Kuyular By: sumeyye Date: 13 Haziran 2011, 16:32:40
KUYULAR
Kuyuya bir pislik düþer de, o pislik çýkarýlýr ve sonra suyu tamamen boþaltýlýrsa, o kuyu temizlenmiþ olur:
Ama kýyasa göre temizlenmiþ olmaz. Çünkü su necis olunca, çamur da necis olur. Bu durumdaki kuyunun suyu tamamen boþaltýlsa bile, çamuru dipde kalýr. Dipten kaynayan su her çýktýkça, çamura bulaþdýðýndan ötürü necis olur. fakat biz selefin icmâýna ve onlardan nakledilen mânasý mâkul olmayan rivayetlere dayanarak bu konuda kýyasa muhalefet ettik. Anlaþýlan o ki; selef bu hususda simâî delillere dayanarak böyle demiþlerdir.
Sahralardaki kuyulara deve, koyun, keçi, at ve sýðýr tersi düþer ve bakan kimse bunlarý çok görmezse, kuyu pislenmiþ olmaz: Zira sahra kuyularýnýn aðzýnda koruyucu setler bulunmaz, hayvanlar çevrelerine pislerler. Rüzgârlar da o pislikleri kuyuya atar. Çok miktardakinde deðil, ama azýnda zaruret vardýr. Ýmam Muhammed'e göre pislikler suyun üzerinin dörtte birini kaplarsa çoktur. Üçte birini kaplarsa çoktur diyenler olduðu gibi, þu görüþü ileri sürenler de vardýr; her su çekiminde kovada mutlaka pislik görülürse, o kuyudaki pislik çok miktarda demektir. Ama muhtar ve mezhebin sahibinden nakledilen görüþ þudur; bakan kimsenin çok görmediði pislik, az miktarda demektir.
Pisliðin yaþý, kurusu, kýrýðý, kýrýk olmayaný kaçýnýlmasý mümkün olmayan umumi bir bela olduðundan dolayý ayný hükmü taþýrlar. Þehirlerdeki kuyular da bu hükme tabidirler. Bir kavle göre bizim bu hususda anlattýklarýmýz zaruretten sayýlýr, diðerlerine itibar edilmez.
Güvercin ve serçe tersleri kuyu suyunu bozmazlar (Ýmam Þâfii): Çünkü bu dýþkýlar necis deðildir. Bu mevzu inþâallah ileride anlatýlacaktýr.
Serçe, fare ve bunlara benzer hayvanlar kuyuya düþüp ölürlerse; kuyudan 20 kovadan 30 kovaya kadar su çekilince, kuyu temizlenmiþ olur: Rivayete göre Hz. Ali (ra) bu durumda bir kaç kova su çekermiþ. Enes (ra) ise 20 kova su çekermiþ. Nehaî ise, 20 veya 30 kova çekermiþ. 20 kova çekilmesi vâcib, 30 kova çekilmesi müstehabdýr. Ýmam Muhammed iki fare için 20 kova, üç fare için 40 kova çekilmesi gerektiðini söylemiþtir. Ýmam Ebû Yûsuf ise, bir ilâ dört fare için 20 kova, beþ ilâ dokuz fare için 40 kova çekilmesini; on fare için ise, kuyudaki suyun tamamen boþaltýlmasý gerektiðini söylemiþtir.
Güvercin, tavuk ve benzerleri düþüp ölürlerse 40 kovadan 60 kovaya kadar su çekilir: Ebû Saîd el- Hudrî (ra) den böyle rivayet edilmiþtir. Güvercin ve tavuk farenin iki kat büyüklüðünde olduðu için, çekilmesi gereken suyu da iki kat artýrdýk.
Ýnsan, koyun ve köpek gibi canlýlar kuyuya düþüp ölürlerse, kuyu tamamen boþaltýlýr: Zemzem kuyusuna bir zenci düþüp öldüðü zaman Ýbn Abbas (ra) ile Ýbn Zübeyr (ra) böyle bir hüküm vermiþlerdi. Ýnsan ve bu misaldeki diðer canlýlar aðýr olduklarýndan dolayý, suyun dibine iner ve tamamýna bulaþýrlar.
