Sefeh By: sidretül münteha Date: 22 Haziran 2011, 16:48:58
Sefeh:
Sefeh, sefâh ya da sefâhet, her üçü de mastar olup akýl ve idraki hafif olmak, cehalet ve bilgisizlik anlamýný verir. Kötü yaratýlýþlý olmak, cahil ve akýlsýzca hareket etmek yerine kullanýlýr. Böyle bir insana sefih denir. Çoðulu sufehâ gelir.
Hadis Usulünde sefeh, yalancýlýk, heva ehlinden olmak ve ne rivayet ettiðini bilmemek hususuyla beraber en önemli cerh sebeplerinden biridir. Kendisinin de sefeh hali bulunan ravi cerhedilir. Hadisleri terk olunur. Bu konuda Malik b. Enes þöyle demiþtir: “Dört grup raviden sakýn hadis almayýnýz. Bunlardan baþkasýndan alýnýz. Rivayet þartlarýna en fazla uyan kimse bile olsa sefihten; Hz. Peygamber'in hadisleri üzerine yalan söylemek ithamýna maruz kalmasa bile insanlarla konuþmasýnda yalan söylediði denenmiþ kimseden; halký kendi hevasýna çekmeye çalýþan heva ehlinden ve ibadet ve faziletle tanýnmýþ dahi olsa ne rivayet ettiðini bilmeyen þeyhten..”1066
Muhaddislere göre bir ravide sefeh olduðunun ilk belirtisi sözlerindeki bayaðýlýk ve iðrenç ifadelerdir. Nitekim el-Hatîbu'l-Baðdadî'nin naklettiðine bakýlýrsa Yahya b. Sa'îd el-Kattân hadis meclisinde “bu hadisi size rivayet etmediysem anam zina etmiþ olsun” diyen en-Nadr b. Mutarrif in meclisini bu sözü üzerine terk etmiþtir. Yine Yahya b. Ravh el-Harrânî, Ya'lâ Ýbnu'l-Eþdak'tan niçin hadis yazmadýðýný soranlara þu cevabý vermiþtir: “Hadis meclisine gittik. Bir gün ileri geri sözler söylediðini iþittik. Dünyada insan mý yok ki bundan hadis yazýlacak?” diyerek meclisini terk ettik. Yazdýðýmýz hadisleri de býraktýk.” 1067Þu hale göre konuþmasý sýrasýnda yalan söylemese bile ciddiyet ve vekara aykýrý þekilde hafif, adî ve çirkin sözler sarfeden ravi mürüvvet vasfýný zedelemiþ demektir ve sefeh vasfý taþýyordur. Sefeh sahibi bir ravi ise ne kadar sadýk ve dirayetli olursa olsun cerhedilerek adalet vasfýný kaybetmiþtir, muhaddisler sefih olduðu anlaþýlan ravilerden hadis alýnamayacaðý görüþündedirler.