Muhadram By: sidretül münteha Date: 26 Haziran 2011, 16:47:55
Muhadram:
“Hadrame” dört harfli basit fiilinden ismi mef’ul olan muhadram sözlükte sünnet olmamýþ adam, acý mý tatlý mý olduðu bilinmeyen su, babasý beyaz olduðu halde kendisi siyah çocuk, nesebi karýþýk insan, erkek davar eti mi yoksa diþi davar eti mi olduðu bilinmeyen et ve tadsýz yemek manalarýna gelir. 808Bu manalarýn hepsinde durumu belli olmamak ve karýþýklýk kavramlarý söz konusudur.
Hadis ilminde muhadram bu manayla ilgili olarak hem cahiliye devrinde hem de Hz. Peygamber zamanýnda yaþadýklarý halde onu göremeyenlere denir. Bu tarife göre muhadram, þahabý mi yoksa tabiî mi olduðu belli olmayan kimse demektir; zira böyle birinin Hz. Peygamber zamanýna yetiþtiði için sahâbî sayýlmasý akla yakýn görünür. Ancak onu göremediði için sahabi deðildir. Sahabî ile görüþmekle tabiî sayýlmasý da mümkündür. Fakat Hz. Peygamber devrini idrak ettiðinden onun ebedî aleme göç etmesinden sonra dünyaya gelen öteki tabiîlerden farklý tarafý vardýr ve bu fark yüzünden tabiîn sýnýfýna da girmez. Ýþte bu yüzden hem cahiliye denilen Ýslâm öncesi devrede, hem de Hz. Peygamber (s.a.s) zamanýnda yaþayan ve fakat onu göremeyen þahsa hadisciler özel tabiri ile muhadram demiþlerdir.
Ýbnu's-Salah muhadramý Tâbi'înden ayrý bir grup olarak cahiliye devrini ve Hz. Peygamber zamanýný idrak ettikleri ve müslüman olduklarý halde Hz. Peygamberle sohbeti olmayanlar olarak tanýtýr.809
Bununla birlikte muhadram tabirinin baþka tarifleri de yapýlmýþtýr. Söz geliþi lügat alimlerine göre muhadram, ömrünün yansýný cahiliyede, yarýsýný da sahabeyi ister idrak etmiþ olsun ister olmasýn, Ýslâm devrinde geçirmiþ olan kimsedir. Bazý muhaddislere göre ise muhadram Mekke fethinden önce kendi kavmini ya da baþkalarýný küfür üzere idrak eden kimsedir: zira Araplar Mekke fethinden sonra tamamen müslüman olmuþlardýr. Artýk cahiliye diye bir þey kalmamýþtýr. Nitekim Müslim'in muhadramlar arasýnda zikrettiði Buseyr b. Amr hicretten sonra dünyaya geldiði için bu tarife göre muhadram sayýlmýþtýr. 810
Müslim yirmi muhadram ismi zikretmiþtir. 811es-Suyûtî, Ýbn Hacer'in el-Ýsâbede zikrettiði muhadramlarla bu sayýyý artýrmýþtýr. Burada bir kaç muhadram ismi saymak yerinde olacaktýr.
Ebu Amr (S'ad b. Ýyas) eþ-Þeybânî, Suveyd b. Gafeletil-Kindi, Amr b. Meymûn el-Ûdi, Abdu Hayr b. Yezid el-Hayvânî, Ebu Osmani'n-Nehdî, Abdurrahman b. Mull, Ebu'l-Halâli'l-Atekî (Rebi'atubnu Zûrâre), Ebu Recâ'i'l-Utâridî, Uveys el-Karânî. 812