Fakirler ve miskinler

İKİNCİ BÖLÜM FAKİRLER VE MİSKİNLER

Madde 33. Hak Ediş Şartları:

Zekât gelirinde hak sahibi fakir ye miskin olmak için, aşağıdaki şartlar bulunmalıdır:

a) Müslüman olmak,

b) Nisabı bulan ve kendisi ile bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin zarurî ihtiyaçlarından fazla malı bulunmamak,

c) Kendisinin veya bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin geçimini sağlayan kazanç, gelir, nafaka hakkı veya iradı bulunmamak; bunun sebebi, tembellik ve rızkını sağlamaya çalışmama olmamalıdır.

d) Aşağıdaki gruplardan birine mensup olmak:

1. Yetim ve buluntu çocuklar,

2. Dul ve boşanmış kadınlar,

3. Yaşlılar,

4. Hasta ve boşanmış kadınlar,

5. İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalananlar.

6. Tamamen veya kısmen ya da geçici olarak aciz (çalışamayacak durumda) olanlar,

7. Özürlü ve sakatlar,

8. Hamile, doğum yapmak üzere veya yapmış kadınlar,

9. Kendileri veya aile fertleri hapiste olanlar,

10. Kayıp veya esirlerin aileleri,

11. Çalışamayanlar,

12. Kendilerinin ve bakmakla yükümlü olduklarının ihtiyacını gidermeye gelirleri yetmeyen zekât memurları.

13. Aile yüklerini karşılamaya muhtaç olanlar,

14. Yararı ve yükselmesi umulan öğrenciler,

15. Teknik meslek veya yararlı sanat eğitimi görmek isteyenler,

16. Uygun meskeni bulunmayanlar,

17. Yeterli maddi imkân bulamayan evlenmeye aday kız ve erkekler,

18. Kaza veya afete uğrayıp muhtaç düşen ve başka bir kaynak veya gelirle bu kaza ve âfeti atlatamayanlar.

Madde 34. Çalışamamanın Esasları Ve İspatı:

Kişinin kazanç sağlamayacak durumda oluşuna dair değerlendirme yapmak için aşağıdaki kurallara uyulur:

a) Çalışmaktan büsbütün âciz olma şartı aranmaz. İş bulamayan kazanç sağlayabilecek kişi zekât alabilir, çünkü böylesi aciz hükmündedir. Çalışıp yeterli gelir sağlayanlar, ihtiyaçları ölçüsünde zekât alabilirler.

b) İhtiyacını sağlayacak geliri olmayanlar, fakir kabul edilir. Böylelerine ihtiyacı ölçüsünde zekât ödenir, malını satmaya zorlanmazlar.

c) Kazanç olarak değerlendirilecek gelir, kişinin durumuna ve şahsiyetine yakışan nitelikte olandır. Bu nitelikte olmayan kazanç, yok hükmündedir. Bedenî çalışmayla kazanç sağlama alışkanlığı olmayan ilim adamı, edebiyatçı ve benzerleri, uygun bir iş buluncaya kadar fakir ve miskin payından zekât alabilir.

d) Çalışmaya gücü yetip, ilim tahsili dolayısıyla buna imkân bulamayan, tahsili devam eden ve müslümanlara yararlı olacağı umulanlar, zekât alabilirler, kitaplarını veya öğrenim araçlarını satmaya zorlanmazlar.

e) Hak ediş şartlarının bulunup bulunmadığı; ilgiliye sormak, şahsî ve ailevî evrakından bilgi almak, özel idare ve iş kuruluşları nezdinde araştırmak ve duruma göre bilirkişi ve tanıkları dinlemek suretiyle, sosyal araştırma yoluyla gerçekleştirilir.

Madde 35. Yetecek Miktar:

Zekât, hak sahibi fakirin -veya miskinin- kendisinin veya bakmakla yükümlü olduklarının insanlık şerefini koruyacak uygun insanî bir seviyede yaşamak için gerekli ihtiyaçları karşılar.

Hak ettiği menfaat ve hizmetler, aşağıdaki maddelerde düzenlenenlere göre belirlenir.

Madde 36. Fakirlerin Hak Edişleriyle İlgili Tüzükler:

Bu kanuna dayanarak çıkarılacak tüzükler, aşağıdaki şartları gözetmek kaydıyla, bu tüzüklerin hükümlerine uygun olarak fakir ve miskinlerin hak ettiği menfaat ve hizmetlerin belirlenme esaslarını içerir:

a) Sağlanan menfaat ve hizmetlerin amacı, yoksulluğu ortadan kalkıncaya kadar kişiyi zenginleştirmektir.

b) İhtiyaç ölçüsünde ödeme yapılır, hak ediş sebepleri bulunduğu takdirde birden çok menfaat ve hizmetten yararlanılabilir.

c) Zekâtın tahsil edildiği yerdeki hak sahiplerine harcama önceliği ve merkez teşkilâtı ile taşra teşkilatının uyumu içinde zekâtın başka yerde harcanma esasları gözetilir.

Madde 37. Maaş Ve Yardımlar:

1. Yaşlılık, hastalık, özür ve sakatlık, geçimi sağlayanın kaybedilmesi veya başka bir sebeple tamamen geçimini sağlamaktan âciz olana tam bir aylık bağlanır.

2. Kazanma gücünü eksiltici kısmen acizlik durumunda, tam maaşa kıyasla acizlik derecesine göre değişen bir maaş bağlanır.

3. Çalıştığı halde kazancı yetmeyen fakire, kazancı ve tam maaşa kıyasla belirlenen kısmî bir aylık maaş bağlanır.

4. Maaş, kazanmaktan acizlik devam ettikçe ödenir. Acizlik -yetimin kazanmaya gücü yeterek bulûğa ermesi veya dulların evlenmesiyle- kalkarsa, maaş ödemesi durdurulur. Tam acizlik -hastanın durumunun iyileşmesi gibi- kısmî acizliğe veya kısmî acizlik tam acizliğe dönüşürse, hak edilen maaş yeni acizlik durumuna göre belirlenir.

5. Kazanmaktan acizlik -hastalık, kaza, işsizlik vb. sebebiyle-geçici olursa, acizlik sebebi ortadan kalkıncaya kadar geçici nitelikte aylık yardım hak kazanılır.

Madde 38. Maaşların Asgarî Sınırı:

Bu kanunun uygulanması için çıkarılacak maaş tüzüğü, aylık tam maaş elli Mısır cüneyhinden az olmamak kaydıyla, her durumda ödenecek maaş ve yardımın miktarını belirler. Asgarî sınır olan bu miktara, eş veya eşler için aylık yirmi Mısır cüneyhi,bakmakla yükümlü olunan çocuklar için de aylık yirmi Mısır cüneyhi eklenir.

Madde 39. Üretim Gereçleri Ve Katılma Payları:

Çalışıp kazanmaya ve kendisi ile ailesinin geçimini sağlamaya gücü yeten fakir ve miskine, iyi yaptığı iş veya meslekle ilgili çalışma araçları, bakacağı hayvanlar, kişi veya eşya taşıyacak araba, avcılık için kayık veya katılma payı, bir çiflik veya toprak ya da atölye veya fabrika hissesi gibi çalışma ve üretim gereçleri veya katılma payları verilir.

Bütün bu durumlarda, iş ve üretimdeki ciddiyetini sağlama alan ve kendisine tahsis edilen araç ve gereçleri korumayı sağlayan ihtiyat tedbirleri alınır.

Madde 40. Karz-ı Hasen Ve Üretim Yardımları:

Tüzük, hak sahibinin ihtiyacı yardım veya borç talebini gerektirdiği sürece, iş ve üretime yardımcı olmak ve faizli krediden kurtarmak için üretim yardımları ve karz-ı hasen hizmetleriyle ilgili düzeni belirler.

