Derya Ali Baba By: armi Date: 02 Temmuz 2009, 13:19:38
Anadolu velîlerinden. On beþinci yüzyýlda yaþadý. Ýsmi Ali olup, Ýstanbul'un fethi sýrasýnda orduda Sakabaþý olarak vazîfe yaptýðý için SakaAli Baba veya Deryâ Ali Baba diye meþhur olmuþtur. Doðum yeri, doðum ve vefât târihi bilinmemektedir. Ýstanbul'da vefât etti. Türbesi, Ýstanbul Kazlýçeþme'dedir.
Canýný, malýný Allahü teâlânýn yüce dîni olan Ýslâmiyeti yaymak, insanlarýn dünyâ ve âhirette saâdete, mutluluða ermelerine vesîle olmak için fedâ etmeye hazýr olan Deryâ Ali Baba'nýn hayâtý hakkýnda fazla bilgi yoktur. Ancak Anadolu'da yetiþtiði ve Fâtih Sultan Mehmed Hanýn Ýstanbul fethi için hazýrladýðý ordunun Sakabaþýsý yâni Sucubaþýsý olduðu bilinmektedir.
Fâtih Sultan Mehmed Han, Ýstanbul'u küffâr elinden kurtarmak üzere kuþatmýþtý. Fetih ordusu Ýstanbul surlarýna dayanmýþ, Fâtih Sultan Mehmed Han fethin gerçekleþeceði zamâný sabýrsýzlýkla bekliyordu. Leþker-i duâ adý verilen duâ ordusu âlimler ve velîler, fetih için gözyaþý dökerek duâ ediyorlardý. Kýr atýnýn üstünde heybet ve celâdetle duran genç hükümdâr, orduyu þevke getirici konuþmalar yapýyordu. Etrâfa dalga dalga yayýlan ordu, Feth-i mübînin gerçekleþmesi için canla baþla çarpýþýyordu. Þehir düþmek üzere idi. Ýþte tam bu kritik zamanda ordunun arasýnda; "Ordu susuz kalmak tehlikesiyle karþý karþýya, kuyular boþ, çeþmeler akmýyor." þeklinde bir söylenti yayýlmaya baþladý.
Bu kötü haber kýsa zamanda her tarafta yayýldý. Aðýzdan aðýza, kulaktan kulaða yayýlan bu söylenti nihâyet genç pâdiþâhýn kulaðýna kadar geldi. Bu haber üzerine genç pâdiþâhýn yüz hatlarý bir anda deðiþti. Etrâfýnda bulunan vazîfelilere hitâb ederek; "Tez gidin Sakabaþýný bana getirin!.." dedi. Vazîfeliler hemen gidip Sakabaþý Ali Efendiyi genç pâdiþâhýn huzûruna getirdiler. Yüzünden nûr akan, hafif beli bükük Ali Efendi sýrtýnda kýrbasý olduðu hâlde Fâtih Sultan Mehmed Hanýn huzûruna girdi. Pâdiþâh ne kadar telaþlý ve üzüntülüyse, Saka Ali Efendi de o kadar soðukkanlý ve sâkin duruyordu. En ufak bir endiþe izi taþýmýyor, her zamanki gibi tebessüm eder bir hâlde pâdiþâhýn yüzüne bakýyordu. Pâdiþâh onun böyle kritik bir anda gâyet sâkin ve aldýrmaz bir durumda olduðunu görünce iyice celâllendi ve þöyle seslendi:
"Olanlardan haberin yokmuþ gibi duruyorsun Ali Efendi!.. Ordu susuz kalmýþ, asker susuzluktan kýrýlýyor. Neden gerekli tedbiri almazsýn da bizi müþkil hâle düþürürsün? Þimdi ne olacak. Bu hâle nasýl çâre bulacaðýz?"
Sakabaþý Ali Efendi gâyet sâkin ve tebessüm ederek; "Devletlü pâdiþâhým! Merak etmeyiniz. Su çok." diye cevap verdi. Onun bu hâli karþýsýnda daha da hiddetlenen genç pâdiþâh; "Su çok mu dersin? Alay mý edersin sen askerle? Ordu susuzluktan kýrýlýrken ne biçim laf edersin?" Sultanýn iyice öfkelendiðini ve üzüldüðünü gören Sakabaþý Ali Efendi, arkasýný pâdiþâha dönüp, sýrtýndaki su kýrbasýný pâdiþâhtan tarafa çevirdi ve; "Ben yalan söylemem sultaným. Bakýn isterseniz ne kadar çok suyumuz var." dedi.
Sakabaþý Ali Efendinin bu sözünden pek bir þey anlamayan Fâtih Sultan Mehmed Han, Ali Efendinin sýrtýndaki kýrbanýn içine baktý. Bir de ne görsün? Kýrbanýn içinde bir deryâ büyük bir okyanus görünmekte. Göz alabildiðine uzanan su, bir deðil, binlerce orduyu doyuracak kadar çok. Gözlerine inanamayan genç pâdiþâh, yanýnda bulunanlara da kýrbanýn içine bakmalarýný emretti. Sýrasýyla kýrbanýn içine eðilip bakan vezirler, kumandanlar ve diðer vazîfeliler de büyük bir þaþkýnlýk ve hayret içinde ayný manzarayý gördüler.
Olanlarýn, Allahü teâlânýn velî kullarýna ihsân ettiði bir kerâmet olduðunu anlayan genç pâdiþâh, su bulunmasýna raðmen askerin susuz býrakýlmasýndan maksadýn ne olduðunu birden kestiremedi. Sakabaþý Ali Efendiye dönerek; "Su bulunmasýna raðmen nedir senin bu yaptýðýn?" diye seslendi. Pâdiþâhýn daha fazla gazaplanmasýndan çekindiði için olanlarý tek tek anlatmaya baþladý:
"Ey cihan pâdiþâhý! Ýstediðin kadar su iþte burada. Fakat ben askere suyu doyumluk veremiyorum. Çünkü onlar kahramanca savaþýyor, yorulup terliyorlar. Eðer istedikleri kadar suyu versem hepsi hastalanýp yatacaklar. Sonra da zaferimiz tehlikeye düþecek düþüncesiyle böyle yapýyorum." dedi.
Sakabaþý Ali Efendinin ârifâne sözleri ve kerâmeti karþýsýnda söyleyecek söz bulamayan Fâtih Sultan Mehmed Han, saygý ve muhabbet dolu nazarlarla ona bakmaya baþladý.
Kerâmet göstermekten kaçýndýðý halde, kerâmetinin ortaya çýktýðýný gören Sakabaþý Ali Efendi, sýrtýndaki kýrbayý hýzlýca yere býraktý. Baþta pâdiþâh olmak üzere bütün vezirlerin ve âlimlerin hayret dolu bakýþlarý arasýnda kýrbanýn düþüp parçalandýðý yerde bir su kaynaðý ortaya çýktý. Þýrýl þýrýl akan bu pýnardan ordunun su ihtiyâcý giderildi. Bu hâdise üzerine Fâtih, Sakabaþý Ali Efendiye Deryâ Ali Baba ismini verdi.
Olanlardan son derece memnun olan Fâtih Sultan Mehmed Han, yüksek bir velî olduðunu anladýðý Deryâ Ali Baba'ya; "Ne murâd edersin ey Deryâ Ali! Ýste ki verelim." dedi.
Deryâ Ali Baba'nýn bu dünyâ ile ne alâkasý olabilirdi. O, gönlünü yüce Rabbine baðlamýþ, Hakk'ýn zikriyle ömrünü geçirmekteydi. O, görünen deryâlarda deðil, ilâhî aþk deryâsýnda gark olmuþtu.
Fâtih Sultan Mehmed Han, fetihten sonra büyük bir velî olan Sakabaþý Deryâ Ali Dede'yi unutmadý. Ona þimdi Kazlýçeþme'nin kurulu bulunduðu yerde geniþ bir arâzi tahsis etti. Uzun yýllar burada yerleþen, Ýslâm dînine ve müslümanlara hizmet etmeyi tek gâye edinen Deryâ Ali Baba, Fâtih Sultan Mehmed Hanýn saygý ve muhabbet duyduðu kimselerden oldu. Zaman zaman ziyâret eden Fâtih Sultan Mehmed Han ona ve sevenlerine iltifât ve ihsânlarda bulundu.
Uzun yýllar civârýn en sevilen kiþisi olarak yaþayan Deryâ Ali Baba; kendisine tahsis edilen arâziyi saðlýðýnda vakfetti. Yakýnlarýna da; "Bunlardan fakir fukara sebeplensin." diye vasiyette bulunduktan sonra vefât etti. Bugünkü Kazlýçeþme otobüs duraðýnýn yanýndaki türbeye defnedildi. Türbesi, sevenleri ve çarþý esnafý tarafýndan ziyâret edilmektedir.
1) Ýstanbul Evliyâlarý; s.163
2) Ýstanbul ve Anadolu Evliyâlarý; c.2, s.103
Ynt: Derya Ali Baba By: Bilal2009 Date: 07 Aðustos 2015, 06:33:59
Esselamü aleyküm ve rahmetüllah, Ýnsani veli yapan ilahi aþktýr. Rabbim ( celle celaluhu ) bizlere ilahi aþký ve muhabbeti nasib eylesin.
Ynt: Derya Ali Baba By: Sevgi. Date: 04 Kasým 2020, 06:09:10
Aleyküm selam. Bu güzel faydalý bilgileri bizlerle paylaþtýðýnýz için Allah sizlerden razý olsun kardeþim
radyobeyan