Eski Yunan FelsefesinDe Nefs By: müzzemmil Date: 19 Eylül 2011, 22:38:41
1- Eski Yunan Felsefesi'n De Nefs
Yunan Felsefesi'nin temsilcilerinden olan ve insan nefsini "maddî bir cevher" olarak algýlayan filozoflardan Thales, insan nefsinin "su", Aneximenes "hava", Herakleltus (Öl. M.Ö. 448) "ateþ" olduðu görüþündedirler. Empedokles ise insan nefsinin "su, hava, ateþ ve topraktan oluþan dört unsurun bileþimi"nden meydana geldiðini, Nefs'in, bu dört unsurun "mizaç ve ahengi" olduðunu söyler. [191] Pythagoras'çýlar ve Eflâtun (Öl. M.Ö. 347) ise Nefs'in "bedenden ayrý bir cevher" olduðu görüþündedir. Bunlara göre insan nefsi ölümsüzdür. Nefs, bedende tutsaktýr, onun ölümle bedenden kurtulmasý, felsefe, musikî ve geometri eðitimi sayesinde ahlâkî arýnmasýný gerçekleþtirmekle mümkündür.[192] Nefs'i, "maddî bir cevher olmamakla birlikte yine de maddede mündemiç bir ilke" kabul eden Aristo, (Öl. M.Ö. 322) Nefs'i, hayatýn beslenme, duyum ve düþünce (fikir) fiillerinin "ilke"si, bilkuvve ve canlý tabiî cismin "sûret"i ve "ilk yetkinliði" olarak tanýmlar. [193] Meþþâîliðin ilk temsilcisi olarak görülen Aristo'ya göre Nefs ne cisimdir, ne de arazdýr. Onun bir yeri yoktur. Onun için ne uzunluk, ne enlilik, ne derinlik, ne renk, ne de bir parça vardýr. Ayrýca o, ne âlemin içindedir, ne de dýþýndadýr. Aleme yakýn da deðildir, ona aykýrý da deðildir. [194] Calinus gibi Týpçýlar'dan bir grup, insan nefsini, þehevî, gazabî ve natýka olmak üzere üç ayrý nefsin toplamýndan ibaret saymýþlardýr. [195][191] Ali Durusoy, Ýbn Sina Felsefesinde Ýnsan ve Alemdeki Yeri, s. 17, Marmara Ün. ilahiyat Fak. Vakfý Yay., Ýst., 1993; Ayrýca bkz.: Süleyman Hayri Bolay, Felsefî Doktrinler Sözlüðü, s. 149, V baský, Akçag Yay., Ankara, 1990.
[192] Ali Durusoy, A.g.e., s. 18.
[193] A.e.,s. 19.
[194] Ýbn Kayyim, er-Rûh, s. 177.
[195] Fahruddîn Muhammed b. Ömer Râzî, Kitabû'n-Nefs ve'r-Rûh ve Þerhu Kuvvâhümâ, s. 51,Ýslâmâbâd, 1968. Ahmet Ögke, Kur'an'da Nefs Kavramý, Ýnsan Yayýnlarý: 47-48.