Mimari By: saniyenur Date: 06 Aðustos 2012, 14:03:06
Mimari
Ýslâm mimarisinin mükemmelliði ve Orta-çað'da Hýristiyan mimarisi üzerindeki büyük etkisi hususunda hiç þüphe yoktur. Kurtuba, Kahire ve Isfahan camileri, Gýmata'daki El-hamra sarayý ve Agra'daki Tac Mahal Avrupa mimarisi üzerine büyük etkide bulunmuþtur. R. L. Gulick'in ifadesi ile, "Kurtuba camiinin mimarî geliþmeye aslî katkýsý kemer sistemini getirmiþ olmasýdýr. Bu sistem kendisinden iki asýr sonra geliþen Gotik mimaride olduðu gibi mimarinin -tavan kaplama gibi- temel bir problemine sütunlar üzerinde kesiþen kemerler yoluyla çözüm getirmiþtir." (Arnold, a. g. e.).
Samarra'daki Ulu Cami ve istinad kemeri usûlü ve etkileyici dýþ duvarlarý süslü mazgallarla taçlandýrýlmýþ olan Kahire'deki Ýbni Tulün Camii (M.S. 876'da baþlanmýþtýr). Ýslâm mimarisinin orijinal ve harikulade eserleridir... Ve Piza, Cenova, Siena Firenze ve diðer Ýtalyan þehirleri, meselâ koyu ve açýk renkli taþlarý birbiri peþisýra kullanma gibi birbirlerine benzer mimarî uygulamalarý, Ortaçaðlarda yakýn ticari iliþkide olduklarý Kahire'den Ödünç almýþ olabilirler. Müslümanlarýn "çapulcu" olarak nitelendirdiði Haçlýlarýn, istihkâm fikrini, müslümanlardan öðrendiði bilinmektedir.
Mimarlýk tarihi otoriteleri, sivri uçlu kemerin keþfini Suriye ve Mýsýr'lý müslüman mimarlara atfetmektedirler. Yine bunun gibi 'Tudor' üslûbu kemerlerin de kaynaðý muhtemelen aynýdýr. Taþ yüzeylerin ve hatta pencere üstlerinin Gotik tarzdaki süslemelerinin muhtemelen müslüman kaynaklý olduðunu gönül rahatlýðýyla söylemek mümkündür. Evlerde kadýnlarýn görünmemeleri için yapýlan tahta kafes iþleri (meþrebiyye) Ýngiliz metal ýzgaralarýnda taklid edilmiþtir (Arnold, a.g.e.).
Thompson, "binlerce (Hýristiyan) hacmin yolu üzerindeki Midilli katedrallerinin, herkesi hayran býrakan mimarî motiflerini, Yarýmadanýn camilerinden ödünç aldýðýný" ifade etmektedir (Thompson, a.g.e.).
Hitti'ye göre, "sonralarý Gotik mimarinin alâmeti farikasý haline gelen sivri uçlu kemerler, ilk olarak Þam'daki Emevi Camiinde ve Kusayr 'Amr'da ortaya çýkmýþtýr. Emevi Camii'nde kullanýlan yuvarlak atnalý þekli, Batý'da Maðribî kemeri olarak bilinir olmuþtur... Mudecar sanatkârlarýnýn elinde (Hristiyan ve Müslümanlarýn sanatýnýn meczolma-sýyla) terkibi sanat muhteþem bir güzellik ve mükemmellik kazanmýþ ve Ýspanyol millî üslûbu haline gelmiþtir. Mudecar eserleri hala bütün Ýspanya'da varlýðýný devam ettirmektedir. Bugün bile Ýspanyolca'da Arapça kökenli bazý mimarî terimleri muhafaza edilmektedir." (History ofthe Arabs, sh. 597).