Nesh Nerede Caizdir By: seymanur K Date: 18 Haziran 2011, 11:33:10
Nesh Nerede Caizdir?
Nasih ve mensuh; sadece hükümlerde; emir ve nehiylerde; þer'î had ve cezalarda caizdir...
Bu anlamda nesh; beda, ya da çeliþki içermez. Ama Allah (c); bir süre için yükümlü tutmayý, bu süre geçtikten sonra terkini emretmeyi murad ettiði ve sonra da neshederek yerine baþka bir hüküm koymayý ezelde murad ettiði ilk fiilin; bir süreye kadar yapýlmasýný murad etmiþ, bir emir vermiþ veya bir þeye hükmetmiþtir.
Burada Allah, kendi emrini neshetmemiþ; emre konu olan bir þeyi yine emre konu olan baþka bir þeyle neshetmiþtir. Önceden ortaya konulmuþ bir irade gereði; cehalet veya bilgisizlik söz konusu olmaksýzýn; önce bir þeyle emrolunup, sonra nehyolunarak baþka bir þeyle emrolunduklarý konular insanlar arasýnda da söz konusudur. Örneðin kiþinin çocuðuna önce tarlada çalýþmasýný emretmesi böyledir: Bu emri ile o, çocuðun, ekim zamaný tarlada çalýþmasýný sonra da bu iþi býrakarak evinde kendi hizmetinde çalýþmasýný murad etmiþtir. Bu iki emirden her ikisi de baþlangýçta ortaya koyduðu bir irade gereðidir.
Muhâsibî; daha sonra, sapkýn bir fýrka olmasýna raðmen Mutezile'nin geçmiþ ve geleceðe iliþkin haberlerde neshe cevaz vermekten kaçýnýp hükümlerde neshe cevaz verdiði için, Ehl-i Sünnet ile ayný çizgide buluþtuðunu ama bu saðlýklý giriþi, raðmen saðlýksýz sonuçlara ulaþtýðýný belirtmiþtir. [616][616] Haris El- Muhasibi, El- Akl Ve Fehmü’l Kur’an, Ýþaret Yayýnlarý, Ýstanbul, 2003: 244-245.