Fakirler ve miskinler By: sumeyye Date: 13 Aðustos 2012, 10:08:39
ÝKÝNCÝ BÖLÜM FAKÝRLER VE MÝSKÝNLER
Madde 33. Hak Ediþ Þartlarý:
Zekât gelirinde hak sahibi fakir ye miskin olmak için, aþaðýdaki þartlar bulunmalýdýr:
a) Müslüman olmak,
b) Nisabý bulan ve kendisi ile bakmakla yükümlü olduðu aile fertlerinin zarurî ihtiyaçlarýndan fazla malý bulunmamak,
c) Kendisinin veya bakmakla yükümlü olduðu aile fertlerinin geçimini saðlayan kazanç, gelir, nafaka hakký veya iradý bulunmamak; bunun sebebi, tembellik ve rýzkýný saðlamaya çalýþmama olmamalýdýr.
d) Aþaðýdaki gruplardan birine mensup olmak:
1. Yetim ve buluntu çocuklar,
2. Dul ve boþanmýþ kadýnlar,
3. Yaþlýlar,
4. Hasta ve boþanmýþ kadýnlar,
5. Ýþ kazasýna uðrayan veya meslek hastalýðýna yakalananlar.
6. Tamamen veya kýsmen ya da geçici olarak aciz (çalýþamayacak durumda) olanlar,
7. Özürlü ve sakatlar,
8. Hamile, doðum yapmak üzere veya yapmýþ kadýnlar,
9. Kendileri veya aile fertleri hapiste olanlar,
10. Kayýp veya esirlerin aileleri,
11. Çalýþamayanlar,
12. Kendilerinin ve bakmakla yükümlü olduklarýnýn ihtiyacýný gidermeye gelirleri yetmeyen zekât memurlarý.
13. Aile yüklerini karþýlamaya muhtaç olanlar,
14. Yararý ve yükselmesi umulan öðrenciler,
15. Teknik meslek veya yararlý sanat eðitimi görmek isteyenler,
16. Uygun meskeni bulunmayanlar,
17. Yeterli maddi imkân bulamayan evlenmeye aday kýz ve erkekler,
18. Kaza veya afete uðrayýp muhtaç düþen ve baþka bir kaynak veya gelirle bu kaza ve âfeti atlatamayanlar.
Madde 34. Çalýþamamanýn Esaslarý Ve Ýspatý:
Kiþinin kazanç saðlamayacak durumda oluþuna dair deðerlendirme yapmak için aþaðýdaki kurallara uyulur:
a) Çalýþmaktan büsbütün âciz olma þartý aranmaz. Ýþ bulamayan kazanç saðlayabilecek kiþi zekât alabilir, çünkü böylesi aciz hükmündedir. Çalýþýp yeterli gelir saðlayanlar, ihtiyaçlarý ölçüsünde zekât alabilirler.
b) Ýhtiyacýný saðlayacak geliri olmayanlar, fakir kabul edilir. Böylelerine ihtiyacý ölçüsünde zekât ödenir, malýný satmaya zorlanmazlar.
c) Kazanç olarak deðerlendirilecek gelir, kiþinin durumuna ve þahsiyetine yakýþan nitelikte olandýr. Bu nitelikte olmayan kazanç, yok hükmündedir. Bedenî çalýþmayla kazanç saðlama alýþkanlýðý olmayan ilim adamý, edebiyatçý ve benzerleri, uygun bir iþ buluncaya kadar fakir ve miskin payýndan zekât alabilir.
d) Çalýþmaya gücü yetip, ilim tahsili dolayýsýyla buna imkân bulamayan, tahsili devam eden ve müslümanlara yararlý olacaðý umulanlar, zekât alabilirler, kitaplarýný veya öðrenim araçlarýný satmaya zorlanmazlar.
e) Hak ediþ þartlarýnýn bulunup bulunmadýðý; ilgiliye sormak, þahsî ve ailevî evrakýndan bilgi almak, özel idare ve iþ kuruluþlarý nezdinde araþtýrmak ve duruma göre bilirkiþi ve tanýklarý dinlemek suretiyle, sosyal araþtýrma yoluyla gerçekleþtirilir.
Madde 35. Yetecek Miktar:
Zekât, hak sahibi fakirin -veya miskinin- kendisinin veya bakmakla yükümlü olduklarýnýn insanlýk þerefini koruyacak uygun insanî bir seviyede yaþamak için gerekli ihtiyaçlarý karþýlar.
