Gelinlik ve dinimizdeki yeri By: hafiza aise Date: 23 Eylül 2011, 11:29:20
GELÝNLÝK VE DÝNÝMÝZDEKÝ YERÝ
Þubat 2010 53.SAYI
Ýslam toplumlarý çok çeþitli milletlerin adet, gelenek ve görenekleriyle karþýlaþmýþ ve bu geleneklerin bazýlarý varlýðýný sürdürmüþtür. Bunlarýn bir kýsmý, tamamen Ýslami ahkama uygun ve mübah düþerken bir kýsmý da Ýslam’ýn ruhuna aykýrý olduðundan zaman içerisinde toplum bunlarý kendi dýþýna itmiþtir.
Ýslam bir konuda hüküm verirken bazý prensiplerin temel alýnmasýný ister. Zira bazý davranýþlar ve adetler vardýr ki eðer onlar bir dinin veya milletin alamet-i farikasý olmaktan çýktýysa onlarýn kullanýlmasý bazen gelenek ve örf olarak dikkate alýnabilir. Ýslam bu konuda “Kim bir kavme benzerse o onlardandýr.” (Ebu Davud) hadis-i þerifini temel kabul eder. Yani eðer insan baþka bir din veya millet tarafýndan kullanýlan bir þeyi kullanýrken, o dinin milletine benzemeye çalýþýr ve bunu isteyerek yaparsa, insaný küfre sokar denilmiþtir. Kolye niyetiyle de olsa haç takmak buna verilecek bariz bir örnektir.
GELÝNLÝK VE BÝZ
Dinlere has bu tür özellikler dýþýnda, bütün insanlarýn zamana ve zemine baðlý olarak, toplumsal faydalarýna binaen ortaklaþa yapmakta olduklarý þeyler, kullandýklarý araç gereç ve eþyalar herhangi bir dinin alameti deðillerse ve baþka sakýncalar da ihtiva etmiyorlarsa, tüm insanlýðýn malý demektir ve onlarý kullanmakta da bir mahzur olmaz. Örneðin önceden sadece belli toplumlarýn kullanýr olduklarý çatal, býçak ve kaþýk gibi aletlerin artýk tüm dünyada kullanýlýr olmasý bunun gibidir. Gelinlik de bu çerçevede sorgulanan bir nesne olmuþtur. Gelinliðin garptan mý þarka yoksa þarktan mý garba geçtiði meselesi konumuzu aþar. Ancak þunu belirtmek gerekirse, bugünkü þekliyle gelinlik, herhangi bir dinin sembolü olmaktan çýkmýþtýr. Bu yüzden mahzuru ortadan kalkmýþtýr.
ÖRTÜNMEDEKÝ ÖLÇÜLER GELÝNLÝK ÝÇÝN DE GEÇERLÝ
Gelin süslenmeli, süslü bir elbisesi olmalýdýr. Zaten bu fýtratýn da bir gereðidir.
Gelinlik evlenecek olan her genç kýz tarafýndan arzulanan ve bir gelenek olarak kabul edilen bir kýyafettir. Ýçinde bulunduðumuz coðrafyada da gelinlik, yüzyýllarca ve hatta binlerce yýl öncesinden beri giyilmiþtir. Bu kýyafet, yöreye ve zamana göre þekilsel yönden deðiþkenlik arzetse de gelin kýz kýna gecesinde ve düðün gecesinde bu elbiseyi giymiþtir. Anadolu gelini üçetek ve dörtetek denilen elbiseler giymiþ, bu entarilerin yanýnda torba þalvar ile sim iþli cepkenler ve bele baðlanan, iki ucu iþlemeli kuþaklar ile zarif ve rahat bir kýyafet edinmiþtir. Ayrýca kadife veya atlas üzerine, sýrma ve sim iþlemeli bindallý elbiseler kýna gecesi gibi özel günlerin vazgeçilmez giysileri olmuþtur.
Ýslam Müslüman kadýnlarýn sosyal ortama nasýl çýkacaklarýný, bu durumlarda neler giyeceklerini ve nasýl davranacaklarýný açýklamýþtýr. Müslüman hanýmýn nasýl örtüneceði, namahrem erkeklerin yanýna veya sokaða çýktýðý zaman nasýl bir örtü takýnabileceði Kur’an-ý Kerim’de açýkça bildirildiði gibi; hadis-i þeriflerde, sahabi hanýmlarýn tatbikatlarýnda belirtilmiþ, gösterilmiþtir. Nitekim ayet-i kerimede Cenab-ý Allah þöyle buyurmaktadýr:
“Ey Peygamber, hanýmlarýna, kýzlarýna ve müminlerin kadýnlarýna, dýþarý çýkarken üstlerine örtü almalarýný söyle. Bu onlarýn hür ve namuslu bilinmelerini ve bundan dolayý incitilmemelerini daha iyi saðlar. Bununla beraber Allah baðýþlar ve merhamet eder.” (Ahzap, 59)
Yine, “Ýslam’dan önceki cahiliye kadýnlarýnýn yaptýðý gibi süslerinizi göstererek ve görünmek için dýþarý çýkmayýn” (Ahzab, 33) ve, “Kendiliðinden görünenleri müstesna, süslerini açmasýnlar. Baþörtülerini yakalarýnýn üzerinden iyice baðlasýnlar” ayetlerindeki Allah Teala’nýn emirleri, kadýnlarýn nasýl giyineceklerinin birer ölçüsüdür.
Dikkat edileceði gibi, Ahzap Suresinin 59. ayetinde kadýnlarýn mahrem yerlerini örten elbisenin dýþýnda bir de sokaða çýkarken ayrýca giyecekleri bir örtünün giyilmesinin gerektiði ifade edilmektedir. Gerçek manada tesettür ancak bu þekilde mümkün olmaktadýr. Mümin hanýmlarýn, ince dokunmuþ, altlarýný belli edecek þekilde elbise giymeleri de tesettüre aykýrý bir giyim þeklidir. Bir seferinde Beni Temim kabilesinden bir grup kadýn Hz. Aiþe’nin (r.a) yanýna gelirler. Üzerlerinde ince elbiseler vardýr. Bu durumu gören Hz. Aiþe, “Nur Suresi’ne inanan mü’min bir kadýn, bu þekilde giyinemez” diye hatýrlatmada bulunur.
(Kurtubi, el-Cami)
O halde gelinin vücut hatlarýný örtmeyecek kadar þeffaf, baþý, kollarý ve diðer yerlerini kapatmayacak ölçüde dikilmiþ gelinliklerin tesettür yerine geçmeyeceði açýktýr. Kadýn ve erkeklerin karýþýk olarak bulunduklarý nikah salonlarýnda ve düðün merasimlerinde dinen bu tarz gelinliklerin giyilemeyeceði bellidir. Ancak böyle gelinliklerin sýrf hanýmlar arasýnda yapýlan merasimlerde, erkeklerin bulunmamasý þartýyla giyilmesi caiz olabilir. Buna raðmen, gelin, hanýmlar arasýnda da olsa örf ve adetlerimizi ve bu gecenin kutsiyetini hatýrýndan çýkarmayarak gelinlik seçiminde daha dikkatli olmalý, gelinliðin zarafetinden taviz vermediði gibi edep sýnýrýndan da taviz vermemelidir.
DÜÐÜN MASRAFI VE ÝSRAF
Gelinlik hususunda dikkat edilecek bir mesele de israf konusudur. Son derece pahalý bir fiyata alýnan gelinlikler, bir gün ve hatta bir saat giyildikten sonra iþe yaramaz biçimde atýlmakta ya da saklanmaktadýr. Bir yönden de bu, fakir olan eþ adayýný maddi sýkýntýya sokar ve evlenmeyi zorlaþtýran diðer unsurlara eklenir. Hanýmlarýn bu gibi konularda þartlara göre davranmalarý gerekir. Pahalý olan yerine daha makul fiyatlardakine yönelmek hatta kiralamak yahut ödünç almak böyle bir durumda eþ adayýnýn yükünü hafifletecektir. Ayrýca gelini süsleyecek giysi ve takýlarýn ödünç alýnmasý durumu sahabi hanýmlar arasýnda gerçekleþmiþtir. Nitekim Hz. Aiþe (r.a), kýz kardeþi Esma’dan (r.a) bir gerdanlýk emanet almýþtý. (Buhari)
Düðünlere ait adet ve görenekleri israf ve haram olmadýkça, israf ve harama kapý da açmadýkça uygulamakta sakýnca yoktur. Gelin gelinlik giyebilir. Kuþak baðlama, at veya arabaya binme, konvoy yapma gibi ve bunlara benzer haram unsur taþýmayan adetler ve gelenekler uygulanabilir.
Hüseyin OKUR
Ynt: Gelinlik ve dinimizdeki yeri By: Salihalp Date: 24 Eylül 2011, 17:34:27
gayet güzel açýklanmýþ,detaylara dikkat edilmesi gereken zaten ömürde bikez oluyor diyerek göz ardý edilmemesi gereken mevzular ayeti kerimelerle de açýklanmýþ..Allah razý olsun,kulaða küpe olsun inþ...