Birinci mesele By: sidretül münteha Date: 30 Mayýs 2011, 14:24:41
Bu Ayrýlýðýn Hakikati Konusunda Birinci Mesele
(Hadiste sözü edilen) ayrýlýðýn, kelimenin gereði olarak verilen manayý ifade eden bir ayrýlýk olma ihtimali vardýr. Kelimenin gerektirmediði bir ek kayýt ifade etme ihtimali de vardýr. Bu, söylenince anlaþýlmayan, fakat ihtimali olan bir manadýr. Köle anlamýna gelen "Rakabe" kelimesi herhangi bir kayýt olmadan söylendiði zaman mümin köle veya mümin olmayan köle olup olmadýðý anlaþýlmaz. Fakat kelime bu manalarý kabul eder. Bu itibarla bir manaya çeþitli ihtilaf þekillerini yüklemek suretiyle kayýtsýz þartsýz ayrýlýk manasýný murat etmek sahih olmaz. Çünkü böyle genel bir manalandýrmada fer'i meselelerde ihtilaf edenler de bu kelimenin manasýna dahil olmuþ olurlar. Bu ise icma/görüþ birliði ile bâtýl/geçersizdir. Zira ihtilaf, sahabe zamanýndan günümüze kadar içtihada meselelerde var olan bir olgudur. Ýlk defa râþid halife zamanýnda, sonra diðer sahabilerde ve sonra tabiûn zamanýnda ihtilaflar olmuþtur. Hiçbir kimse bu ihtilaftan dolayý ayýplanmamýþlar. Sahabeden sonra gelenler arasýnda, sahabeye uyarak geniþ ihtilaflar da olmuþtur. Mezhepler arasýndaki ihtilaflar, nasýl bu hadisin gereði gibi bir ihtilaf sayýlabilir? Her ne kadar hadiste nas olarak bildirilmemiþ ise de bu, kayda þarta baðlý bir ihtilaftýr. Nitekim aþaðýdaki ayetlerde bunu gösteren ifadeler vardýr.
".....Müþriklerden olmayýn. Dinlerini parçalayan ve bölük bölük olanlardan (olmayýn. Bunlardan) her fýrka, kendilerinde olan ile böbürlenmektedir." [51]
"Dinlerini parça parça edip gruplara ayrýlanlar var ya, senin onlarla hiçbir iliþkin yoktur."[52] Ýnsanlarý bölük bölük eden ayrýlýðýn olduðunu gösteren diðer âyetlerde vardýr. Bölük bölük olmak demek, birbirinden ayrýlmýþ, anlaþma, yardýmlaþma ve destekleme üzere olmamak anlamýný taþýr. Onlar bu özelliklerin zýddýndadýrlar. Ýslam birlik dinidir. Ýslamýn esasýnýn birlik olmasý, tam uyum üzere olmayý gerektirir. Ýhtilaf ve ayrýlýðý gerektirmez.
(Hadiste ifade edilen) bu ayrýlýk düþmanlýk ve buðzu gösteren, kalplerin ayrýlýðýný ifade etmektedir. Bundan dolayýdýr ki:
"Hep birlikte Allah'ýn ipine sýmsýký sarýlýn, parçalanmayýn." [53] buyurulmuþtur. Bu âyetle hep ayný þeye sarýlmakla uyum ve kaynaþmanýn olacaðý açýklanmýþtýr. Her bir grup, diðerinin yapýþtýðýndan baþka bir ipe yapýþýrsa parçalanmak kaçýnýlmaz olur. Bu manayý þu âyette görmekteyiz: "Þüphesiz bu, benim dosdoðru yokundur. Buna uyun. (Baþka) yollara uymayýn. Zira o yollar sizi Allah'ýn yolundan ayýrýr." [54]
Bu sabit olunca hadisteki kelimenin anlamý bu tesbit üzeredir. Böyle olursa hadisin manasý doðru olmaktadýr. Allah en iyi bilendir.[55] [51] Rum: 31-32
[52] En'am: 159
[53] Âl-i Ýmran: 103
[54] En'am: 153
[55] Ýmam Þatýbi, el-Ý’tisam Kitap Dünyasý Yayýnlarý: 2/216.