Kitabet By: sidretül münteha Date: 12 Haziran 2011, 18:31:12
5. Kitabet.
Hadîs aLnak üzere gelen veya orada bulunmayan bir þahýs irin þeyhin bâzý hadîslerini bizzat yazarak veya yazdýrarak vermesi veya göndermesidir".[353] Þeyh hadîs yazarken yanýnda, bulunarak onun yazýsýný veya þeyhin yanýndaki kâtibin yazýsýný gören bir kimse bu hadislerden katiyen þüphe etmez. Þeyhin yarýmda bulunmayan kimseye gönderilen hadîslerden ilk anda þüphelenmek mümkün ise de bu doðru deðildir; zîrâ kendine mektup gönderilen þalýsýn, bu yazýnýn þeyhin veya kâtibinin yazýsý olduðuna inanmasý için mektubu götüren kimsenin güvenilir biri olmasý kâfidir. [354] Þu hâle göre kâtibin ve mektubu götüren kimselerin sika ve âdil olmasý þarttýr.
Bâzýlarý bu mevzuda pek sýký davranarak "kitabetsin "icâzet li olmasýný þart koþmuþlardýr; fakat bu lüzumsuz bir aþýrýlýktýr; zîrâ büyük râvîler icâzetsiz kitabet usulüyle hadîs alýp rivayet etmiþlerdir, îþte Buhârî, SahüVinin bölümünde, Muhammed b. Beþþâr'a mektup yazýp ondan hadîs alarak rivayet ettiðini söylüyor[355] Ýþte Müslim, Sahîh'inde diyor ki: "Câbir ibn-i Scmure'ye, Rasûlullah (s.a.v.j'dan duyduðun falan meseleyi bana »haber ver, diye mektup yazarak kölem Nâfi ile gönderdim. O da cevaben bana þöyle yazdý: Eslemî'nin recm edildiði cum'a günü akþam Rasûlullah (s.a.v.Vdan duydum kiilh. [356]
tcâzetli kitâbet'in yalnýz kitabet'ten daha kuvvetli olduðu muhakkaktýr; hatta bâzýlarý icazetli kitâbet'i semâ'a tercih etmeye kalkmýþtýr. [357]
Kitabet usulüyle hadîs rivayet eden kimsenin mutlak olarak demekten sakýnmasý uygun olur;
zira bu lâfýzlar sönlendiði takdirde, semâ vuku bulduðu zannedilc-bilir; ama kitabet sözüyle birlikte bu lâfýzlarý söylemekte bir mahzur yoktur. Kitâbet rivayet ederken þöyle söylemek lâzýmdýr: veya Yam falan bana kendi meclisinde veya bir baþka yerde yazdýðý veya yazdýrdýðý, elçisinin veya benim elçimin getirdiði hadîste þöyle þöyle dedi. [358] [353] Rrç. Tav/.îhýý'1-efkâr. c, II. s. 33B; Tcdribu'r-râvî. «. 146.
[354] Þu bir gerektir ki, insanlarýn yazýsý birbirine benzeme/ ve Ýbnu Salâlý'm iddia etlimi iiibi bir karýþýklara da meydan vermez
[355] Tavzîhu'I-efkâr, c. II, s. 339, notlar.
[356] Tedrîbu'r-râvî, s. 147.
[357] el-Bâ'isu'1-hasîs, s. 140.
[358] Krþ. TavzÝhu'l-efkâr, c. II, s. 341; Ihtisâru 'ulûmi'Uhadîs, s. 139.
Dr. Subhi es-Sâlih, Hadis Ýlimleri ve Hadîs Istýlahlarý, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý Yayýnlarý: 78-79.