Edeb By: SevD@_GüLü Date: 07 Temmuz 2011, 10:25:13
Edeb
Osmanlý'da sadaka taþlarý varmýþ, ihtiyacý olan sadaka taþýnýn üzerindeki keseden, yabancý elçilerin de þaþkýn ; þehadetleriyle, sadece ihtiyacý kadarýný alýrmýþ. Ayný þey . yollarýn üzerinde vakýflar tarafýndan kurulan konaklarda da uygulanýr, yolcu eðer ihtiyacý varsa yataðýnýn baþucundaki keseden alabilirmiþ. Binitine ücretsiz bakýlýr, ücretsiz üç gün yemek verilirmiþ.
Eskiden "Kapýyý kapat!" denilmezmiþ. Allah (c.c.) kimsenin kapýsýný kapatmasýn diye düþünülürmüþ. "Kapýyý ( ört, ya da sýrla" denilirmiþ. Kapýnýn kapanmadan yavaþça örtülmesi edebdenmiþ.
"Lambayý söndür demezlermiþ. Allah (c.c.) kimsenin ýþýðýný söndürmesin. "Lambayý dinlerdir" derlermiþ. Lamba yakýlmaz, uyandýrýlýrmýþ. Uyuyan birisi uyandýrýlmak Ýçin sarsýlmaz veya adý ile çaðýrýlrnazmýþ. "Agah ol erenler" derlermiþ. Nezaket, incelik, edeb her iþin baþý imiþ de ondan... Ona eren uyanýk olurmuþ. Ýnsanlarýn sözü kesilmez, iþaret ve iþmar edilmez, fýsýltýlar, gizli konuþmalar hoþ karþýlanmazmýþ.
Hanýmlar "Efendi" derlermiþ beylerine, "siz" derlermiþ. Hanýmefendiliklerini gösterirlermiþ. Gezerken yere yumuþak basýlýr, ses çýkarmamaya çalýþýlýrmýþ. Yerdeki haþerata basmamaya özen gösterdiði '. için, adý "Karýnca basmaz Efendiye çýkan insanlar varmýþ.Kapýdan çýkarken arkasýný dönmemek, geri geri çýkmak edebmiþ.
Kapý eþiðindeki ayakkabýlar, dýþarýya doðru deðil, içeriye doðru çevrilirmiþ. "Git bir daha gelme!" der gibi deðil de. "Gitsen de ayaðýnýn yönü buraya dönük olsun" der gibi dizilirmiþ.
Canlý cansýz her þeyin bir hatýrý varmýþ. Bediüzzaman, kendisine arkadaþlýk eden, vefa gösteren eski elbisesinden bir parçayý koparýp alýrmýþ. Yumurtayý ucundan, çok az kýrar, fazla kýrmayý tahrip olarak düþünür, tahribin hiçbir türünü sevmezmiþ.
Eskiler hayatý o kadar nurani, o kadar temiz, o kadar manâlý yaþarmýþ.
"Komþuya hatýr soran sýra sýra terlikler, Ölçülü uzaklýkta yakýn beraberlikler." diye tarif eder Üstad N. Fazýl bu hali...
Eskiler "Edeb Ya Hu!" derler, Onu görüyor gibi yaþamaya çalýþýrlarmýþ. O varken baþkasýna bakmaz, Onu unutmuþ gibi hallere girmezlermiþ. Ezel ve Ebed Sultaný'nýn huzurunda nasýl hareket edilmesi gerekiyorsa öyle hareket etmek isterlermiþ. "Bizi takip eden, her halimizi perdesiz, engelsiz gören, þu anda bizim durumumuza bakan Allah var!" der gibi, o mânâyý hatýrlatmak Ýçin her yere "Edeb Ya Hu!" yazarlarmýþ. "Allah'ýn huzurunda edeb" demekmiþ bu... insan nerede olursa olsun Allah'ýn huzurunda deðil midir?
alýntýdýr
Ynt: Edeb By: mavi derinlik Date: 31 Temmuz 2011, 14:34:20
Boþuna deðil o zamanlarda ki dirlik düzen yanii.. Ýncee incee yaþýyorlarmýþ dedelerimiz.. Kýrmýyorlarmýþ, kýrýlmýyorlarmýþ.. Nezaket gösteren tabii nezaket bulacaktýr.. Þimdi komþusuzluktan, kalabalýk içerisinde yalnýz yaþamaktan þikayet ediyoruz.. Bu güzel davranýþlarýn hangisi kalmýþ ki bu zamanda.. :( Çok üzücü.. Rabbimiz büyüklerimizi daha çok örnek alabilmemizi, daha huzurlu yaþamanýn yolunu bulmamýzý nasip etsin..
radyobeyan