Metruk By: sidretül münteha Date: 28 Haziran 2011, 14:59:13
Metruk:
Pek çok hadis Ýstýlahý gibi ismi mef ûl ölçüsünde gelen bir kelime olan metruk, terkedilmiþ, býrakýlmýþ manasýna gelir. Hadis usulünde zayýf hadis çeþitlerinden biridir. Þöyle tarif edilmiþtir: “Hadiste yalan söylemek ithamýna maruz kalan yahut söz veya fiilinde fýþký açýða çýkan, yahutta çok yanýlmaya da gafleti fazla olan zayýf bir ravinin tek baþýna rivayet ettiði hadise denir. 668Bu tarifte, rivayeti makbul ravilerin rivayetlerine muhalefet söz konusu deðildir. Yani onlara aykýrý olmak yerine ne þekilde rivayet edilirse edilsin, cerhin aðýrlarýna delalet eden töhmet-i kizb, fýsk, kesretu'l-galat veya gaflet gibi sebeplerle mecruh bir ravinin teferrüdünün esas alýndýðý dikkati çeker. Bu nokta onu münkerden ayýran en önemli husustur.
Hadis Usulü âlimleri Sadaka b. Musa'nýn Ferkad es-Sencî-Murra et-Tayyib Hz. Ebu Bekr; Amr b. Þemir'in Câbiru'l-Cu'fî-el-Hârisu'l-A'ver-Hz. Ali isnadýyla gelen hadislerini metruk adderler. Meselâ,
“Hiçbir hilekâr, hiçbir cimri ve emri altýndakilere kötü muamele eden kimse cennete giremiyecektir” sözü metruktür; çünkü bu sözü yukarýda anýlan tarîk ile Sadakadan baþka rivayet eden olmadýðý gibi Sadaka'nýn kendisi de, þeyhi olan Ferkad es-Sencî de çok zayýf iki ravidirler. 669
Bazý muhaddisler metruk yerinde matrûh terimini kullanmýþlardýr.
Metrûku'l-Hadîs:
Kýsaca metrukün da denir. Her ikisi de “hadisleri terkedilmiþ” manasýna cerh alfýzlanndandýr. Cerhin aðýrýna delâlet eden beþinci mertebesinde yer alýrlar. Cerh ve ta'dilde kaide olarak dördüncü dereceden itibaren aðýr cerh lafýzlarý ile ta'n edilen ravinin hadisi ne yazýlýr; ne i'tibar için dikkate alýnýr; ne de istiþhada yarayýþlý sayýlýr. Bu itibarla rnetrûku'l-hadis veya kýsaca metruk denilerek cerh edilen ravinin hadisi makbul olmadýðý gibi kendisi de terk edilir.