Ynt: Kader By: sumeyye Date: 10 Nisan 2010, 15:35:28
AÇIKLAMA:
Hadiste, Hz. Lokman´ýn zikri geçmektedir. Kur´anda zikri geçen bu zatýn þahsiyeti, milliyeti, peygamber midir, deðil midir, hangi devirde yaþamýþtýr gibi pekçok yönü ihtilaflýdýr. Bazýsýný Zürkani´den aynen kaydediyoruz. Der ki: "Lokman´ýn Habeþi olduðu, Nubi olduðu söylenmiþtir. Çoðunluk der ki: "Lokman salih bir kimseydi. Kendisine hikmet verilmiþtir, peygamber deðildi." Katade: "Lokman hikmetle nübüvvet arasýnda muhayyer býrakýldý. O hikmeti tercih etti. Sebebi sorulunca: "Peygamberlik yükünü taþýmaktan acze düþerim diye korktum" cevabýný verdi" der.
Süheylî der ki: "Babasýnýn ismi Anka Ýbnu Þirvan´dýr: "Baþkasý: "O, Lokman Ýbnu Baura Ýbni Nasýr Ýbni Azer´dir. Hz. Ýbrahim´in kardeþinin oðlu" der. Vehb, Mübtede´de, "Onun Hz. Eyub´un kýzkardeþinin oðlu olduðu"nu zikretmiþtir. "Teyzesinin oðlu" da denmiþtir. Gerçek olaný, onun Hz. Davud aleyhisselam´ýn muasýrý olmasýdýr. Denir ki: "Lokman (nebi olarak) gönderilmezden önce fetva verirdi." Hz. Ýbrahim´in muasýrý olduðu da söylenmiþtir. "Bin sene yaþamýþtýr" diyen galata düþmüþtür, zira Lokman Ýbnu Ad´la iltibas etmiþtir." [53]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Eser, Erzurumlu Mehmet Kýrkýncý tarafýndan hazýrlanmýþtýr. (8. baský, Erzurum Kültür Eðitim Vakfý Neþriyatý, Yaylacýk matbaasý 1983).
[2] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/537-538.
[3] Alâuddin Aliyyü´l Muttaki Ýbn-i Hüsâmeddin el-Hindî, Kenzü´l-Ummâl, 1:132.
[4] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/538-540.
[5] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/541.
[6] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/541-542.
[7] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/542-543.
[8] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/544-545.
[9] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/545-546.
[10] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/546-547.
[11] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/547.
[12] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/548-549.
[13] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 13/550.
[14] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/5-6.
[15] Bugünün týbbý, cemolma tabirini derlenme-toparlanma olarak ifade etmektedir. Mevzuun mütehassýsý Prof. Dr. Alpaslan Özyazýcý, Hücreden Ýnsana adlý (6. Baský, 1979, Yeni Asya Yayýnlarý) kitabýnda, ceninin ana rahminde geçirdiði safhalarý resimlerle anlatýrken, bu ilk insan rüþeyminin 6,5 veya 7. günde rahim duvarýna yerleþtiðini belirtir: "6,5 veya 7. günde ise bu cisim rahim duvarýna gömülmeye baþlar" der (s.6). Müellif, hadiste gelen 40´ýncý günle ilgili açýklamalarýn da bugünki ilmî tahkîke uygunluðunu te´yîd eder ve þöyle der: "Buraya kadar anlattýðýmýz, ilk 40 gün, hadiste nutfe safhasý olarak ifade edilmiþtir. Bu zamana kadar, ekser organlarýn ilk emâreleri belirdiðinden, Peygamberimiz aleyhissalâtü vasselâm´ýn buyurduðu derlenip toparlanýr tabiri gerçekle tam bir uyum arzetmektedir" (s. 33). Þu halde, sadedinde olduðumuz hadiste, "meninin, kadýnýn her damarýnda ve uzvunda uçtuðu"na dair ifadedeki, hal-i hazýr týbbî açýklamalara aykýrýlýk, ya Ýbnu Hacer´in dikkat çektiði ravilerden gelen þahsi bir yorum gözüyle ele alýnacak veya -zahir mânayý kabulde müþkilat olma hallerinde âlimlerin baþvurduðu te´ville- maksud mânayý arama" cihetine giderek muvafýk yeni yorumlara gitmek gerekecektir. Týbbýn bu bahislere, zaman içinde, yeni buudlar ve zengin yorumlar getirebileceði de ihtimalden uzak tutulmadan rivayete mülayim yaklaþýlmalýdýr.
[16] Ýfadenin aslý aynen þöyle: وزعم كثير من اهل التشريح ان مني الرجل اثر له في الولد ا في عقده وأنه انما يتكون من دم المحيض واحاديث الباب تبطل ذلك
[17] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/6-13.
[18] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/13-17.
[19] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/17.
[20] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/17-19.
[21] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/19.
[22] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/19.
[23] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/20.
[24] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/20.
[25] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/20-21.
[26] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/22.
[27] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/22-23.
[28] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/23.
[29] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/23-24.
[30] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/25.
[31] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/25-26.
[32] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/26.
[33] Bu üç hadisten birincisi 4843´te kaydettiðimiz hadistir. Ýkincisi "Resûlullah´a müþrik çocuklarýndan sorulmuþtu: "Ne yapacaklarýný Allah iyi bilir" diye cevap verdi" meâlindeki Ebu Hureyre hadisi, üçüncüsü de her çocuðun (Ýslâm) fýtratý üzerine yaratýldýðýný beyan eden hadistir.
[34] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/26-28.
[35] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/29.
[36] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/29-31.
[37] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/31.
[38] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/32-33.
[39] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/33.
[40] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/34.
[41] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/34-35.
[42] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/35.
[43] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/35.
[44] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/35-36.
[45] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/36.
[46] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/36-37.
[47] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/38.
[48] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/38.
[49] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/39.
[50] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/39.
[51] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/39.
[52] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/40.
[53] Ýbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Þerhi, Akçað Yayýnlarý: 14/40.
radyobeyan