> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Usulü Fıkıh Eserleri > İslami Hükümlerin Esas ve Hikmetleri  > Dinin Haram Ve Helal Sebepleri
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Dinin Haram Ve Helal Sebepleri  (Okunma Sayısı 1532 defa)
18 Ağustos 2011, 13:23:11
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 18 Ağustos 2011, 13:23:11 »



Dinin Bir Şeyi Haram Ve Helal Kılma Sebepleri


Dinin bir şeyi haram veya helal kılmasının sebepleri iki çeşittir:

A- Mükellefin fiilinin bağlı olduğu şeyde bulunan sebep

Söz konusu şeyde bulunan ve haramlığı gerektiren her türlü nitelik böyledir. Örneğin şarabı içmekte insanın aklını gideren şiddetli bir keyif hali bulunduğundan şarap haram kılınmıştır. Ölü hayvan eti pisliği barın­dırdığı için haram kılınmıştır. Domuz eti de onda bulunan (mahiyetini bil­mediğimiz) bir nitelik sebebiyle haram kılınmıştır. .Zehir, öldürme niteliği sebebiyle haram kılınmıştır. Annelik, ninelik, oğulluk; erkek kardeşlik, amcalık, teyzelik ve nikahı haram kılan lian gibi nisbî (göreceli) nitelikler de böyledir.

Mükellefin fiilinin bağlı olduğu şeyde bulunan helal kılma sebepleri ise helalliği gerektiren her türlü niteliktir. Örneğin buğday, arpa, yaş hurma, ku­ru hurma, deve, sığır ve koyunlarda bulunan nitelikler böyledir.

B- Mükellefin fiilinin bağlı olduğu şeyin dışında bulunan sebep

Bunlar iki çeşittir:

1-  Batıl sebepler; gasp, kumar, insanın satılmasını engelleyen hür olma özelliği. Bunlar fiilin söz konusu olduğu şeyin dışında bulunan sebepler olup, bağlı olduğu fiilin haram olmasını gerektirir.

2- Sahih sebepler; sahih satım akdi, sahih kira akdi, dinen bir nass veya ic-ma ile sahih olduğuna hükmedilen muameleler. Bu muameleler söz konusu nass veya icma sebebiyle helaldir.

Yukarıda sayılan nesnelerden niteliği ve sebebi vasıtasıyla helal olanlar açık bir şekilde helaldir. Örneğin kişi hayvan, buğday, yaş veya kuru hurma­yı sıhhatinde ittifak edilen veya sıhhatine dair nass bulunan bir satım türü ile satsa bu satım helal olur. Yukarıda sayılan nesnelerden niteliği ve sebebi va­sıtasıyla haram olanlar açık bir şekilde haramdır, islam ülkesi vatandaşı olan bir gayri müslimden gaspedilen şarap ve domuz eti böyledir.

Bu nesnelerden, kendisinde bulunan niteliklerde ittifak edilip, onun dı­şında bulunan sebeplerde ihtilaf edilenler veya dışında bulunan sebeplerde ittifak edildiği halde nesnede bulunan nitelikte ihtilaf edilenlerde yapılması gereken, o nesnede bulunan nitelik ve onun dışındaki sebebe bakarak helal­lik ve haramhğın kaynağını araştırmaktır. Helallik ve haramlığın delilleri farklı derecelerde ise haramlık yönü ağır basanlar haram, helallik yönü ağır basanlar da helal kabul edilir.

Helallik ve haramlığın delilleri birbirine yakın derecede ise durum şüphe­li olur. Bu nesneden kaçınmak şüphelilerden kaçınmak türünden bir fiil olur. Bu nesne, kendisinde helallik delilinin bulunması açısından helal, haramlık delilinin bulunması açısından da harama benzemektedir. Böyle bir nesneden uzak duran dinini korumuş olur. Çünkü onu terketmek harama düşmekten kurtarır. Kişinin şahsiyeti de korunmuş olur. Çünkü o fiili terketmek kişiyi hakkında "falan kişi haram yiyor" denilmekten kurtarır.

Helallik ve haramlık delilleri birbirine yakın derecede olduğunda, haram­lık deliline daha yakın olan nesneden daha kuvvetli bir gereklilik olur, onun mekruhluğu artar. Helallik deliline daha yakın olan nesneden kaçınma konusunda vera' yönü hafifler. Helallik delili haramlık deliline eşit olursa o nesne ile ilgili fiile teşebbüs etmek haram olur. En doğru görüşe göre bu tür durumlarda kişi kendi kafasına göre seçim yapamaz.

Hükmün bozulmasını gerektirecek türde bir delile binaen hakim tarafın­dan verilen hüküm batıldır. Çünkü biz delilinin batıl olması sebebiyle haki­min hükmünün bozulmasına hükmederiz. Delili batıl olan şeyin kendisi de batıldır.

[Bir şeyin Helallik ve Haramlığı Konusunda Alimlerin Farklı Görüş Belirttiği Durumlar]

Bazı fıkıhçılar, alimlerin görüş farklılıklarına şüphe adını vermektedirler. Oysa bu mutlak olarak kabul edilemez. Çünkü görüş ayrılığının kendisi şüp­he değildir. Örneğin Ata b. Ebi Rebah, sahibi tarafından mubah kılınması ha­linde cariyeler ile cinsel ilişkiyi mubah görmüştür. Bu görüş, alimlerin bu meseledeki görüşlerinden tamamen farklıdır. Bu meselede farklı görüşlerin olması zina haddini bertaraf etmez. Haddi bertaraf eden şüphe, yalnızca gö­rüş ayrılığına kaynaklık eden ve helallik ve haramlık delilleri birbirine yakın olan meselede söz konusu olur. Örneğin velisiz ve şahitsiz kıyılan nikah ile mut'a nikahı böyledir. Bu meselelerde deliller birbirine yakın olup her bir müctehid, farklı görüş belirtenlerin Allah katında doğru olan hükme isabet etmesi ihtimalini uzak görmez. Buna örnek olarak şunları zikredebiliriz:

1- Azı dişleri bulunan yırtıcı hayvanları ve pençeli kuşları yemek. Burada sıhhatinde ihtilaf bulunmayan bir akitle bunlardan biri satın alınsa bile satı­lan şeyde bulunan nitelik üzerinde görüş ayrılığı olur. Bu nesnelerde bulu­nan nitelikler ise azı diş ve pençedir.

2- Buğday, arpa, yaş hurma, kuru hurma, deve, sığır ve koyun yemek. Bunlardan biri sıhhatinde ihtilaf olan bir akitle satın alınsa, örneğin velayet

vekalet yetkisi bulunmayan bir kişinin başkası adına tasarrufta bulunma­sı söz konusu olsa, veya kayıp şahıs adına satım yapılsa yahut, cuma ezanı vaktinde satım yapılsa söz konusu nesnelerin elde edilme sebeplerindeki gö­rüş ayrılığı bunları elde etme konusunda ihtiyata riayet ederek bunlardan uzak durmayı gerektirir. Bu iki örnekte delillerin derecelerine bağlı olarak ihtiyatın dereceleri de değişir.

3- Zina eden kişinin, kendi zinası ile doğan kız ile nikah akdi yapması. Söz konusu kişi yabancı bir kadınla yaptığında nass ve icmaya göre sahih olacak bir nikahı zinadan doğan kızla yaptığını düşünelim; burada kızda haramlığı gerektiren nitelik üzerinde görüş ayrılığı bulunduğundan böyle bir nikahtan şiddetle kaçınmak gereklidir.

[Helal ve Haram Şeylerin Birbirine Karışması]

Niteliği ve Sebebi Yüzünden Helal Olan Bir Şey, Niteliği ve Sebebi Yü­zünden Haram Olan Bir Şey ile Karışabilir:

Bunun iki durumu vardır:

A- Bir şeyin bir başkası ile karışması. Örneğin kişinin süt kız kardeşinin ya­bancı bir kadınla karışması durumunda bunlardan biri ile evlenmeye ve­ya cariye olarak cinsel ilişkide bulunmaya kalkışmak açık bir haramdır.

B- Kişinin süt kız kardeşinin toplam nüfusunun miktarı bilinmeyen bir beldedeki kadınlarla karışması. Bu durumda kişinin o beldedeki ka­dınlardan herhangi biri ile evlenmesi veya onlardan birini cariye edi­nerek cinsel ilişkide bulunması açık bir şekilde helal olur.

Bu ikisi arasında pek çok durum vardır. Kadınların sayısı iki yüzü geçti­ğinde nikah caiz olur. Bundan da fazla olursa evleviyetle caiz olur. Süt kar­deş olma ihtimali bulunan kadınların sayısı, beldedeki kadınların toplamın­dan ne kadar az olursa, ihtiyat o derece güçlü olmuş olur.

Edinilmesi mubah olan (sahibi bulunmayan) bir güvercin bir başkasına ait güvercinle karışırsa, iki kızkardeşin birbirine karışması durumuna benzer bir durum söz konusu olur. Sahibi olan bir güvercin, sayısı smırlandırılama-yan mubah güvercinlere karışırsa, süt kızkardeşin sayısı belli olmayan belde kadınlarına karışması gibi olur. Sayısı belli olmayan mubah güvercinler, sa­yısı belli olmayan sahipli güvercinlere karışması halinde görüş ayrılığı var­dır. Çünkü sayısı belli olmayanın sayısı belli olmayana oranı, sayısı belli ola­nın belli olana oranı gibidir.

 [Helalin Harama, Haramın Helale Dönüşmesi]

Niteliği ve sebebi yüzünden veya bunlardan biri yüzünden haram olan bir şey için helallik ancak zaruret veya zorlama hallerinde söz konusu olur. Niteliği yüzünden helal olan bir şeyde haramlık ancak sebebi yüzünden söz konusu olur. Sebebi yüzünden helal olan bir şeyde haramlık ancak niteliği yüzünden söz konusu olur. Buna göre şarap ve domuz üzerinde sıhhatinde ittifak edilecek derecede bir akit yapılsa, haramlık şarap ve domuzlardaki nitelik sebebiyle söz konusu olur.

Bir kimse gaspedilmiş buğdayı veya gaspedilmiş koyunu yediğinde onun hakkında "haram yedi" denilse bu söz bir açıdan doğru olur. Çünkü o kişi­nin bu nesneleri ele etme yolu haramdır. "Haram yemedi" denils.e bu defa bir başka açıdan doğru olur. Çünkü bu nesneler nitelikleri itibariyle helaldir.

Kişi, ortak olan bir buğdayı ortağının izni olmaksızın yediğinde "haram ve helal yedi" demek doğru olur. Çünkü kendisinin payı ona sahip olması açısından ve niteliği açısından helaldir. Ortağının payı ise niteliği açısından olmasa bile sebebi açısından haramdır. Şüphesiz bu kişi tamamı gaspedilmiş bir şeyi yiyen kimsenin günahı kadar günaha sahip olmaz. Çünkü gaspedi-len mal tümüyle mefsedettir, ortak malda ise mefsedet daha azdır. Ortak mal vesileleri açısından haram olmuştur, gaspedilen ise maksatları açısından ha­ram olmuştur.

thramlı kişi av hayvanını yediğinde niteliği bakımından helal, sebebi ba­kımından haram olan bir şeyi yemiş olur. îhramh kişi av hayvanını kestiğin­de, onun ihramlı iken kesim yapmasını haram kabul ediyorsak hem niteliği hem de sebebi bakımından av haram olur. Onun kesimini mubah kabul edi­yorsak, niteliği bakımından değil sebebi olan ihram bakımından haram bir şey yemiş olur.

Niteliği yüzünden haram olan bir şey ancak zaruret veya zorlama duru­munda helal olur. Niteliği yüzünden helal olan bir şey de ancak sebebinin fa­sit olması yüzünden haram olur. Analık ve kızkardeşlik gibi kişide buİunan sebeb ile haram olan bir fiilin ne zaruret ne zorlama,.hiçbir sebeple helal olması düşünülemez. Bu, kişinin kalbi ile Allah'ı inkâr etmesi gibidir, ki hiçbir ebeple helal olmaz. Dille inkar etmek ise zorlama durumunda mubahtır.

Eğer "Kişi mahremi olan bir kadın ile şüphe ile cinsel ilişkide bulunsa, bu ilişki helallik ya da haramlıkla nitelenebilir mi" diye sorulursa şöyle cevap veririz: Bu ilişki beş hükümde...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Dinin Haram Ve Helal Sebepleri
« Posted on: 28 Mart 2024, 11:34:20 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Dinin Haram Ve Helal Sebepleri rüya tabiri,Dinin Haram Ve Helal Sebepleri mekke canlı, Dinin Haram Ve Helal Sebepleri kabe canlı yayın, Dinin Haram Ve Helal Sebepleri Üç boyutlu kuran oku Dinin Haram Ve Helal Sebepleri kuran ı kerim, Dinin Haram Ve Helal Sebepleri peygamber kıssaları,Dinin Haram Ve Helal Sebepleri ilitam ders soruları, Dinin Haram Ve Helal Sebepleriönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes