Edebali By: armi Date: 20 Haziran 2009, 11:00:55
Osmanlý Devletinin kuruluþunda hizmeti geçen büyük Ýslâm âlimi. Osman Gâzinin kayýnpederi ve hocasý. Karaman civârýnda 1206 (H.603) yýllarýnda doðduðu tahmin edilmektedir. 1326 (H.726) yýlýnda Bilecik'te vefât etti.
Ýlk tahsîlini memleketinde yaptýktan sonra Þam taraflarýna gitti. Hadîs-i þerîf, tefsîr ve fýkýh ilimleri tahsîl etti. Tasavvuf yoluna meyletti. Zamânýnýn büyük âlimlerinden feyz aldý. Memleketine döndü. Bir rivâyette Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerinin sohbetleri ile kemâle geldi. Bu esnâda Selçuklu Devleti çöküntüye doðru gidiyor, Anadolu'da bir karýþýklýk hüküm sürüyordu. Moðollarýn önünden kaçan Oðuz boylarý Anadolu'ya büyük gruplar hâlinde gelerek çeþitli bölgelere yerleþiyorlardý. Bu boylardan biri de önce Karacadað, sonra da Söðüt mýntýkasýna yerleþen Kayýlar idi ve baþlarýnda Ertuðrul Bey bulunuyordu. Daha ilk zamanlardan îtibâren Ertuðrul ve oðlu Osman Gâzinin baþýndan geçen hâdiseler ve onlarýn velîler ile olan münâsebetleri büyük bir devletin müjdesini veriyordu.
Ertuðrul Gâzi bir gece ulemâdan bir kimseye misâfir oldu. Sohbet esnâsýndaErtuðrul Gâzi, yüksekçe bir yerde duran kitabý göstererek ne olduðunu sordu. Ev sâhibi; "Bu kitap Allahü azîmüþþân hazretlerinin Resûl-i ekremine indirdikleriKur'ân-ý kerîmdir." cevâbýný aldý. Sonra ev sâhibi uyumak için gittiðinde, Ertuðrul Gâzi mushafýn bulunduðu odada sabaha kadar mushaf-ý þerîfin huzûrunda hürmet ve tâzim ile ayakta durdu. Fakat sabaha karþý bir ara dayanamayýp uykuya daldý. Bu sýrada rüyâda kendisine; "Sen benim kelâmýma hürmet ve tâzimde bulundun, ben de senin evlâdýna kýyâmet gününe kadar dâim olacak bir ulu devlet ihsân eyledim." diye hitâb olunduðunu iþitti.
Diðer taraftan Ertuðrul Gâzi zaman zamanKonya'ya gelir ve Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerini de ziyâret ederdi. Bir geliþinde henüz küçük yaþta olan Osman Gâziyi de berâberinde Mevlânâ'ya getirip hayýr duâlarýný ricâ etti. O sýrada Selçuklu Sultaný bulunan kimsenin, Kalenderî tarîkatinden olan bir þahsa baðlandýðýný iþiten hazret-i Mevlânâ; "Hoþ þimdi hükümdâr kendine bir baba bulduysa, biz de kendimize bir oðul bulduk." diyerek küçük Osman'ýn elinden tuttu ve hayýr duâlar eyledi.
Bu hususta üçüncü büyük müjde ise, Osman Gâzi ile Þeyh Edebâlî hazretleri arasýnda cereyân etti. Edebâlî hazretleri Konya'dan gelerek cihâd sýnýrýnýn en uç bölgesi olan Eskiþehir yakýnlarýnda Ýtburnu denilen bir köyde yerleþmiþti. Burada tâliplerine ilim öðretmek, insanlara huzur daðýtmakla meþgûl olurdu. Dînî meselelerde herkes ona mürâcaat eder, dünyâ ve devlet iþlerini ona danýþýrdý. Ýslâm dünyâsýnda eskiden beri mevcûd olan "Fütüvvet ehli" ve Anadolu'da mühim bir yer tutan "Ahîler" ile irtibâtý vardý. Ayrýca Ertuðrul Beyin oðlu Osman Bey de bu büyük âlimi sýk sýk ziyârete gider, ilim ve feyzinden istifâde ederdi. Edebâlî hazretlerinin kendi parasýyla yaptýrýp talebelerine ders verdiði Bilecik'teki zâviyesini ziyâretlerinden birinde, Osman Bey bir rüyâ gördü. Rüyâsýný hocasý Edebâlî hazretlerine anlattý. Osman Beyin rüyâsýnda, Edebâlî hazretlerinin koltuk altýndan çýkan bir nûr, gelip Osman Beyin göðsüne girdi. O nûrun girmesiyle, Osman Beyin karnýndan bir aðaç peydâ oldu. Birden dallanýp budaklandý. Dallarý çok yükseklere ulaþtý. Altýndaki nice daðlar ve nehirleri gölgeledi. Onun gölgesindeki dað ve nehirlerden birçok insan gelip istifâde etmeye baþladýðý sýrada, Osman Bey uyandý. Edebâlî hazretleri, Osman Beyin böyle bir rüyâ görmesine çok sevindi. Onun yapacaðý büyük hizmetlerde, kendisinin de nasîbi olmasýna çok þükretti. Osman Beyin bu güzel rüyâsýný þöyle tâbir etti: "Oðul sen, Ertuðrul Gâzi oðlu Osman, babandan sonra "Bey" olacaksýn, kýzým Mâl Hâtunla evleneceksin. Benden çýkýp sana gelen nûr budur. Sizin asîl ve temiz soyunuzdan nice pâdiþâhlar gelecek. Onlar, nice devletleri bir çatý altýnda toplayacaklar. Allahü teâlâ, nice insanýn huzur ve saâdete kavuþmasýna, dîn-i Ýslâmla þereflenmesine senin neslini vesîle edecek." dedi. Osman Beyi tebrik etti. gözünün nûru kýzýný, bu mübârek insana nikâh etti.
