Cibt By: armi Date: 08 Þubat 2010, 16:30:01
CÝBT
Cibt´in ne anlama geldiði konusunda çok çeþitli görüþler ileri sürülmüþtür. "Müfredât" sahibi Râðýb el-Ýsfahânî´ye göre, "kendisinde hayýr bulunmayan her bayaðý þeye cibt" denir (el-Müfredât fî Garîbi´l-Kur´an, 85) Buradan hareketle Allah´tan baþka ibadet edilen her þeye bu isim verilebilir. Ýmam Suyûtî´ye göre görüþlerin en doðrusu da budur (Mu´terekü´l-Akran fî i´câzi´l-Kur´an, Mýsýr 1970, II/60).
Bazýlarýna göre Habeþistan dilinde sihirbaz ve þeytan´a "cibt" denilir ve Kur´an´da da bu anlamda kullanýlmýþtýr.
Kur´an-ý Kerim´in sadece bir yerinde (Nisâ 4/51) geçen bu sözcük "tâðût"la birlikte zikredilmektedir.
Ýbn Abbâs´tan nakledilen bir rivayete göre, adý geçen ayette bu sözcükle putlar sözkonusu edilmiþtir. "Tâðût" sözcüðüyle de, insanlarý saptýrmak için bu putlar hakkýnda yalan yorumlarda bulunanlar kastedilmektedir (Taberî, Câmiu´l-Beyân, Kahire 1968, V, 131 vd.; Ýbn Kesir, Tefsir, Ýstanbul 1985, II, 293).
Bu konuda daha baþka görüþler ileri sürülmüþse de, hepsindeki ortak nokta; cibt´in son derece kötü ve çirkin þeylere bir isim olduðu gibi: Allah´ýn vahdaniyyet ve hâkimiyetine karþý çýkan her türlü gayr-i Ýslâmî þahsiyet, düþünce, hukuk, devlet ve hâkimiyet anlayýþýný ifade ettiðidir. Tâðûtla birlikte ayný ayette zikredilmesi ona bu anlamý kazandýrmýþtýr. Ayrýca tefsirlerde cibt´in sihir veya sihirbaz, put veya yönetici anlamýna geldiði de ifade edilmektedir.
radyobeyan