Migren tavsiyeleri By: sumeyye Date: 06 Haziran 2011, 15:50:14
Migren tavsiyeleri
Migreni aðrý kesicilerle deðil, doðru beslenmeyle yenebilirsiniz
Ýstanbul Týp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalý Öðretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Ertaþ'ýn yazýsý:
Migren denince akla ilk olarak saatlerce, bazen günlerce süren korkunç baþ aðrýsý ataklarý geliyor. Oysaki migren sadece baþ aðrýsý deðildir; baþ aðrýsý migrenin belirtilerindendir.
Nörolojik bir hastalýktýr, atak sýrasýnda beyin damarlarýnýn iltihaplanmasý aðrýyý yaratýr. Baþ dönmesi, mide bulantýsý, kusma, sese ve ýþýða duyarlýlýk gibi, migrenin baþka birçok belirtisi vardýr. Ýstatistiki bilgilere göre migren, 18-65 yaþ arasý her 100 kiþinin 16'sýnda görülüyor. Kadýnlarda görülme oraný erkeklere göre 3 kat daha fazla. Lodos, az ya da fazla uyku, âdet dönemleri, yorgunluk, açlýk, beslenme alýþkanlýklarý gibi çeþitli etkenlerin tetiklediði migren, aðrý kesiciyle tedavi edilemiyor. Sadece belirtiler engellenmeye çalýþýlabiliyor.
Migrenin tetikleyicileri
Migren ataðýnýn çok çeþitli tetikleyicisi var. Bunlardan bazýlarý kontrol edilebilir, bazýlarý kontrol edilemeyen nedenler. Hava koþullarýný veya âdet dönemlerini kontrol etmek mümkün deðil, ama ses ve ýþýk düzeyini, beslenme alýþkanlýklarýný veya alkol kullanýmýný deðiþtirebilmek mümkün. Migrenli hastalarýn tümüne genel olarak verilebilecek öðüt; düzenli uyku uyumalarý, düzenli beslenmeleri, öðün atlamamalarý, aç kalmamalarýdýr. Bunlarýn yanýnda bir de ne yedikleri önem taþýyor. Tip3 testi sayesinde, diyet deðiþikliðinin migrenin seyrinde ciddi bir fark yarattýðý kanýtlandý. Kiþinin duyarlý olduðu gýdalarý bilip, diyetini de buna göre düzenlemesi, migrenin etkisinin hafiflemesini saðlýyor. Bazý hastalarda ise ataklar tamamen ortadan kalkýyor.
Test nasýl yapýlýyor?
Kanýmýzdaki þekeri ölçtürdüðümüz test gibi herkese kolaylýkla yapýlabilecek bir test. Test hastaya çeþitli gýdalar verilerek yapýlmýyor, kandan bakýlýyor. Hastanýn kanýnda 266 gýdaya karþý antikor aranýyor. Düzeyi yüksek bulunan antikorlar, duyarlý gýda olarak kabul ediliyor.
***
Migrenin potansiyel düþmanlarý
Migrenin, beynin nörotransmitterleri ve kan damarlarýndaki deðiþikliklerden kaynaklandýðýna inanýlýyor. Bu deðiþimlerin nedenleri hâlâ araþtýrma ve tartýþma konusu olsa da, migren ataklarýný tetiklediðinden þüphenilen etkenler de var:
Yemek yememe veya nadir yemek yeme. Uyku düzenindeki deðiþiklikler. Monosodyum glutamat, kafein, tiramin ya da alkol içeren gýdalar. Aþýrý yorgunluk (fiziksel veya zihinsel). Hormonal faktörler (adet kanamalarý, doðumkontrol hapý ya da menopoz). Aþýrý fiziksel aktivite. Yüksek ses, ýþýk, yoðun parfümler gibi çevresel faktörler. Rüzgar, aþýrý sýcak veya soðuk gibi iklim faktörleri. Stres.
***
ID migren testi
Son üç ayda iki kere þiddetli baþ aðrýlarý yaþadýysanýz, aþaðýdaki üç soruyu kendinize sorun. Ýkisine veya üçüne "evet" diyorsanýz, migrenli olma ihtimaliniz yüzde 90'ýn üzerinde:
1. Baþ aðrýsý sýrasýnda hiç bulantýnýz oldu mu?
2. Hiç ýþýktan rahatsýz oldunuz mu?
3. Baþ aðrýnýz nedeniyle iþe, okula veya alýþveriþe gidemediðiniz oldu mu?
Dikkat: Bu bir taný testi deðil, ancak bu bir fikir verme testidir. Doðru tanýyý almak için hekime danýþmak gerekiyor. Migrende esas olan nörolojik muayenedir. Bunu da hekim yapmalýdýr, çünkü bazen baþka beyin rahatsýzlýklarý da migren belirtileri gösterebilir.
***
Aðrý kesici baðýmlýlýðý
Migren çoðunlukla baþ aðrýsý ile karýþtýrýlýyor. Hastalar, migrenlerinden habersiz olduðu için atak geçirdiklerinde aðrý kesici kullanýyor. Yýllarca aðrý çekip hiç doktora gitmemiþ hastalar da var. Ama migren aðrýsýný aðrý kesici ilaçlar her zaman geçirmez, aksine aðrýya karþý olan fren mekanizmalarýný köreltir. Migren herhangi bir baþ aðrýsý deðildir, beyinde oluþan iltihaplanmadan kaynaklanýr. Bunu da iltihabý önleyen migrene özel geliþtirilmiþ ilaçlar geçirir. Doktora gelenlerin oraný yüzde 40'ýn altýnda iken reçetesini doktordan alanlarýn sayýsý ise yüzde 30. Aðrý kesiciler býrakýn migreni geçirmeyi, migrenin kronikleþmesine neden oluyor ve baðýmlýlýk yapýyor. Bu yüzden sýk aðrý çeken kiþilerin migren olup olmadýðýnýn teþhis edilmesi gerekir.
Zaman