Osman Beyin, Mâl Hâtunla izdivâcýndan Orhan Bey dünyâya geldi.Edebâlî hazretleri, dâmâdý tarafýndan kurulan Osmanlý Devletine mânevî güç verdi. Sultan Osman Gâzinin hürmet ettiði, her hususta istiþâre edip danýþtýðý en yakýn yardýmcýlarýndan oldu.
Osman Gâzi, Yeniþehir'i aldýktan sonra memleketi beþ idârî bölgeye ayýrdý. Karacahisar'ý oðlu Orhan Beye, Subaþýlýðýný da kardeþi Gündüz'e verdi. Yarhisar'ý Hasan Alp'a, Ýnegöl'ü Turgut Alp'a verdi. Kaynatasý Edebâlî'ye Bilecik gelirini timar verdi. Hanýmýný babasý ile Bilecik'te býraktý. Kendisi Yeniþehir'e giderek yanýndaki gâzilere evler yaptý.
Þeyh Edebâlî, Bilecik'te fýkýh, tefsîr ve hadîs ilimleri üzerinde dersler verdi. Bu sûretle son günlerini Bilecik'te geçiren Edebâlî hazretleri 120 yaþlarýnda iken 1326 (H.726) yýlýnda vefât etti. Cenâzesi, yýllarca huzur saçarak insanlara saâdet yolunu gösterdiði zâviyenin yanýna defnedildi. Eskiþehir'de Odunpazarý üstündeki kabristanda da bir makâmý vardýr. Yerine kendi talebesi Dursun Fakih geçip, ders verdi.
Edebâlî hazretlerinin Rahmet-i Rahmâna kavuþmasýndan bir ay kadar sonra Mâl Hâtun, dört ay sonra da Osman Gâzi vefât ettiler. Edebâlî hazretlerinin feyz ve bereketleri, yol göstermesi ile altý asýrdan fazla devâm edecek olan cihan devletinin temellerini atan Osman Gâzi, âlimlere ve evliyâya yakýn olmanýn ehemmiyetini de belirttiði vasiyetnâmesinde kendisinden sonra gelecek oðluna dolayýsýyla evlâtlarýna þunlarý vasiyet etti:
: Edebali By: armi Date: 20 Haziran 2009, 11:01:21
"Allahü teâlânýn emirlerine muhâlif bir iþ iþlemeyesin! Bilmediðini, dînimizin ulemâsýndan sorup anlayasýn! Sana itâat edenleri hoþ tutasýn! Askerine inâmý, ihsâný eksik etmeyesin ki, insan ihsânýn kulcaðýzýdýr. Zâlim olma! Âlemi adâletle þenlendir ve Allah için cihâdý terk etmeyerek beni þâd et! Ulemâya riâyet eyle ki, þerîat iþleri nizâm bulsun! Nerede bir ilim ehli duyarsan, ona raðbet, ikbâl ve hilm göster! Askerine ve malýna gurur getirip, dînimizin âlimlerinden uzaklaþma! Bizim mesleðimiz Allah yoludur ve maksadýmýz Allah'ýn dînini yaymaktýr. Yoksa, kuru kavga ve cihângirlik dâvâsý deðildir. Sana da bunlar yaraþýr. Dâimâ herkese ihsânda bulun! Memleket iþlerini noksansýz gör! Hepinizi Allahü teâlâya emânet ediyorum." Osmanlý sultanlarý, bu vasiyetnâmeye candan sarýldý. Bu vasiyetnâme, devletin altý yüz sene hiç deðiþmeyen anayasasý oldu.
Altý asýr, insanlara huzur ve saâdet, onlarýn eli, onlarýn yardýmý ile daðýtýldý. Allahü teâlâ, o büyük devleti bu mübârek insanlara nasîb etti.
ASIL ÖLÜM...
Edebâlî hazretlerinin vefâtlarýna yakýn talebelerine vasiyet mâhiyetinde söylediði sözlerden bâzýlarý þunlardýr:
"Tevâzu; zenginlere karþý kibirli, yoksullara karþý alçak gönüllü olmaktýr."
"Topraða baðlanýnýz, suyu isrâf etmeyiniz, mîrâsýnýzýn saðlam kalmasýna dikkat ediniz, veriniz, elleriniz yumuk, kapalý kalmasýn, ilim sâhiplerini koruyunuz, aðaç dikiniz, ödünç aldýðýnýzý fazlasý ile iâde ediniz, Kur'ân-ý kerîmi güçlü olmak için okuyunuz, baðýnýzý bahçenizi viran býrakmayýnýz, Peygamber efendimizi çok iyi tanýyýnýz. Hadîs ezberleyiniz, bildiklerini öðretenler unutulmazlar."
"Asýl ölüm, ilimden payýný almayanlar içindir. Faydalý ile faydasýzý bilenler bilgi sâhipleridir."
1) Þakâyýk-ý Nu'mâniyye Tercümesi (Mecdî Efendi); s.20
2) Kâmûs-ül-A'lâm; c.2, s.817
3) Rehber Ansiklopedisi; c.4, s.330
4) Tam Ýlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baský) s.1132
5) Tâc-üt-Tevârih; c.5, s.1-2
6) Ýslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.10, s.110
Ynt: Edebali By: Bilal2009 Date: 05 Eylül 2015, 00:25:09
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah , Manevi ve maddi anlamda çok büyük bir devlet olan Osmanlý Devleti biziz aslýnda . Çünkü bizler onlarýn torunlarýyýz. Fakat onlarýn manevi ve maddi gücü bizlerde yok . Rabbim (celle celalühü) devletimizi Ýslam Devleti kýlsýn.
Ynt: Edebali By: ikranur 7d Date: 05 Eylül 2015, 00:29:26
ve aleykumusselam ve rahmetullah.allahým devletimize ve milletimize askerlerimize watanýmýza topraklarýmýza zewal werme. hayýrsýz insanlarýn allah korkusu olmayan insanlarýn eline dewletimizi teslim etme allahm ..
Ynt: Edebali By: Abdüssamed Date: 09 Ekim 2015, 00:35:51
Allahýn mükafatý büyük olur. :))
Ynt: Edebali By: Lal-i Hal Date: 16 Nisan 2016, 17:47:15
Amim ecmain insallah.
Seyh Edebali nin Osmanlinin kurulusunda cok buyuk emekleri gectigini biliyordum ama boylesine alim bir zât oldugunu yeni ogrendim.ve tabi Osmanli kurulmadan once boyle bir devletin olacagina dair isaretleri ,mujdeleri de ogrenmis oldum.Allah razi olsun paylsm icim
Ynt: Edebali By: damla6d Date: 16 Nisan 2016, 17:52:43
#Esselamu aleykum..Aslýnda duydum adýný birçok kez..Ama hiç araþtýrmamýþtým..Vesilenizle öðrenmiþ oldum..Þeyh Edebali alim bir zattýr..Rabbim razý olsun..#
Ynt: Edebali By: Busra 8-B Date: 16 Nisan 2016, 19:49:51
Esselamun aleykum
Rabbbim sen bizim vtanimizi ezele kadar daim kil. Sen bize yqrdim et.
Ynt: Edebali By: halim Date: 31 Ekim 2016, 19:18:42
Ve aleyküm selam; Devleti ne kadar saðlam ve dini temeller üzerine bina edersek okadar kalýcý ve adil oluyor cenabi hak inþaallah devlet yoneticilerimizede bu istikamette yaþamayý ve bu kanaat önderlerini örnek almayi nasip eylesin
Ynt: Edebali By: Sevgi. Date: 09 Mayýs 2018, 08:03:23
Esselamü Aleyküm. Rabbim devletimize , milletimize, vatanýmýza zeval vermesin inþaAllah
Ynt: Edebali By: Eminegül Date: 04 Kasým 2018, 07:51:56
Bizim mesleðimiz Allah yoludur ve maksadýmýz Allah'ýn dînini yaymaktýr. Yoksa, kuru kavga deðil diyen þey Edebalininsamimi inancý asýrlarca yanan meþaleye vesile oldu vasiyeti vasiyetimiz yaþantýsý yaþantýmýz olsun inþaallah
Ynt: Edebali By: ZeynepZehra Date: 04 Kasým 2018, 17:59:33
Her devirde alimler olmuþtur.Osmanlý zamanýnda da alimler maneviyatlarýyla padiþahlarýn yanlarýnda olmuþ,onlara yol göstermiþ,onlara hayýr dua da bulunmuþlardýr.Þeyh Edebalinin Osman Bey'e nasihatleri altýn deðerindedir.Özellikle yönetici konumundaki kiþilerin hayatýna muhakkak uygulamasý gerekenler...Rabbim onlardan razý olsun...
Ynt: Edebali By: ceren Date: 07 Kasým 2019, 19:55:38
Esselamu aleyküm.rabbim razý olsun paylaþým dan kardeþim...
radyobeyan