Uykusu gelince zaten yatar demeyin By: sumeyye Date: 18 Mayýs 2011, 17:25:03
'Uykusu gelince zaten yatar' demeyin
Vakit gece yarýsý, ancak çocuðunuz hâlâ zinde. Yaramazlýðýný da yapýyor, oyununu da oynuyor. Bu gece uyumayacaðý konusunda ýsrarlý.
Onun yataða gitmesini saðlayýcý yöntemler denemek yerine 'Uykusu gelince yatar.' diyen anne babalardansanýz yanýlýyorsunuz demektir.
Unutmayýn ki, uykusuz çocuk mutsuz çocuktur. Anne-baba olarak çocuðunuzu uykuya ikna edecek yöntemleri denemeniz ve bu konuda sabýrlý olmanýz gerekir. Uyku yalnýzca bir dinlenme aracý deðildir. Beyin baþta olmak üzere tüm organlarýn faaliyetlerini sürdürmesi için çok önemlidir. Uyku esnasýnda stres hormonlarý azalýrken, büyüme hormonu salýnýmý artar. Bu sayede uyku sýrasýnda vücut kendini onarýr, yeniden yapýlandýrýr, protein sentezi artar ve vücut kendini yeni güne hazýrlar.
Düzenli uyuyan çocuðun hafýzasý güçlenir: Uyku zamaný, sizin dört gözle beklediðiniz soluklanma zamaný olurken, çocuklar için çok daha büyük bir öneme sahiptir. Çocuk uyku sýrasýnda büyümektedir. Ne kadar küçükse, büyüme o kadar hýzlý, uyku ihtiyacý da o kadar fazladýr. Düzenli uyuyan çocukta büyüme daha hýzlýdýr. Yine bu çocuklarda öðrenmenin daha net, hafýzanýn daha güçlü olduðu ortaya konmuþtur. Yetersiz uyuyan çocuklarda durum tam tersidir. Yeterince uyuyamayan çocuklarda obezitenin daha sýk olduðu saptanmýþtýr. Bu çocuklarda abur cubur yeme, fazla kalorili içecekler içme ve televizyon ya da bilgisayar karþýsýnda geçirilen süre daha fazladýr.
Hiperaktivite ve depresyon riski de en aza iniyor: Bilimsel araþtýrmalar, okulöncesi çocuklarda düzenli uykunun hiperaktivite, anksiyete ve depresyonu azalttýðýný göstermiþtir. Yine bir haftalýk süre içinde 3-4 gün ve fazlasý uykunun (bu da gün baþýna en az 11-12 saat uyku demektir) çocuklar için gerekli olduðunu göstermiþtir.
Ergenlik döneminde uyku zamaný genellikle gece yarýsýndan sonraya sarkar ve çocuk az uykuyla yetinmeye baþlar. Günlük 7-7,5 saat uykuyla yetinen çocuklarda depresyon eðiliminin daha fazla olduðu kanýtlanmýþtýr. Bu çocuklarda depresyon sýklýðýnýn gece 22.00'den önce yataða giren çocuklara göre yüzde 42 daha fazla olduðu belirlenmiþtir. Ergenlik döneminde ideal uyku zamaný 9 saattir.
Çocuðunuz kendi kendine uykuya dalmayý öðrenmeli: Çocuk; temasla, anne göðsünde beslenerek ya da sallanarak uykuya dalmaya alýþmýþsa þartlý refleks oluþacaktýr. Her uyandýðýnda uyumak için zorunlu hale gelen bu þartlarýn varlýðýný isteyecektir. Böylece anne ya da bakýcý için uykusuz geceler baþlayacaktýr. Bu nedenle bebeklik döneminde geliþtirilen uyku alýþkanlýðý konusunda ailenin, çocuklarý ve kendi çýkarlarý açýsýndan çocuklarýn baðýmsýz uykuya dalabilme alýþkanlýðýný oturtmalarý gerekir. Çocuklarda genellikle ayrýlýk anksiyetesi söz konusudur. Çocuklar gece uyandýklarýnda gerçek ile rüya arasýndaki ayrýmý kavrayabilmek için daha uzun süreye ihtiyaç duyar.
Beslenme alýþkanlýðý uyku düzenini etkiler: Uyku üzerinde beslenme ile ilgili bazý etkenler de söz konusudur. Gece yarýsý kan þekerinin düþmesi uyanmaya yol açacaktýr. Bu açýdan uyku saatine yakýn karbonhidrattan zengin gýdalardan (unlu ve þekerli) kaçýnmak gerekir. Gýda alerjileri de kaþýntý, astým ve sindirim problemlerine yol açarak uyku kalitesini bozacaktýr. Ýnek sütü alerjisi olan çocukta inek sütünün diyetten çýkarýlmasý uyku kalitesinde düzelmeler saðlamaktadýr.
Ayrýca gýda alerjileri çocuklarda bademcik ve geniz etinin büyümesine yol açarak uyku problemlerine neden olur. Kalsiyum, magnezyum ve B vitaminlerinin (özellikle B6) az alýnmasý gece uyanmalarýný artýrýr. Yatmadan önce alýnan kafeinli gýdalar (birçok içecek ve çikolatada boldur) uyarýcý etkisi sebebiyle uykusuzluða neden olabilir.
Masal ve masaj rahatlatýcý etki yapar: Düzenli bir uyku saati, uyku öncesi masal ve rahatlatýcý bir müzik, gün içerisinde bedensel aktivite için fýrsat saðlanmasý, uyandýðýnda onu bekleyen cazip aktivite ve sürprizler listesi sunmak, çocuðu güven objesi ile baþ baþa býrakmak (seveceði bir battaniye ya da oyuncaðý), badem yaðý, papatya ya da lavanta yaðý ile masaj yapmak uykuyu çocuk için sevimli hale getirilebilir. Uyumaya gitme zamaný hakkýnda aile ile çocuk arasýnda savaþ deðil barýþ ortamý yaratmak belki de problemlerin çözümünü saðlayacaktýr.
Yatma vakti: 22.00: Tüm çocukluk boyunca uykuya yatma zamanýnýn mutlaka gece 22.00'den önce olmasý saðlanmalýdýr. Bunu saðlamak her zaman çok kolay olmayabilir. Saðlýklý uyku alýþkanlýðýnýn oturtulmasý erken bebeklik döneminden itibaren baþlatýlmalýdýr.
Zaman