Hak ettiði menfaat ve hizmetler, aþaðýdaki maddelerde düzenlenenlere göre belirlenir.
Madde 36. Fakirlerin Hak Ediþleriyle Ýlgili Tüzükler:
Bu kanuna dayanarak çýkarýlacak tüzükler, aþaðýdaki þartlarý gözetmek kaydýyla, bu tüzüklerin hükümlerine uygun olarak fakir ve miskinlerin hak ettiði menfaat ve hizmetlerin belirlenme esaslarýný içerir:
a) Saðlanan menfaat ve hizmetlerin amacý, yoksulluðu ortadan kalkýncaya kadar kiþiyi zenginleþtirmektir.
b) Ýhtiyaç ölçüsünde ödeme yapýlýr, hak ediþ sebepleri bulunduðu takdirde birden çok menfaat ve hizmetten yararlanýlabilir.
c) Zekâtýn tahsil edildiði yerdeki hak sahiplerine harcama önceliði ve merkez teþkilâtý ile taþra teþkilatýnýn uyumu içinde zekâtýn baþka yerde harcanma esaslarý gözetilir.
Madde 37. Maaþ Ve Yardýmlar:
1. Yaþlýlýk, hastalýk, özür ve sakatlýk, geçimi saðlayanýn kaybedilmesi veya baþka bir sebeple tamamen geçimini saðlamaktan âciz olana tam bir aylýk baðlanýr.
2. Kazanma gücünü eksiltici kýsmen acizlik durumunda, tam maaþa kýyasla acizlik derecesine göre deðiþen bir maaþ baðlanýr.
3. Çalýþtýðý halde kazancý yetmeyen fakire, kazancý ve tam maaþa kýyasla belirlenen kýsmî bir aylýk maaþ baðlanýr.
4. Maaþ, kazanmaktan acizlik devam ettikçe ödenir. Acizlik -yetimin kazanmaya gücü yeterek bulûða ermesi veya dullarýn evlenmesiyle- kalkarsa, maaþ ödemesi durdurulur. Tam acizlik -hastanýn durumunun iyileþmesi gibi- kýsmî acizliðe veya kýsmî acizlik tam acizliðe dönüþürse, hak edilen maaþ yeni acizlik durumuna göre belirlenir.
5. Kazanmaktan acizlik -hastalýk, kaza, iþsizlik vb. sebebiyle-geçici olursa, acizlik sebebi ortadan kalkýncaya kadar geçici nitelikte aylýk yardým hak kazanýlýr.
Madde 38. Maaþlarýn Asgarî Sýnýrý:
Bu kanunun uygulanmasý için çýkarýlacak maaþ tüzüðü, aylýk tam maaþ elli Mýsýr cüneyhinden az olmamak kaydýyla, her durumda ödenecek maaþ ve yardýmýn miktarýný belirler. Asgarî sýnýr olan bu miktara, eþ veya eþler için aylýk yirmi Mýsýr cüneyhi,bakmakla yükümlü olunan çocuklar için de aylýk yirmi Mýsýr cüneyhi eklenir.
Madde 39. Üretim Gereçleri Ve Katýlma Paylarý:
Çalýþýp kazanmaya ve kendisi ile ailesinin geçimini saðlamaya gücü yeten fakir ve miskine, iyi yaptýðý iþ veya meslekle ilgili çalýþma araçlarý, bakacaðý hayvanlar, kiþi veya eþya taþýyacak araba, avcýlýk için kayýk veya katýlma payý, bir çiflik veya toprak ya da atölye veya fabrika hissesi gibi çalýþma ve üretim gereçleri veya katýlma paylarý verilir.
Bütün bu durumlarda, iþ ve üretimdeki ciddiyetini saðlama alan ve kendisine tahsis edilen araç ve gereçleri korumayý saðlayan ihtiyat tedbirleri alýnýr.
Madde 40. Karz-ý Hasen Ve Üretim Yardýmlarý:
Tüzük, hak sahibinin ihtiyacý yardým veya borç talebini gerektirdiði sürece, iþ ve üretime yardýmcý olmak ve faizli krediden kurtarmak için üretim yardýmlarý ve karz-ý hasen hizmetleriyle ilgili düzeni belirler.
