Cömertliği By: sumeyye Date: 05 Mayýs 2011, 18:11:36
c- Cömertliði
Hz. Süleyman'ýn emrine verilen cinler onun için büyük sahanlar, yerinden kaldýrýlamayacak aðýrlýkta kazanlar yapýyorlardý.
Bu mucizeyi anlatan âyet, Hz. Süleyman'a yapýlan ihsanýn geniþliðini dile getirdiði gibi, Hz. Süleyman'ýn sofrasýnýn büyüklüðünü de anlatmaktadýr. Dolaysiyle onun cömertliðini, insanlara ve emrinin altýndaki kimselere yaptýðý ikramlarý da haber vermektedir.
Bu kadar geniþ kazanlarýn ve yemek kaplarýnýn herhalde süs için yapýldýðý söylenemez. Âyetler Hz. Süleyman'ýn cömertliðini söz konusu ederek insanlarý bu güzel tavra davet etmektedir.
Sâd sûresinde Hz. Süleyman'ýn emrine verilen mülk (saltanat-zenginlik) sýralandýktan sonra þöyle söyleniyor:
"Ýþte bu sana vergimizdir (ey Süleyman), artýk sen de hesaba vurmaksýzýn istersen ver, istersen tut." [176]
Âyetin kelime anlamý; sana baðýþlanan bunca nimeti, bunca armaðaný, hesap etmeksizin ister dilediðine ver, istersen verme. Böyle bir þey, sana verilen nimetlerin azalýp çoðalmasýna etki etmez. Allah (c.c.) sana dilediði gibi ihsan etmektedir.[177]
Bazý tefsircilere göre bu âyet üç anlama gelebilir:
a-Ey Süleyman, sana sayýsýz nimetler baðýþladýk, bunlardan dilediðine verirsin, dilediðine vermezsin.
b- Sana baðýþlanan bu nimetlerden dilediðine verebilirsin, bundan dolayý seni hesaba çekmeyiz. [178]
c- Cinlerin bir kýsmý senin yönetimin altýna verilmiþtir. Onlarý ister serbest býrak, istersen iþ yaptýrmaya devam et. Bundan dolayý sana bir hesap sormayacaðýz. [179]
Demek ki Hz. Süleyman kendisine yapýlan bunca ihsan ve verilen bunca nimet üzerinde yetkili idi. O, bunlardan dilediði kadar daðýtabiliyor, insanlara dilediði kadar iyilikte bulunabiliyordu.
Þüphesiz bu izin onun cömertliðine, Allah (c.c.)'ýn verdiði zenginliði yine O'nun yolunda sarfetme ahlâkýna bir iþarettir.
Bir hadiste þöyle rivayet ediliyor:
"Peygamberimiz (s.a.v.), bir peygamber kul olma ile, hesapsýz ve günahsýz olarak dilediðini verme, dilediðini vermeme yetkisine sahip hükümdar nebi olma arasýnda serbest býrakýlýnca; o, Cebrail ile istiþare ettikten sonra birinci makamý seçti. Onun için þöyle denildi:
Tevazu gösterdi ve birinci makamý seçti. Çünkü bu makam Ahirette deðer açýsýndan Allah'ýn katýnda daha yücedir. Ýkinci makam, yani büyük bir mülkle beraber peygamberlik, dünyada deðer açýsýndan Allah (c.c.) katýnda yücedir.
Bundan dolayý Allah (c.c.) Hz. Süleyman'a dünyada verilenleri söz konusu etti. Onun Kýyamet gününde Allah (c.c.) katýnda da ayný þekilde büyük bir pay sahibi olmakla þerefini yüceltti." [180][176] Sâd: 38/39.
[177] M.H. Tabatabâî, el-Mizan: 17/217
[178] Kurtubî, el-C. Li-A. Kur'an: 16/135. K. Beydavî, Tefsir: 2/313. Âlusî, Ruhu'l-Meâni: Beyrut, trh. 23/204. M. Meragi, Tefsir: 23/122. Taberî, el-C. Beyan, 23/105. M. b. Hüseyin, en-Nisabûrî, T. Garâibu'l-Kur'an ve Regâibu'l-Furkan, (Taberl'nin kenannda) 23/104
[179] E Razi, T. Kebir: 26/211, Mevdudî, Tefhim: 5/77
[180] Ýbni Kesir, Muh. Tefsir, 3/204. Hüseyin K. Ece, Hz. Süleyman, H. Ece Yayýnlarý: 94-95.
[181] Hüseyin K. Ece, Hz. Süleyman, H. Ece Yayýnlarý: 96.