Tedvin By: sidretül münteha Date: 19 Haziran 2011, 15:29:51
Tedvin:
“Sözlük yönünden tedvin, defter gibi yazýlý sahifelerden ibaret metinleri birleþtirerek divan haline getirmek demektir. Bu manada hadisleri yazarak bir araya toplamaya denilmiþtir. Zaten Tedvînu'l-hadîs þeklinde ve bu manayý ifade edecek tarzda kullanýlmýþtýr.
Hadis tarihinde hadisleri yazarak toplama faaliyetini baþlatan baþlýca amiller arasýnda Hz. Peygamber'in fani hayattan ayrýlmasýndan sonra geçen zaman içinde Ýslam fetihlerinin geliþmesi üzerine hadisleri bilen sahabîlerden bir kýsmýnýn fethedilen yeni ülkelere daðýlmasý, arkasýndan teker teker bu dünyadan çekilmeleri; Hz. Osman'ýn þehit edilmesinden sonra meydana gelen siyasî karýþýklýðýn Ýslam birliðini parçalamasiyle ortaya çýkan gruplarýn hadis uydurmaya baþlamalarý ve hadislerin kaybolmasýndan endiþe duyulmasý baþta gelir. Emevî Halifesi Ömer b. Abdilaziz, Medine Valisi Ebubekr b. Muhammed b. Amr'a hadislerin kaybolmasý endiþesini dile getiren bir mektup göndererek Hz. Peygamber'den arta kalan eserlerin toplanmasýný emretmiþtir. Halife bu mektubunda þöyle diyordu: “Hz. Peygamber (s.a.s)'in hadislerini ve sünnetlerini, Amra bint Abdirrahman'ýn rivayet ettiði hadisleri araþtýr ve yaz; zira ben alimlerin ölüp gitmeleriyle ilmin kaybolmasýndan korkuyorum.
Araþtýrmalarýn, o zamanki Ýslâm aleminin her yanýna yazýldýðýný açýða çýkardýðý bu Halife emri üzerine yoðun bir hadis toplama faaliyeti baþlamýþtýr. Meþhur tâbi'î Ýbn Þihâb ez-Zuhrî'nin bu iþle resmen görevlendirildiði anlaþýlmaktadýr. Ýbn Abdilberr'in bir rivayetinde bu husus açýkça belirtilmiþtir: “Ömer b. Abdilaziz bize sünnetlerin toplanmasýný emretti. Ona defter defter yazdýk. O da idaresi altýndaki yerlere bu defterlerden birer tanesini gönderdi.” 1168Ýbn Þihâb bu görevi layýkýyla yerine getirerek ilme büyük hizmette bulunmuþtur. Onun hadisleri ilk tedvin eden kiþi olarak tanýnmasý tedvin görevini hakkýyle yerine getirmesi sonucudur. Onunla birlikte baþka hadis tedvin edenler de olmuþtur. Ancak Ýbn Þihâb tedvin iþini resmi olarak yürütmüþtür. Sahabe devrinin sonlarýna doðru hadis tedvini yaygýn hale gelmiþtir.
Tedvin devrini takip eden tasnif devrinde, toplanan hadisler çeþitli metodlarla tertiplenerek kitaplar yazýlmaya baþlamýþtýr.
Tedvînu'l-Hadîs:
Bk. Tedvin.