Madde 41. Eðitim Ve Öðretim:
1. Tüzük, hak sahiplerine, aþaðýdaki kültür ve eðitimle ilgili hizmetlerin saðlanmasýný düzenler:
a) Okuma-yazma öðretimi,
b) Genel kültürün yaygýnlaþtýrýlmasý,
c) Çocuklarýn ve gençlerin Ýslâmî terbiyesi,
d) Kur'ân'ýn ezberlenmesi,
e) Ýster gençlerden ve büyüklerden, isterse genç kýzlardan ve yetiþkin kadýnlardan olsun, kalifiye (nitelikli) eleman yetiþtirici meslek ve sanat öðretimi,
f) Üretici ailelerin korunmasý, desteklenmesi ve ürünlerinin pazarlanmasý.
2. Tüzük, ayrýca hangi seviyede olursa olsun çalýþkan, yararý ve yükselmesi umulan fakir öðrencilere saðlanacak yardýmlarýn ödenme esaslarýný da belirler.
Madde 42. Çalýþma Ýmkâný Saðlanmasý:
1. Zekât kuruluþunun uygun iþlere girmesini ve kendilerine uygun çalýþma fýrsatlarýný saðlamaya çalýþmasý, iþsizlerin hakkýdýr.
2. Bu, fiilî kudretiyle uygunluk göstermeyen iþlerde çalýþanlarý kapsar.
Madde 43. Saðlýk Hizmetleri:
1. Ýster hasta, âciz, yatalak, özürlü ve sakat veya yaþlý, isterse hamile, doðum yapmak üzere ya da yapmýþ kadýn olsunlar, fakir hak sahiplerine ve bakmakla yükümlü olduklarý çocuk ve aile fertlerine muayene, tedavi, ilaç, bakým ve yardýmcý cihazlarýn da içinde bulunduðu kaliteli ve aktif saðlýk hizmetleri karþýlýksýz olarak verilir.
2. Zekât sistemi, fakirlere verilen saðlýk hizmetlerindeki kusurlarý tamamlar ve bu konuda devlet kuruluþlarýnýn verdiði hizmetlerle koordinasyonu saðlar.
Madde 44. Sosyal Hizmetler:
1. insan þeref ve haysiyetini koruyan ve uygun geçim seviyesini saðlayan uygun ailevî þartlar bulunmadýðý takdirde, çocuk, kýz, kadýn ve yaþlý ihtiyaç sahiplerini korumak üzere sosyal hizmetler verilir.
2. Tüzük, evlerinde oturan ve zarurî hizmetleri verecek kiþileri bulamayan yaþlý, yatalak, özürlü ve sakat kiþilere verilecek mesken hizmetini düzenler.
Madde 45. Konut:
1. Zekât sistemi, ister ekonomik meskenler inþa edip maliyetine veya daha aþaðýsýna satmak, düþük ve uygun bir ücretle kiralamak veya satýn almak, oturmak ya da kiralamak üzere kolay ödeme þartlarýyla borç vermek suretiyle olsun, meskene muhtaç olanlarýn ihtiyacýný karþýlamaya çalýþýr.
2. Tüzük, bu konudaki öncelik sistemini düzenler. Devlet, -bedelsiz olarak- belirtilen iskân programý için gerekli topraðý tahsis eder.
Madde 46. Evlenme Ödeneði:
Eþi bulunmayýp evlenmek isteyen muhtaç erkeklere mehir ödeneði, kadýnlara çeyiz ödeneði verilir. Tüzük, bu Ödeneðin sýnýrlarýný ve þartlarýný belirler.
Madde 47. Yardýmlar Ve Zararlarýn Tazminatý:
Tüzük þu hükümleri düzenler:
1. Hamile ve doðum yapan kadýnlar, mahpuslarýn aile fertleri, kayýp ve esirlerin ailelerinin hak ettiði yardýmlarýn hükümleri,
2. Muhtaç duruma düþüren felâket, musibet ve âfete düþenlerin zarar bedellerinin ödenme sistemi.
Madde 48. Defin Yardýmý:
1. Fakir veya miskinin ya da bakmakla yükümlü olduðu fertlerden birinin vefatý halinde kefen, teçhiz ve defin yardýmý yapýlýr.
2. Özel kabirleri bulunmayan fakir ve miskin ölülerinin defni için yeterli kabir hazýrlanýr.