Hasbihal By: saniyenur Date: 13 Temmuz 2011, 21:42:28
HASBÝHAL
Yýl :1268.
Yer :Konya.
Eser sahibi :Mevlâna Muhammed Celaleddin.
Nesir dili :Farsça.
Altý ciltte tamamlanmýþ eser, yirmi beþ bin altý yüz on sekiz beyitten müteþekkildir.
Ýslami edebiyatta her beyti ayrý kafiyeli bir nazým þekli olan Mesnevi tarzýnda vücuda geldiði için ayný isimle anýlmaktadýr.
Eser sahibinin fikirlerinin özünde insanýn kendine gelip kendini bulmasýný saðlamak; böylelikle de “Kendini bilen rabbini bilir.” sözünü merkez kabul ederek mabudu mutlak Allah’ý bulup Allah dýþýndaki varlýklardan arýnýp ‘Aþk-ý Hakiki’ ile ‘O’nda hayat bulma’ yý amaç edinmesi vardýr.
Konularý; din ve tasavvuf bilgilerini, özellikle varlýk birliði inancý (varmýþ gibi görünen varlýklarýn hakikatte olmadýðý; varolan bu varlýklarýn aracýlýðý ile kendini gösterenin yüce yaratýcý Allah olduðu anlayýþýný) kapsar. Kâinatýn vücudunu (oluþumunu), velilerin menkýbelerini, ahlak kurallarýný konularýna uygun âyet ve hadis destekli hikayelerle (ki, hikayelerde birbirine girift olarak kendi içindeki hikayelerle) ifade-i meram, okuyucunun istifadesine sunulur.
Kiþilik ve nefsin olgunlaþtýrýlmasý baðlamýnda, “Ya olduðun gibi görün; ya göründüðün gibi ol!” sözünce dürüst, keyfiyet sahibi insan eðitimini temel alýr.
Düþünsel manada gerçeðe ulaþmak için insan tabiatýna aykýrý yöntemlere baþvurulmamasýný ölçü alýr.
Allah’ý gerçek anlamda tanýmayan insanlarýn; dünyanýn, altýn ve gümüþün kölesi olduklarýný, bu kölelikten kurtulmanýn tek yolunun da ‘Allah aþký’ olduðunu eserinde ana tema olarak iþler.
Mesnevi, mana cihetinden incelendiði vakit, ‘gönüllere merdiven’ olup dilsiz bir mürþitlik yapacaktýr.
Mesnevi,temiz ve hakikate susamýþ insanlara nurlu bir yoldur. Samimiyetle yaklaþabilen, yönelebilen gönüllere þifadýr.
Mesnevi, hakikate ulaþmak ve Allah’ýn sýrlarýna agâh olmak isteyenler için bir yoldur. Hüzünleri giderir, huylarý güzelleþtirir.
Eser sahibinin,
“Benim beytim beyit deðildir;iklimdir. Benim hezelim (þaka ve latifeli sözlerim) hezel deðil; ibret için, bir þeyler öðretmek için söylenmiþtir.” ifadesinden Mesnevide, hikayelerini sadece bir hikaye olarak deðil, bu hikayelerin arkasýnda gizlenen hakikatin sesini duymak, ilahi aþkýn sýrrýna varmak için iþaretler olarak görülmesi gerektiði ve arzu edildiði anlaþýlmaktadýr.
Eserde;
Bir hikmet, bir nasihat olarak müminlerin hakikatlerden haberdar olmalarý için temsili ifadeler kullanýlmýþtýr.
Derin manalý hakikat ve nüktelerden ruhani zevkler; buluþ, seziþ, benzetiþ, neþe, coþkunluk, aþk ve iman insaný baþka alemlere götürür.
Ýçinde bulunduðu toplumunu iyi tanýmasý, illetleri tespit edip hikaye ederek sonlarýna nükteli, veciz ifadelerle ibretengiz teþhis ve tedavi sunuþlarýyla bugünlere de ýþýk tutmasý, eserin ‘Þark Ýslam Klasikleri’nden sayýlmasýna sebep olmuþtur.
Tarihi seyre bakýldýðýnda ilk hatýra gelen Sultan Üçüncü Ahmed döneminde medreselerde, sonralarý camilerde Mesnevi okutulmaya baþlanmýþ olmasý, kýymetinin anlaþýlmýþ olduðunun bir iþareti olarak görülmektedir.
Ve yýl miladi 2001.
Mevlâna Celaleddin’ in vuslat yýldönümünün 728.sü.
Eserin telif edilmesinin 733. senesi.
Ve de ‘Eser-i Mesnevi’ halâ canlýlýðýný muhafaza ediyor.
Bize ait, bizim kültürümüzden biri olmanýn yanýnda, merkez alýnarak etrafýnda yazýlan onlarca eser de iþin inceliðine iþaret edilmesinin yanýnda halk arasýnda geniþ bir halka oluþturulmasýna vesile olmuþtur.
En önemlisi de eserin çýkýþ kaynaðý olan çaðlar üstü gerçeklerden ilham almasý ve hep o ölmez hakikatler etrafýnda yolculuk yaptýrmasý; bugünlerde dahi okunmasýna ve raðbet edilmesine zemin teþkil etmektedir. Aþaðýya birkaç temsil alýyoruz.
Mevlâna Celaleddin,
“Ümitsizlik semtine gitme; ümitler vardýr.
Karanlýk tarafa gitme; güneþler vardýr.” sözleriyle ‘aydýnlýk rahmet yoluna’ göndermeler yapmaktadýr.
“Ömrünün mahsulü üç sözdür heman:
Ham idim, piþtim ve yandým el-aman.” beytiyle de ‘insanýn hayatý manevisinde yoðrulup olgunlaþtýrma çizgisini’ ifade etmektedir.
Toplumlararasý hoþgörü, yakýnlaþma vesilesi olabilmek gibi önemli bir misyonu üstlenmesi açýsýndan Mesnevi, ayrý bir öneme haizdir.
Uzun yýllardýr adýna kitaplar, seminerler, konferanslar verilen bu eserin aydýnlýk dolu yarýnlara bir remiz olarak yerleþtiðini anlamak için de dahi olmaya gerek olmadýðý aþikardýr. Mesnevi’ nin Þerhlerini ve Türkçe tercümelerini eser isimleri ve eseri hazýrlayan, telif ya da tercüme edenlerin isimlerini neþir tarihleriyle istifadelerinize sunuyoruz.
Mesnevi’ nin Þerhleri
1. Surûri Þerhi (1561)
2. Sudî Þerhi (1595)
3. Þem’i Þerhi (1600)
4. Ankaravî Rusuhi Ýsmail Dede Þerhi (1631)
5. Abdülmecid Sivasî Þerhi (1639)
6. Sarý Abdullah Efendi Þerhi(1660)
7. Bursalý Ýsmail Hakký Þerhi (1725)
8. Þeyh Murad Buharî Þerhi (1848)
9. Abidin Paþa Þerhi (1907)
1 0. Ahmed Avni Konuk Þerhi (1938)
1 1. Kenan Rufai Þerhi (1950)
1 2. Tahirü’l-Mevlevî Þerhi (1951)
1 3. Abdülbâki Gölpýnarlý Þerhi
Mesnevi’ nin Türkçe Tercümeleri
1. Mesnevi-i Muradi ; Munini Çelebi (1438)
2. Neynâme ; Aydýnlý Dede Ömer Ruþeni (1478)
3. Mesnevi-i Þerif; Mevlevi Nahifi Süleyman Efendi
(1738)
4. Mesnevi ; Abdullah Salahi Efendi (1782)
5. Mesnevi ; Kütükçü Süleyman Hayri Bey (1891)
6. Mesnevi ; Yeniþehirli Avni Bey (1892)
7. Mesnevi-i Þerif ;Veled Çelebi Ýzbudak (1942)
8. Mesnevi ; Feyzullah Sâcid Ülkü (1945)
9. Mesnevi ; Abdullah Öztemiz Hacýtahiroðlu (1972)
1 0. Mesnevi ; Feyzi Halýcý.
Bu çalýþmalar haricinde ‘mesnevi hikayeleri’ ile ilgili
çeþitli çalýþmalar yapýlmýþtýr.
Hikayeler kitaplaþtýrýlmýþtý. Ancak bir de Mevlâna Celaleddin’ in Mesnevisinin muhtevasýnda ana fikrini konu edinen bir çalýþmanýn gerekliliði vardý ki bu alan boþ kalmýþtý. Bu yola gönül vermiþlere bu alanýn açýlmasý gerekliydi. Ýþte bunun için yola çýktýk ..
Eser tamamen Mevlâna Celaleddin’ in Mesnevisine ait. Mesnevi'nin kendi içinden bir hazýrlýk yapýldý. Bu çalýþmada Türkçe tercümesini Veled Çelebi ÝZBUDAK’ýn yapmýþ olduðu, Milli Eðitim Bakanlýðý yayýnlarý arasýnda yer alan eser kaynak alýndý.
Mevlâna Celaleddin’ in sözlerine sadýk kalýnarak ; eser muhteviyatýndaki ‘Mana yüklü veciz ifadeler’ büyük bir titizlikle seçildi, bir sonraki aþamada konularýna göre tasnif edildi. Konularýna göre tasnif edilirken görülen lüzum gereði bazý tekrarlar oldu.
Metinde beyit düzeni korundu. Tek ya da sýralý beyitlerin sonunda kaynak yere bakýlarak teyid edilmesi için parantez içerisinde cilt, sahife ve beyit numaralarý sýrasý ile verildi.
Þu var ki, eser alanýnda ilk olmasýndan bazý konularda yetersiz kalabilecektir. Bu konuda ilerdeki çalýþmalara öncülük edecek olmasý ‘bahtiyarlýk vesilesi’ olacaktýr.
Mesnevi çaðlarý aþan kaynaktan ilhamýný almasýndan dolayý anlaþýldýkça 2000’li yýllarý yaþadýðýmýz bu günlerde de halen tazeliðini koruyarak yýllara meydan okumaya devam etmektedir.
Ýstifadenize sunuyoruz.
Abdülmelik ERDOÐAN
Ynt: Hasbihal By: ebu avane Date: 03 Mart 2014, 03:36:26
Hay Allah nasýl olur da böyle bir eserden uzak kalýrýz. Ýnþ kütüphaneme ekleyeceðim ilk kitaplar listesine girdi biran evvel temin etmeliyim. Gerçekten de hikmet ve ilm dolu bu sözler çaðlar boyu da yineliðini yitirmedi týpký Aziz kitabýmýz kuran-ý kerim gibi ... Kaynaðý dayanaðý ilmi kuran olunca ...
Ynt: Hasbihal By: Rüveyha Date: 03 Mart 2014, 12:00:51
Esra kardeþim ne yazýk ki kýymetini bilemiyoruz bu þahaser eserlerin..Bir hocam vardý gece yatmadan bir kaç sayfa da olsa mesnevi okumadan yatmayýn derdi..Hocamýn tavsiyesini inþaAllah bundan sonra yerine getirmek nasip olur..Mesnevi gerçekten dilsiz bir mürþit..
Ynt: Hasbihal By: ebu avane Date: 03 Mart 2014, 12:52:41
Esra kardeþim ne yazýk ki kýymetini bilemiyoruz bu þahaser eserlerin..Bir hocam vardý gece yatmadan bir kaç sayfa da olsa mesnevi okumadan yatmayýn derdi..Hocamýn tavsiyesini inþaAllah bundan sonra yerine getirmek nasip olur..Mesnevi gerçekten dilsiz bir mürþit..
Hocan , Hocamýzdýr kardeþim inþ benim içn de geçerli olacak o öðütler ... Mesnevi gerçekten dilsiz bir mürþit... :)
Ynt: Hasbihal By: Rabia nur kaplan 8.D Date: 03 Mart 2014, 15:01:40
ANNEMLE HASBIHAL
Anne, zannetme ki günler geçti de
Deðiþti evvelki hissim gitgide!
Bir hýrçýn çocuðum, deðiþmez huyum;
Seneler geçse de ben yine buyum!
Senden umuyorum teselli yine!
Bugün þefkatine, muhabbetine
Zanneder misin ki yok ihtiyacým?
Belki eskisinden daha muhtacým!
Dünyanýn tükenmez kederlerinden
Kalbim kýrýlsa da böyle derinden,
Hayatým büsbütün ye'se kapýlmaz.
Teselli bulurum içimde biraz
O derin sevgini hatýrlarým da!
Her gece hýçkýran dudaklarýmda
Hasretle anýlan senin adýn var.
Anne, hayatýmda bir tek kadýn var.
Beni aldatmadý, sevdi daima!
Gittikçe ruhumu saran bu humma
Baþka sevgilerden yadigâr, anne!
Sevmeyen sevenden bahtiyar, anne!
Sorma ki baþýmdan çok þey geçti mi?
Ah... eðer anlatsam sergüzeþtimi!
Nasýl terk edildim, nasýl atýldým;
Anne aldatýldým, ah aldatýldým,
Belki her zamandan fazla severken.
Bir lahza bahtiyar olayým derken,
Bilmezsin kaç gece böyle aðladým!
Þimdi tecrübem var, artýk anladým:
Aþk, o bir masalmýþ, yalanmýþ meðer!
Seven bir kalp için sýðýnýlacak yer
Yalnýz o kucakmýþ, yalnýz o dizmiþ...
Ýnsanlar ne kadar merhametsizmiþ.
Ynt: Hasbihal By: Rabia nur kaplan 8.D Date: 03 Mart 2014, 15:02:02
Paylaþým için çok teþekkürler...