Kuyuya düþen bir hayvan þiþer yahut daðýlýrsa, o kuyunun da bütün suyu boþaltýlýr: Çünkü bunlarda etrafa yayýlan ýslak necaset mutlaka vardýr. Böyle olunca da kuyuya yeni yeni pislikler düþmüþ gibi olur; suyun tamamýnýn boþaltýlmasý gerekir. Kuyuya bir canlý düþer ve o canlý olarak çýkarýlýrsa; eðer insan veya eti yenen hayvanlar gibi temiz bir mahlûk ise, ayrýca bedeninin üzerinde bir pislik de yoksa; o zaman kuyudan, su çekmek gerekmez. Eðer çýkarýldýðý yerin üzerinde pislik varsa, su tamamen boþaltýlýr. Yýrtýcý kuþlar ve vahþi hayvanlar da bu hükme tabidirler. Sahih olan görüþ de budur. Katýr ve eþek de böyledirler; bunlar sebebiyle kuyudaki su þüpheli olmaz. Çünkü bu hayvanlarýn bedenleri temizdir. Eðer su bunlarýn salyalarýna ulaþýrsa onun hükmünü alýr.
Kudurî dedi ki; Kuyuya düþen adam eðer abdestsiz ise, kuyudan 20 kova, eðer cünüb ise 40 kova su çekmek gerekir. Ýmam Muhammed dedi ki; bu durumdaki adam kuyuya düþtüðünde gusül veya abdeste niyyet ederse, kuyu suyu kullanýlmýþ ve fasid olmuþ olur. Ama böyle bir niyyeti olmazsa, su kullanýlmýþ ve fasid sayýlmaz. Ebû Hanîfe'ye göre kuyuya düþen kâfir ise, suyun tamamýný boþaltmak gerekir. Çünkü çoðunlukla kâfirlerin bedenlerinde pislik olur.
Her kuyu için o kuyunun kendi kovasý nazar-ý itibara alýnýr: Çünkü selef ulemasý bu hususda bir kayýt koymuþ deðildir. Þu kaide nakit meselelerinde olduðu gibi, bu meselede de mutad olan duruma bakýlýr. Rivayete göre Ebû Hanîfe bir kovayý bir sa' olarak takdir etmiþtir.
Bir kuyunun tamamýný boþaltma imkâný olmazsa, ondan 200 ilâ 300 kova kadar su çekilir: Çünkü çoðunlukla kuyularýn suyu bundan fazla miktarda olmaz. Bu da insanlar için en kolay olan hükümdür. Ýmam Muhammed'den rivayet edilen görüþ budur. Ebû Hanîfe dedi ki; su kendilerini yoruncaya kadar çekilir. O bu hususda bir ölçü belirlememiþtir. Kiþinin; kuyunun temizlendiðine dair olan zannýnýn gâlib olmasýna kadar su çekimine devam edilir. Bu iþden anlayan iki adamýn sözüne göre hareket edilir. Çekilmesi gerektiði kadar su çekilir ve artýk kuyunun temizlenmiþ olduðuna hükmedilirse; o zaman kova da, kovanýn baðlý olduðu ip de, makara da, çevresi de, suyu çekenin eli de temizlenmiþ olur. Bu hüküm Ýmam Ebû Yûsuf (r. aleyh) dan rivayet edilmiþtir. [38][38] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 1/35-38.
Ynt: Kuyular By: gulsahkilicaslan Date: 26 Þubat 2020, 02:29:17
Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile
Ynt: Kuyular By: Sevgi. Date: 19 Nisan 2020, 20:31:26
Esselâmü Aleyküm. Bilgiler için Allah razý olsun kardeþim
Ynt: Kuyular By: Bilal2009 Date: 20 Nisan 2020, 08:03:05
Ve Aleykümüsselam Rabbim bizleri ilim öðrenen kullarýndan eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun