Merhamet
Damarlarýmýzdan çekilen kan misali hayatýmýzdan eksiliyor muhabbetin kaynaðý. Merhamet, insanlýðý terk ediyor yavaþ yavaþ.
Damarlarýmýzdan çekilen kan misali hayatýmýzdan eksiliyor muhabbetin kaynaðý. Merhamet, insanlýðý terk ediyor yavaþ yavaþ.
Sevgi, saygý, fedakârlýk, hoþgörü, huzur, güven giderek yenik düþerken; stres, kargaþa, çatýþma, yolsuzluk, þiddet, vahþet dalga dalga yayýlýyor modern insanýn hayatýnda.
Böylesine hassas bir dönemde Kutlu Doðum Haf-tasý'nýn merhametle bezenmesi çok anlamlýdýr. Diyanet Ýþleri Baþkaný Prof. Dr. Mehmet Görmez'i, bu yoðun çabasý yanýnda Ýstanbul ve Diyarbakýr'daki konuþmalarýndan dolayý kutlarýz. Nitekim insani deðerlerin özünü oluþturan merhamet eksildikçe ötekileþme, þiddet ve vahþet dolduruyor hayatýmýzý. Ötekinin yarasýna duyarlýlýðýmýzý yitirdikçe iç barýþýmýz bozuluyor ve kendimizden uzaklaþýyoruz. Merhametten giderek uzaklaþan dünya insaný, adeta bir insani krizin pençesinde debeleniyor.
Temel bir insani özellik olan merhamet, sýradan bir acýma hissi ve basit bir iyilik isteðinin ötesinde, bir davranýþ dinamiði, ufuklu bir yaþam tarzýdýr. Yüce Yaratýcý'nýn insan üzerindeki en önemli izidir. Günlük hayatýmýzýn her anýna rengini veren ve onu kuþatan bir bakýþ açýsý, bir duruþ ve bir insani derinliktir. Bu boyadan nasibini almýþ gönüller, adeta bir renk cümbüþü halinde yaþarlar ve çevrelerine yayarlar merhameti.
Egosantrik merhamet
Merhametten uzaklaþan insanlýðýn, insan olmaktan da uzaklaþtýðýna her geçen gün yeniden ve yeniden þahit oluyoruz. Özgürlük adýna zenginlik kaynaklarý için yapýlan savaþlar, hýzla çoðalan ötekileþmenin yol açtýðý toplumsal kýrýlmalar, kurumlarda yaþanan insani sorunlar, özellikle aile kurumunun baþ belasý olan þiddet ve nihayet bireylerin iç dünyalarýnda yaþadýklarý ruhsal sorunlar. Kalabalýkta kendini ifade etmekten uzaklaþan yalnýzlar. Gürültünün içinde dinlemeyi unutan sessizler. Nihayet kaynaðýný merhametten alan gerçek mutluluk, bedensel hazlarýn sanal mutluluðuna dönüþüyor.
Evlerimizin baþköþesine taþýnan her þiddet karesi, genetik yatkýnlýðýmýzda yer alan merhamet hissini adeta söküp alýyor beþ duyumuzdan. Önce kulaklarýmýz duymaz oldu merhamet dolu ninnileri. Þiddetin seyircisi olmaktan þefkatli davranýþlara hasret kaldý gözlerimiz. Sonra merhametin kokusunu yitirdik. Nihayet söz daðarcýðýmýzdan uzaklaþtý merhamet. Ve artýk merhamet yüklü dokunuþlarý hissedemez olduk.
Günümüz insanýnýn hýzla yitirdiði bu temel deðer, psikoloji ve davranýþ bilimlerinin de önemli bir uðraþý alaný olmuþtur. Diðer bütün insani deðerler ve özellikler gibi merhamet hissi de genetik bir yatkýnlýk olarak her insanda farklý düzeyde vardýr. Hayatýn ilk yýllarýndaki deneyimler özellikle aile içindeki iletiþim, merhametin hayata ve davranýþlara akmasýnýn düzeyini belirliyor. Toplumlarýn, insani deðerler odaklý çýkmazýna iliþkin araþtýrma sonuçlarý, günümüz insanýnýn, hayatýn hemen her alanýnda "gerçek"ten "sanal"a doðru bir dönüþümün içinde olduðuna iþaret ediyor.
Araþtýrmalar, merhamet davranýþýnýn iki temel amacýndan birinin kendini tatmin, ikincisinin diðerlerini tatmin olduðunu vurguluyor. Ýç içe görünen bu iki amaçtan kendimizi tatmin, kaynaðýný içgüdülerimizden, egomuzdan alýr. Baþkasýný tatmine yönelen merhamet davranýþý ise duygularýmýzdan ve ruhsal derinliðimizden kaynaklanýr. Konuyu daha sade bir soruya indirgeyebiliriz: Yaptýðýmýz bir iyiliðin asýl amacý, kendimizi yüceltmek, konumumuzu güçlendirmek ve sonuçta kiþisel tatminimiz midir? Yoksa amaç baþkasýný yüceltmek, geliþtirmek midir? Gerçek merhamet hissi, baþkalarýna iyilik üretmek, onlarý geliþtirmek, onlarý kendimize tercih edebilecek olgunluðu gösterebilmektir.
Þu halde modern insanýn, merhamet zenginliðini hýzla yitirmesi bir yana bu insani deðeri, kendi çýkarlarý doðrultusunda adeta kullanmasý yani egosantrik bir merhamet anlayýþý daha da vahim bir sorundur. Davranýþ bilimlerinin, günümüz insanýnýn yaþadýðý bu eksen kaymasýna iliþkin tespiti dikkat çekicidir. Nitekim ötekinin yarasý, ötekine merhem olmak için deðil kendi tatminimiz, çýkarlarýmýz ve þiþme eðilimindeki egomuz için dikkatimizi çekiyor. Çýkarýmýz yoksa ötekinin yarasýna duyarsýzlaþýyor, yabancýlaþýyoruz. Böylece merhamet kaynaðýný eriten bir davranýþ kalýbý olarak, günümüz insanýnýn adeta önlenemez biçimde yükselen ego þiþmesi ile karþý karþýyayýz. Kibir, enaniyet, bencillik, dünyevileþme, benmerkezci duruþ. Adýna ne derseniz deyin ayný yere çýkýyor. Dolayýsýyla baþkasýna rahmet ve merhamet üretmenin ve davranýþa dönüþtürmenin en önemli engellerinden biri olarak "ben"lik takýntýsýndan kurtulmak çok önemlidir.
Rahmetin rehberi
Kaybolan gerçek medeniyetin anahtarý olan merhametin asýl kaynaðý için inanç sistemimizin cevabý açýktýr: Rahmet, varlýðýn hem sebebi hem sonucudur aslýnda. Bu sebepten sonuca doðru yol alan insan, âlemlerin rahmeti olan Rehberi'ni, "komþusu açken tok yatmamanýn" hassasiyetiyle yaþamalýdýr. Varlýklar âlemindeki acizliði, küçüklüðü, hiçliði ile yüz yüze gelme cesaretini gösterebilmelidir. Bunun yolu, yaratýlaný, Yaratan'dan dolayý hoþ görme, kabullenme ve benimsemekten geçiyor. Ötekinin yarasýný, kendi yaramýz mesafesinde görmekle yetinmeyip bu acýyý hissetmekten söz ediyoruz. Bu sadece insanlarý deðil, canlýyý, cansýzý, çevreyi, eþyayý, kýsacasý her þeyi gönül nazarý ile görebilmek, yaþayabilmek ve yaþatabilmektir.
Dr. Ýlhami Fýndýkçý - Davranýþ Bilimleri Uzmaný -ZAMAN
Ynt: Merhamet By: hazal-7D Date: 25 Nisan 2011, 22:34:16
maalesef kardeþlerim artýk merhamet aramýzdan uzaklaþýyor.Kimsede merhamet yok merhamet olmamasý demek Allah sevgisininde olmamasýdýr bir nebze merhametsiz birinin inancýnýn ne kadar kuvvetli olacaðý tartýþýlýr bence