Madde 41. Eğitim Ve Öğretim:

1. Tüzük, hak sahiplerine, aşağıdaki kültür ve eğitimle ilgili hizmetlerin sağlanmasını düzenler:

a) Okuma-yazma öğretimi,

b) Genel kültürün yaygınlaştırılması,

c) Çocukların ve gençlerin İslâmî terbiyesi,

d) Kur'ân'ın ezberlenmesi,

e) İster gençlerden ve büyüklerden, isterse genç kızlardan ve yetişkin kadınlardan olsun, kalifiye (nitelikli) eleman yetiştirici meslek ve sanat öğretimi,

f) Üretici ailelerin korunması, desteklenmesi ve ürünlerinin pazarlanması.

2. Tüzük, ayrıca hangi seviyede olursa olsun çalışkan, yararı ve yükselmesi umulan fakir öğrencilere sağlanacak yardımların ödenme esaslarını da belirler.

Madde 42. Çalışma İmkânı Sağlanması:

1. Zekât kuruluşunun uygun işlere girmesini ve kendilerine uygun çalışma fırsatlarını sağlamaya çalışması, işsizlerin hakkıdır.

2. Bu, fiilî kudretiyle uygunluk göstermeyen işlerde çalışanları kapsar.

Madde 43. Sağlık Hizmetleri:

1. İster hasta, âciz, yatalak, özürlü ve sakat veya yaşlı, isterse hamile, doğum yapmak üzere ya da yapmış kadın olsunlar, fakir hak sahiplerine ve bakmakla yükümlü oldukları çocuk ve aile fertlerine muayene, tedavi, ilaç, bakım ve yardımcı cihazların da içinde bulunduğu kaliteli ve aktif sağlık hizmetleri karşılıksız olarak verilir.

2. Zekât sistemi, fakirlere verilen sağlık hizmetlerindeki kusurları tamamlar ve bu konuda devlet kuruluşlarının verdiği hizmetlerle koordinasyonu sağlar.

Madde 44. Sosyal Hizmetler:

1. insan şeref ve haysiyetini koruyan ve uygun geçim seviyesini sağlayan uygun ailevî şartlar bulunmadığı takdirde, çocuk, kız, kadın ve yaşlı ihtiyaç sahiplerini korumak üzere sosyal hizmetler verilir.

2. Tüzük, evlerinde oturan ve zarurî hizmetleri verecek kişileri bulamayan yaşlı, yatalak, özürlü ve sakat kişilere verilecek mesken hizmetini düzenler.

Madde 45. Konut:

1. Zekât sistemi, ister ekonomik meskenler inşa edip maliyetine veya daha aşağısına satmak, düşük ve uygun bir ücretle kiralamak veya satın almak, oturmak ya da kiralamak üzere kolay ödeme şartlarıyla borç vermek suretiyle olsun, meskene muhtaç olanların ihtiyacını karşılamaya çalışır.

2. Tüzük, bu konudaki öncelik sistemini düzenler. Devlet, -bedelsiz olarak- belirtilen iskân programı için gerekli toprağı tahsis eder.

Madde 46. Evlenme Ödeneği:

Eşi bulunmayıp evlenmek isteyen muhtaç erkeklere mehir ödeneği, kadınlara çeyiz ödeneği verilir. Tüzük, bu Ödeneğin sınırlarını ve şartlarını belirler.

Madde 47. Yardımlar Ve Zararların Tazminatı:

Tüzük şu hükümleri düzenler:

1. Hamile ve doğum yapan kadınlar, mahpusların aile fertleri, kayıp ve esirlerin ailelerinin hak ettiği yardımların hükümleri,

2. Muhtaç duruma düşüren felâket, musibet ve âfete düşenlerin zarar bedellerinin ödenme sistemi.

Madde 48. Defin Yardımı:

1. Fakir veya miskinin ya da bakmakla yükümlü olduğu fertlerden birinin v...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın