Selefidir By: seymanur K Date: 09 Temmuz 2011, 14:48:25
Selefidir
Bu ekol ilk üstadý Muhâsibî'den tevarüs ettiði nitelik olan takvadan hiç ayrýlmamýþtýr. Mensuplarý Kur'ân, fýkýh ve hadiste alimdiler. Hicri ikinci asrýn sonlarýndan itibaren sufî çevrelerde hakim düþünce olan hulul ve ittihad gibi bir takým hayalî iddia ve düþünceler bu okulda geliþme þansý bulamamýþtýr. Þeriatten hareket edip, þeriat ile devam etmiþlerdir. Söz ve davranýþlarýnda þeriatin çizdiði sýnýrý asla aþmamýþlardýr. el-Cüneyd'den naklen er-Ruzbarî þöyle anlatýyor:
Cüneyd kendisine: "Marifet ehli mutlak iyilik ve Allah'a yakýn olma gerekçesi ile hiç bir þey yapmamak gibi bir noktaya geliyorlar. Bu konuda siz ne dersiniz?" diye soran birine: "Bu amellerin deðerini düþürmek isteyenlere ait bir iddia ve bana göre büyük bir günahtýr. Hatta kiþinin zina ve hýrsýzlýk yapmasý bundan daha iyidir. Allah'ý bilenler ne yapacaklarýný O'ndan öðrenir ve amellerinde Allah'a yönelirler. Þayet bin yýl yaþayacak olsam, Allah (c) beni baþka ameller ile mükellef tutmadýkça iyi amellerin bir zerresini bile eksiltmezdim" [156] diye cevap vermiþtir.
Yine el-Cüneyd: "Hz. Peygamber'in sünnetine göre hareket etmeyen bütün yollar Allah'a kapalýdýr" demiþtir.
Yine o: "Tasavvufta Kur'ân ezberlemeyen ve hadis derlemeyenin peþinden gidilmez. Çünkü bizim bilgimiz Kur'ân ve sünnetle kayýtlýdýr" demektedir.[157]
En-Nurî ise: "Allah ile olduðunu iddia eden birinde þer'î nasslar tarafýndan belirlenen sýnýrlara tecavüz eden bir tavýr görürsen; böyle bîri ile asla yakýn olmamalýsýn" [158] demektedir.
Ýbn-i Mesruk þunlarý söylemektedir: "Kalbine ve zihnine doðan düþüncelerde Allah'ýn koyduðu sýnýrlarý gözeteni Allah (c); uzuvlarýndan sadýr olan davranýþlarda hata yapmakatan korur".[159]
El-Cerir: "Hal ve davranýþlarda þer'î prensiplerin gözetilmesi ve temel prensiplerle çeliþme durumunda davranýþlarýn düzeltilmesi gerekir. Halleri müþahede makamýna eriþebilmek için Allah'ýn yücelttiði vesile ve davranýþlar dýþýnda hiç bir yol yoktur" [160] demektedir.
Ýbn-i Ata: "Þeriatin koyduðu ahlâk ilkelerine uygun davranýþa kendini zorlayan kimsenin kalbini Allah (c) marifet nuru ile nurlandýrýr. Ahâkî davranýþ ve eylemlerinde Hz. Peygamber'in sünnetine uygun davrananýn bu davranýþýndan daha soylu bir davranýþ yoktur" [161] demiþtir. Þeriate aykýrý bir takým görüþler savunan çaðdaþ sufîlerden 'farklý olarak el-Cüneyd tasavvufta es-sahv (uyanýþ) mezhebinin kurucusu olarak þöhret kazanmýþtýr. [162]
[156] er-Risale el-Kuþeyriye,c. 1/175.
[157] er-Risale el-Kuþeyriye, ç. 1/107.
[158] er-Risale el-Kuþeyriye,c. Ý/112.
[159] er-Risale el-Kuþeyriye, c. 1/131.
[160] er-Risale el-Kuþeyriye, c. 1/134.
[161] er-Risale el Kuþeriye c. 1/135.
[162] Haris El- Muhasibi, El- Akl Ve Fehmü’l Kur’an, Ýþaret Yayýnlarý, Ýstanbul, 2003: 63-65.