Siret Ansiklopedisi

Pages: 1

Toplumsal Kurallar By: saniyenur Date: 14 Haziran 2012, 20:54:17

Toplumun ve toplumsal ilişkilerin iyileştiril­mesi için Rasulullah'ın takdim etmediği hiçbir usûl kalmamıştır. Bu hukuk manzumesi benzersiz, emsalsiz ve kendi içerisinde eksik­sizdir. Bu yüzden yeni bir teşri'ye ihtiyaç duy­maz.

1- Yoksul ve Muhtaçlar: Zekat, sadaka ve fitr isimleriyle bilinen mecburi (farz-vacib) ödemeler sistemini sunmuş olan İslam'dan başka hiçbir toplum yoksul ve muhtaçların korunmasını teminat altına alamaz.

2- Köleleri Serbest Bırakma:Kölelere ya­pılacak muamele ve onları azad etme ile ilgili çeşitli kurallar ortaya konmuştur. Rasulü Ek­rem müslümanların erkek kölelere kardeş, kadın kölelere ise kız kardeş olarak hitap et­melerini müslümanlara emretmiştir. Muaz b. Cebel'e şunları söylemiştir: "Ey Muaz, Allah, kendisine yeryüzünde köle azad etmekten da­ha hoş gelen hiçbir şey yaratmamıştır." Topla­nan zekat miktarının bir kısmı, onların serbest bırakılmasına tahsis edilmiştir.

3- Komşuluk Münasebetleri: Komşuların çıkarlarını korumak amacıyla yeterli tedbirler alınmış ve bu gayeye yönelik olarak suf a ku­ralı getirilmiştir. Bir yerin satış veya devri sı­rasında onu  almayı  daha çok hakkedenler komşulardır. Rasulullah şöyle buyurmuş­tur: "Musibetinden komşusunun emin olmadı­ğı kimse Cennete giremez."

4- Kadınların Korunması: Kadınlara malla­rıyla ilgili gerekli haklan verilerek sosyal sta­tüleri yükseltilmiştir. Şartsız mülk sahipliği­nin yamsıra, diğer alanlarda da haklar tanın­mıştır. Birinci olarak, Rasulullah evliliğin bir sözleşme (akid) olduğu ve tıpkı diğer akit­ler gibi  feshedilebileceği  kavramını  ortaya koydu. Buna bağlı olarak, eşler arasında tamamiyle bir anlaşmazlık varsa boşanma kura­lı geçerlidir. Boşanma hükümlerine göre, ko­caya boşama yetkisi verildiği gibi kadına da kocasından boşanma hakkı verilmiştir. Başka hiçbir  hukuk sisteminde bu yetki kadına ka­dar uzanmaz. İkincisi, isterlerse tekrar evlen­melerine müsaade edilerek dullar sıkıntıdan kurtarıldı. Üçüncü olarak, kocanın düşüncesiz davranışlarına karşılık kadının güvenliğinin teminatı ve rastgele boşanmalarına büyük bir engel olarak kadına mehir hakkı tanınmıştır. Dördüncüsü, hanımlar arasında adaleti gözet­mek şartıyla evlilik sayısı dört ile kayıtlan­mıştır. Beşinci olarak, kadınların iffetini koru­yucu engel olarak tesettür sistemini kazandır­mıştır.

5- Faiz: Rasulullah basit ya da bileşik her bir riba sistemini lağvedip ortadan kaldırdı; mudarebe ve alışverişi hakim kıldı. Faiz yeri­ne karşılıksız ödünç vermeyi (karz-ı hasen) özellikle tavsiye etti.

6- Borcun Ödenmesi: Rasulü Ekrem borçlann ifası üzerinde ısrarla durmuş ve "Gerçekten, şehidin baştan başa bütün günahı affedilir." "Borcunu ödemeye niyeti olan hiç­bir kul yoktur ki Allah'tan kendisine bir yar­dım gelmesin.11 "Şüphesiz ki Allah, borcunu ödeyınceye kadar borçluyla beraberdir." bu­yurmuştur. Borcunu ödeyebilmesi için borçlu­nun zekat alabileceğini belirtmiş, borçlunun borcunu temizleyemediği durumlarda alacak­lılardan bu borcu sadaka olarak silmelerini is­temiştir. "Eğer (borçlu) zorluk içerisindeyse, ona elverişli bir zamana kadar süre (verin). (Borcu) sadaka olarak bağışlamanız ise, eğer bilirseniz, sizin için daha hayırlıdır." (2: 280). Borcunu Ödeyememesi yüzünden borçlunun hapsedilmesi İslam'da sözkonusu değildir. Rasulullah'ın alacaklı-şahıslara, "Ne bulur­sanız alın; lakin sağlayacağınız hepsi hepsi bu kadardır" buyurduğu nakledilir. (Müslim).

---

radyobeyan