Ýhya-u Ulumiddin 3-4
Pages: 1
Uzun emel By: armi Date: 25 Ocak 2010, 15:29:13
Uzun Emel ile Kýsa Emel Hususunda Ýnsanlarýn Durumlarý
Bu hususta insanlar deðiþik durumdadýrlar. Onlardan kimi vardýr ki dünyada baki kalmayý umar ve daima bunu ister.
Her biri bin yýl yaþatýlmayý ister. (Bakara/96)
Onlardan kimi de pîr-i fani oluncaya kadar yaþamayý ister. Pîr-i fani olmak kiþinin gördüðü ömrün en uzaðýna varmak demektir. Bu, dünyayý çok seven bir kimsedir.

Nitekim Hz. Peygamber þöyle buyurmuþtur:
Ýhtiyar, dünya sevgisinde gençtir velev ki ihtiyarlýktan ötürü onun göðüs kemikleri birbirine geçmiþ olsun! Ancak Allah´tan korkanlar bu hükmün dýþýndadýr. Onlar da pek azdýr!
Onlardan bir kýsmý da bir sene yaþamayý ümit eder. Bir senenin ötesinin tedbiriyle meþgul olmaz. Gelecek senede nefsi için varlýk takdir etmez. Bu kimse yazda kýþ için tedbir alýr, kýþta da yaz için! Bu bakýmdan bir sene kendisine yetecek miktarý derlediðinde ibadetle meþgul olur.

Onlardan bir kýsmý da yaz veya kýþ müddetini ümit eder. Yaz devresinde kýþ elbisesini, kýþ devresinde de yaz elbisesini tedarik etmez. Bir kýsmýn ümidi de bir gün bir gecedir. O içinde bulunduðu gün için hazýrlanýr, yarýn için hazýrlanmaz!

Hz. Ýsa (a.s) þöyle demiþtir: ´Yarýnýn rýzký için boþuna kederlenmeyin! Eðer yarýn ecelinizden ise, onda rýzkýnýz ecellerinizle beraber gelecektir. Eðer ecellerinizden deðilse, baþkasýnýn eceli için ihtimam göstermeyin!´ Onlardan bir kýsmýnýn emeli de bir saati geçmez.

Nitekim, Hz. Peygamber þöyle buyurmuþtur:
Ey Abdullah, sabahladýðýnda akþamlayacaðýný, akþamladýðýnda da sabahlayacaðýný düþünüp nefsine ümit verme!33

Onlardan baþka bir grup vardýr ki bir saat sonraya kalmayý bile düþünmez. Nitekim Hz. Peygamber (s.a) biraz ilerideki suya gitmeden teyemmüm ederek þöyle demiþtir:  ´Suya yetiþeceðimi nerden bileyim?´

Onlardan bir kýsmý da vardýr ki ölüm gözlerinin önünde olur. Neredeyse gýrtlaðýna sarýldýðý halde hâlâ ölümü bekler. Bu insan öyle bir kimsedir ki hatýr isteyen bir kimsenin namazý gibi namaz kýlar.

Onun hakkýnda Muaz b. Cebel´den (r.a) nakledilen þu  hadîs-i þerîf vârid olmuþtur: Hz. Peygamber, Muaz´a imanýn hakikatini sorduðunda cevap olarak þöyle demiþtir: ´Her attýðým adýmýn arkasýndan ikinci adýmý atamayacaðýmý zannediyorum´.

Nitekim Esved´den nakledildiði gibi, o geceleyin namaz kýldýðýnda saðma soluna bakardý. Biri ´Bu bakýþ nedir?´ diye sorunca, cevap olarak, dedi ki: ´Ölüm meleðinin hangi cepheden bana geleceðine bakýyorum!´

Ýþte bütün bunlar, insanlarýn deðiþik durumlarýdýr. Bunlarýn her biri için Allah katýnda dereceler vardýr. Emeli bir ay olan bir kimse, emeli bir ay bir gün olan kimse gibi deðildir. Allah katýnda, derece bakýmýndan, bunlarýn arasýnda fark vardýr. Çünkü Allah Teâlâ zerre kadar zulmetmez. Kim zerre miktarý hayýr iþlerse onun mükafatýný görecektir! Sonra emelin kýsaltýlmasýnýn tesiri, acele sâlih amele yönelmekle kendini gösterir. Her insan emelinin kýsa olduðunu iddia eder. Oysa yalancýdýr. Bu ancak amellerle belli olur; zira insan bazen öyle þeylere ehemmiyet verir ki çoðu kez onlara ancak senede bir muhtaç olur. Bu ihtimam, uzun emelli oluþuna delâlet eder.

Tevfîk ´in alâmeti, ölümün gözönünde olmasý ve bir saat dahi ölümden gafil bulunulmamasýdýr. Bu bakýmdan insan her an ölüme hazýrlýklý olmalýdýr. Eðer akþama kadar yaþarsa, Allah Teâlâ´ya, Allah´a itaat üzere akþamladýðý için þükretmelidir, gününü zayi etmediðinden dolayý sevinmelidir. O günden nasibini aldýðý ve Allah katýnda nefsi için onu azýk edindiði için sevinmelidir. Sonra sabaha kadar yine ayný þekilde devam etmelidir. Bu durum kalbi yarýn ve yarýnda olacaklardan boþalmýþ bir kimse için kolaydýr. Böyle biri öldüðünde saîd olup ganimet sahibi olur. Yaþadýðýnda ölüme hazýrlanmanýn güzelliði ve münâcatýn lezzetiyle sevinir. Bu bakýmdan ölüm bunun için saadet, yaþamak da amel bakýmýndan artýþtýr.

Öyleyse ey miskin insan! Ölüm senin kalbinde olsun; zira akýntý seni þiddetle sürükleyip götürür. Oysa sen nefsinden gafilsin. Belki de sen menzile yaklaþmýþ, mesafeyi zafere ulaþmak, ancak sana ganimet olarak verilmiþ olan her nefesinde amel yapmana baðlýdýr.

33) Daha önce geçmiþti.

 


radyobeyan