizin dozunda býrakamadýðýnýz sevginiz ona fayda deðil zarar verecektir
“Baðýmlýlýk” kaos, “baðlýlýk” huzur doðurur
:: Mademki her bir anne-baba, potansiyel bir ‘çocuk düþkünü’dür, o halde, insanlarýn hayatýný altüst edebilecek bu risk, kontrol altýna alýnmalýdýr Kontrol altýna alýnmýþ olan ebeveyn-çocuk iliþkisine, “baðlýlýk” diyoruz ki, saðlýklý bir anne-babanýn çocuðu ile iliþkisi, “baðlýlýk” çerçevesindedir
:: Baðlýlýðýn azalmasý ile “ilgisiz anne-baba”, baðlýlýðýn çoðalmasý ile de “baðýmlý anne-baba” oluþur
:: Anne-babalarýn çocuklarýna karþý çok düþkün olma riski taþýyor olmalarýna raðmen, çocuklar anne-babalarýna karþý ayný riski taþýmamaktadýr
:: Çocuklarda var olduðu düþünülen “baðýmlýlýk” hali, asýl itibarýyla bir “davranýþ sapmasý”dýr ve çocuklarýn hayata hazýrlanmasýndaki “kýrýlmalar” olarak deðerlendirilmesi gerekir
Baðýmlý anne-babalarýn çocuklarýný bekleyen tehlikeler
1- Çocuklarýnýn yapmasý gereken iþleri kendileri yaptýðý için, çocuk hayata yeterince hazýrlanamaz
2- Çocuk aþýrý sevgiden rahatsýz olabilir, bunu suistimal edebilir ya da sevgisizlik anýnda boþluða düþebilir
3- Çocuklarýnýn, kendi arzu ve isteklerine göre meslek seçmelerini isterler, onlarýn istek, imkân ve kabiliyetlerini dikkate almazlar
4- Çocuklarýna düþkün anne-babalar, çocuklarýný evlendirseler bile, çocuklarýnýn eþleri tarafýndan ihmal edildiði ve gerekli deðerin verilmediði endiþesini taþýrlar Çocuklarýnýn yeni hayatlarýna da aþýrý müdahil olurlar
5- Çocuklar yetiþkin bile olsa, her an bir hata yapacaðý endiþesini üzerlerinden atamazlar Bu hal, hem anne-babayý, hem de çocuðu gergin bir bekleyiþe iter
6- Baðýmlý anne-babalar, ölümle yaþanacak ayrýlýk gerçeðine hazýr deðildirler Böylesi bir anda aðýr zihinsel travma geçirebilirler
7- Kendi huzur ve mutluluklarýný çocuklarýna endeksledikleri için, mutluluk ve huzur duyulacak asýl kaynaklarýný ihmal edebilirler
8- Baðýmlý anne-babalarý bekleyen en büyük risk “manevi boþluða düþme” riskidir ALINTI