Sultan 1. Mehmedin deniz hareketleri By: sidretül münteha Date: 23 Nisan 2011, 16:59:11
Sultan 1. Mehmed'in Deniz Hareketleri
Bilindiði 1402'de Bayezid'in Timur'a maðlubiyeti Osmanlý ülkesinde, þehzadeler kavgasý da denilen bir fetret yâni otorite boþluðu yaþadý. Bunu bir düzine yýla yakýn süren mücadelelerin sonunda hitama erdiren Çelebi Sultan 1. Mehmed hân oldu. Þurasý var ki, Çelebi Mehmed'in Edirne'de devletin beraberliðini ilân ettiðinde, durum ve manzara þu hâli göstermekteydi ki her þeyden evvel Anadolu beylikleri, Osmanlýlara vermiþ olduklarý topraklardan bir hayli fazlasýný Timur vasýtasýyla elde etmiþlerdi. Bunun bir adým ötesi de hayli stare-tejik alanlarýda ele geçirmiþlerdi. Hele hele Karadeniz kýyýlarýnýn önemi büyük noktalarýna inzimamen, Marmara denizinin Gebze'den Silivriye kadar olan kýyýlarda hakimiyet-i Osmaniyandan alýnmýþtý. Yine Çelebi bu binbir mesele ile uðraþýrken Simavna Kadýsý isyaný ve onunla uðraþmak bütün sýkýntýlarýn üstüne tüy dikmiþ, bu sebebten dolayý da Rumeli topraklarýndaki komþu devletlere barýþ elini uzatmak padiþah için kaçýnýlmaz hâle gelmiþti.
Venedik cumhuriyeti; Osmanlý devletinin ayaða kalkacaðýna dâir kanaata bir hissi kablelvuku ile gelmiþ Osmanlýnýn can çekiþen durumu göz önündeyken yinede münasebetlerini düzgün tutma yolunu tercih ediyordu. Çünkü Ege Adalarýndaki Dukalýklarýnýn hayatiyetinin devamý Venediklilerin en büyük gayesiydi. Cenevizlilere gelince; bunlarýn tesir sahalarý ve kolonileri daha ziyade Karadeniz'de bulunduðundan Ceneviz ülkesiyle buradakiler arasýnda baðlantý kurmak zorluðu Ceneviz'i Osmanlýyladaha da iyi geçinmeye ve ona vergi vermeye kadar zorluyordu.
Venedik her ne kadar Osmanlý'dan çekinmekteyse de, yine Venedik'e baðlý Naksos Dukalýðý nerede bir Osmanlý gemisi buluverse üzerine çullanýyor ve yaðmalýyor, mallarýný pazarlarda satýyordu. Çelebi Mehmed Sultan otuz adet gali yapmak suretiyle savunmayý plânladý. Ancak düþüncesini tatbike koyup, yaptýrdýðý gemilerin bir bölümüyle hemencik 1415'de Çalý Bey komutasýnda Andros, Milas ve Tinos Adalarýný vurmak üzere göndermiþti.
Çalý Bey bir müddet denizlerde dolaþtý, ele getirdikleriyle dönmeye hazýrlanýrken karþýlaþtýðý Venedik donanmasýnýn güçlülüðü karþýsýnda akýllýca bir manevra ile Gelibolu'nun kalelerinde atýþa hazýr toplarýnýn menziline çekilmek suretiyle düþman saldýrýsýný akim býrakacak pozisyona geçiverdi. Venedik donanmasýda karþýda Lapseki'ye çekildi.