Mimari

Mimari

İslâm mimarisinin mükemmelliği ve Orta-çağ'da Hıristiyan mimarisi üzerindeki büyük etkisi hususunda hiç şüphe yoktur. Kurtuba, Kahire ve Isfahan camileri, Gımata'daki El-hamra sarayı ve Agra'daki Tac Mahal Avrupa mimarisi üzerine büyük etkide bulunmuştur. R. L. Gulick'in ifadesi ile, "Kurtuba camiinin mimarî gelişmeye aslî katkısı kemer sistemini getirmiş olmasıdır. Bu sistem kendisinden iki asır sonra gelişen Gotik mimaride olduğu gibi mimarinin -tavan kaplama gibi- temel bir problemine sütunlar üzerinde kesişen kemerler yoluyla çözüm getirmiştir." (Arnold, a. g. e.).

Samarra'daki Ulu Cami ve istinad kemeri usûlü ve etkileyici dış duvarları süslü mazgallarla taçlandırılmış olan Kahire'deki İbni Tulün Camii (M.S. 876'da başlanmıştır). İslâm mimarisinin orijinal ve harikulade eserleridir... Ve Piza, Cenova, Siena Firenze ve diğer İtalyan şehirleri, meselâ koyu ve açık renkli taşları birbiri peşisıra kullanma gibi birbirlerine benzer mimarî uygulamaları, Ortaçağlarda yakın ticari ilişkide oldukları Kahire'den Ödünç almış olabilirler. Müslümanların "çapulcu" olarak nitelendirdiği Haçlıların, istihkâm fikrini, müslümanlardan öğrendiği bilinmektedir.

Mimarlık tarihi otoriteleri, sivri uçlu kemerin keşfini Suriye ve Mısır'lı müslüman mimarlara atfetmektedirler. Yine bunun gibi 'Tudor' üslûbu kemerlerin de kaynağı muhtemelen aynıdır. Taş yüzeylerin ve hatta pencere üstlerinin Gotik tarzdaki süslemelerinin muhtemelen müslüman kaynaklı olduğunu gönül rahatlığıyla söylemek mümkündür. Evlerde kadınların görünmemeleri için yapılan tahta kafes işleri (meşrebiyye) İngiliz metal ızgaralarında taklid edilmiştir (Arnold, a.g.e.).

Thompson, "binlerce (Hıristiyan) hacmin yolu üzerindeki Midilli katedrallerinin, herkesi hayran bırakan mimarî motiflerini, Yarımadanın camilerinden ödünç aldığını" ifade etmektedir (Thompson, a.g.e.).

Hitti'ye göre, "sonraları Gotik mimarinin alâmeti farikası haline gelen sivri uçlu kemerler, ilk olarak Şam'daki Emevi Camiinde ve Kusayr 'Amr'da ortaya çıkmıştır. Emevi Camii'nde kullanılan yuvarlak atnalı şekli, Batı'da Mağribî kemeri olarak bilinir olmuştur... Mudecar sanatkârlarının elinde (Hristiyan ve Müslümanların sanatının meczolma-sıyla) terkibi sanat muhteşem bir güzellik ve mükemmellik kazanmış ve İspanyol millî üslûbu haline gelmiştir. Mudecar eserleri hala bütün İspanya'da varlığını devam ettirmektedir. Bugün bile İspanyolca'da Arapça kökenli bazı mimarî terimleri muhafaza edilmektedir." (History ofthe Arabs, sh. 597).

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın