Edep Ya Hu By: SevD@_GüLü Date: 09 Temmuz 2011, 11:17:38
Edep Ya Hu
Edeb, insanýn her þeyi yerince ve gereðince yapmasý demektir. Bunun en kestirme yolu da insanlarýn en edeplisi olan Allah Rasulü’nün (s.a.v) izinden gitmekle olur. Çünkü o tüm fikir ve fiillerinde adeta bir edep abidesi olmuþtur. Hedefi Allah Teala’nýn rýzasýný kazanmak olan kimse de bu yoldan gitmeli, her iþi edebine riayet ederek yapmaya gayret göstermelidir. Çünkü insaný insan yapan en önemli özellik iyi ve güzel adýna verdiði çabadýr.
Allah Rasulü Efendimiz (s.a.v) bir hadislerinde “Muhakkak ki ameller niyetlere göredir. Ve herkes ancak niyet ettiðinin karþýlýðýný alýr” buyurarak bir iþin neticesi kadar öncesinin de önemli olduðunun altýný çizmiþtir. Bizler iþlerimizde niyetlerimizi saðlam tutarak ilk basamaðý atlarken, iþi o niyetin edebine uygun olarak gerçekleþtirerek de ikinci basamaðý atlamýþ oluruz. Yani iþlerin nakýs olmamasý, hayatýmýzýn yolunda gitmesi için, her niyet ettiðimiz hadiseyi edebine uygun gerçekleþtirmek gerekmektedir. Allah dostu büyük alimler de bu hususa çok fazla önem vermiþlerdir. Büyük alim Abdullah b. Mübarek “Bizler daha çok ilme deðil, daha fazla edebe muhtacýz” diyerek iþin kemiyetinden çok keyfiyetinin gerekliliðini belirtmiþtir.
Aile Yaþantýsýnda Edebe Dikkat Edilmelidir
Hayatýmýzýn her anýnda mühim bir yer tutan edep anlayýþýmýzýn en belirgin olmasý gereken yerlerden biri de aile yaþantýmýzdýr. Çünkü insan, fýtratýnda hem hayrý hem de þerri barýndýran bir yaratýktýr. Nitekim yüce Rabbimiz bu hususu Kur’an-ý Kerim’de “Biz gerçekten insaný en güzel bir biçimde yarattýk. Sonra onu, aþaðýlarýn aþaðýsýna indirdik. Ancak iman edip salih ameller iþleyenler baþka, onlar için devamlý bir mükafat vardýr” (Tin, 4-6) ayetleri ile belirtmiþtir. Yani insanýn makamýný niyet ve amelleri belirlemektedir. Hal böyle olunca unutmamamýz gereken husus kimsenin mükemmel olmadýðýdýr. Bu sebeple özellikle aile yaþantýmýzda sabýr ve müsamaha öncelikli olmalýdýr.
Eþler birbirine karþý edebe dikkat etmezlerse, karþýlarýndakinden mükemmel davranýþlar bekler ve beklentileri karþýlanmadýðý takdirde kýrýcý tavýrlar sergilerlerse evlilikteki edep sýnýrlarý ihlal edilmiþ olur. Bu sýnýr kalktýðýnda ise arada saygý ve sevgi olmayan, kavga ve gürültünün yaþandýðý, sünnetten uzak yuvalar meydana gelir.
Kýzgýnlýk Anýmýzda Bile Edebimizi Muhafaza Edelim
Allah Rasulü’ne (s.a.v) gönülden bir bað ile baðlý olan Hz. Aiþe validemizin tavýrlarý evliliðinde edep sýnýrlarýný korumak isteyenlere en güzel örnektir. Bir gün Allah Rasulü (s.a.v) Hz. Aiþe’ye (r.a) gelerek “Ey Aiþe ben senin bana kýzgýn olup olmadýðýný anlýyorum” demiþtir. Ve bunu nasýl anladýðýný soran Aiþe validemize; “Benden hoþnut olduðunda ‘Muhammed ’in Rabbine yemin ederim’ diyorsun. Bana kýzdýðýnda ise ‘Ýbrahim’in Rabbine yemin ederim’ diyorsun” þeklinde cevap vermiþtir. Buna karþýlýk Aiþe validemiz ise “Doðru söylüyorsun. Fakat ben adýný dilimle anmasam bile kalbimle anarým” karþýlýðýný vermiþtir. Bu hadise tüm mümin çiftlere örnek olacak nitelikte güzel bir edebi barýndýrmaktadýr. Aiþe validemiz bazý durumlarda insanlýðýnýn gereði öfkesine hakim olamasa dahi bunu asla kýrýcý bir üslupla dile getirmemiþ, hiçbir zaman kötü sözler sarf etmemiþ yahut sesini yükselterek kimseyi incitmemiþtir.
Eþler arasýnda da edep konusu böyle hassas bir dengede olmalý, kiþi hem sözünü hem fiilini önce gönül süzgecinden geçirmeli, hassas bir terazi ile davranýþlarýný tartýp öyle harekete geçmelidir.
Çünkü yolumuz edep yoludur. Ýlerlemek isteyen, rýza-i ilahiye ulaþmak isteyen her mümin öncelikle edep sýnavýný vermelidir. Belirttiðimiz gibi bu sýnavda da ilk olarak aile yaþantýsýnda geçer not almalýdýr. Daha sonra da edep timsali kimseler örnek alýnmalý, onlarýn yaþantýsý gibi bir hayat yaþamaya çalýþýlmalýdýr. Çünkü kurtuluþ ancak edebimizi muhafaza etmek ve edep abidesi mükemmel insanlarýn elinden tutup onlarýn edebi ile edeplenmekle olur.
M. Saki EROL
Ynt: Edep Ya Hu By: müzzemmil Date: 06 Eylül 2011, 14:40:37
Ey Rabbim! beni her ne cezâ ile cezâlandýrýrsan ceâlandýr,yalnýz hicab (utanma) zilleti ile cezâlandýrma
Ýmam KUÞEYRÎ
emeðinize saðlýk kardeþim, güzel bir paylaþým olmuþ
radyobeyan