Sahaf By: hafiza aise Date: 11 Haziran 2012, 19:50:26
Sahaf
Sadýk ÞANLI • 51. Sayý / SAHAF
500. Fetih Yýldönümü Anýsýna
Bu ay takvimler 29 Mayýs’ý gösterdiðinde Ýstanbul’un fethinin 556. yýldönümü kutlanacak. Týpký geçmiþ yýllarda olduðu gibi bu önemli günün anýsýna çeþitli etkinlikler ve kutlamalar düzenlenecek, yayýnlar yapýlacak.
1453’ten günümüze Ýstanbul’un fethini kutlayan her kuþak, aldýðý ilhamlarla fethi farklý biçimlerde kutlamak yoluna gitti. Bundan 56 yýl önce, Türkiye’deki yayýncýlar, fethin 500. senesinde (1953) çeþitli kitaplar yayýnladýlar. Resmini gördüðünüz kitaplar Sadi Erksan tarafýndan hazýrlanýp, Þaka Matbaasý tarafýndan basýlarak, 50 Kuruþ’tan satýlmýþ.
Bu kitaplardan ilki, Ýstanbul’un Fethi – 500 üncü Fetih Yýlý adýnda bir çizgi roman. Kitabýn kapak resmi ressam Firuz, iç resimleri ise Fuat Yýlmaz ve Samim tarafýndan çizilmiþ. Kitapta kullanýlan gravürler ise W. H. Barlett’a ait. Ön ve arka kapak içinde doðumundan vefatýna kadar Fatih Sultan Mehmed’i konu alan biyografik bilgiler kronolojik sýra gözetilerek veriliyor. Öncesi ve sonrasýyla Ýstanbul’un fethini konu alan bu kitap, toplam 36 sayfadan oluþuyor. Diðer kitap ise, Fetihten Evvelki Ýstanbul ve Fatih’e Ait Menkýbeler – 500 üncü Fetih Yýldönümü: 2 ismini taþýyor. Ýsminden de anlaþýldýðý gibi fetih öncesi Ýstanbul’u ve Fatih Sultan Mehmed’e ait birçok menkýbeyi konu alýyor ve diðeri gibi 36 sayfadan oluþuyor.
Suya Seccade Salanlar
Sahaflarda yer alan kýymeti parayla ölçülemeyecek kitaplar kadar, bu kitaplarýn sayfalarý arasýnda yýllar boyunca kendini gizlemeyi baþarmýþ bir takým nesneler de birçoðumuzun ilgisini çeker. Kimi zaman kurumuþ bir çiçek, kimi zaman eprimiþ kâðýt üzerine düþülmüþ bir not, kimi zaman bir posta pulu… Bu liste uzar gider. Yanda gördüðünüz “496 YIL EVVEL” baþlýklý þiir, 1949 yýlýnda bir gazeteden kesilerek bir kitabýn arasýna gizlenmiþ bir gazete kupürü.
Ziya Paþa Hayatý ve Eserleri
Terci-i Bend – Terkib-i Bend
1 Kasým 1928’de 1353 sayýlý “Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkýnda Kanun”un kabulünden sonra, Osmanlýca olarak kaleme alýnmýþ önemli eserlerin Latin alfabesi yoluyla günümüz Türkçesi’ne kazandýrýlmasý için yoðun bir sadeleþtirme faaliyeti baþladý. Bu amaçla dönemin önemli yayýnevlerinden “Resimli Ay Matbaasý T. L. Þirketi” de “Türk Büyükleri Serisi” ismini verdiði bir çalýþma ile bu sadeleþtirme faaliyetlerine önemli katkýlarda bulundu. Bu serinin ilk kitabý olarak da, Tanzimat ve yeni Türk Edebiyatý’nýn önemli ismi Ziya Paþa’nýn “Terci-i Bend” ve “Terkîb-i Bend” isimli þiirleri kitaplaþtýrýlarak 100 Kuruþ fiyatla okuyucuya sunuldu.
1932 yýlýnda Ýstanbul’da basýlan kitap, toplam 34 sayfadan oluþuyor. Kitabýn 3. sayfasýnda kitabýn kapaðýnda da yer alan Ziya Paþa’nýn resminin altýnda doðum ve ölüm tarihleri (1829-1880) ve bu resme atfen Ziya Paþa tarafýndan kaleme alýnmýþ þu dörtlüðe yer veriliyor:
Cismi zarým hâkte pünhan olunca isterim
Bir zaman olsun Ziya, âlemde namýn payidar
Siretim asarý hammeden kýlýnsýn içtihat
Suretim bu resmile cihanda yadigâr.
Kitabýn 7 ila 10. sayfalarý arasýnda ise Ziya Paþa hakkýnda verilen önemli biyografik bilgilerin ardýndan, “Terci-i Bend” ve “Terkib-i Bend” þiirlerinden önce þu takdim yazýlarý yer alýyor:
Terciibend: “Ziya Paþa merhum, Terci-i bend’i, büyük Reþit Paþa’nýn himmetiyle mabeyin kâtibi olduktan ve Fransýz lisanýný öðrendikten sonra kaleme almýþtýr. Garp Edebiyatý’nýn büyük defineleri içinde, malûmatýný artýran, dehasýný yükselten þair, bu eserinde ilmî, felsefî ve edebî kuvvetinin kemalini göstermiþtir”.
Terkibibend: “Ziya Paþa, eski þairler içinde Baðdatlý Ruhî’yi pek çok sever ve takdir ederdi. Bilhassa, Ruhî’nin ölmez bir þaheseri olan Terkib-i bend’i, Ziya Paþa’nýn perestiþ ettiði, hiçbir zaman dudaklarýndan ayýrmadýðý þiirlerindendi. Nihayet bu aþkýný, Avrupa’da bulunduðu esnada, ona, bir nazire yazmak suretiyle alenen itiraf etmiþtir. Bu suretle de Ziya Paþa memlekete, cidden Ruhî’nin Terkibibend’inden pek yüksek ve pek deðerli bir eser yadigâr eylemiþtir”.
Fatih Sultan Mehmed Han’ýn Aziz Hatýrasýna
Fatih Sultan Mehmed Han, 3 Mayýs 1481 yýlýnda 49 yaþýndayken Anadolu üzerine çýktýðý bir seferde, Gebze yakýnlarýnda rahatsýzlanarak hakkýn rahmetine kavuþmuþtu. 1981 yýlý, Fatih’in ahirete intihalinin 500. sene-i devriyesiydi. Bu amaçla PTT, 1981 yýlýnda Fatih’i ölüm yýldönümünde anmak amacýyla bu hatýra pulunu piyasaya sürmüþtü.