Son ihtilal By: sidretül münteha Date: 16 Nisan 2011, 16:32:43
Son Ýhtilal
Evet þimdi gelelim son ihtilale... Hayattayken sipahilerin hakikaten çok sevdikleri, yeniçerilerin ise aþaðý yukarý hiç itiraz etmediði Hüsrev paþa'nýn idamý ve baþýnýn Ýstanbul'a getirildiði haberi duyulunca isyancýlarýn yeniden harekete geçmelerine sebeb oldu. Bilindiði gibi bu isyancýlar Hafýz paþanýn þehidliði ile son bulan isyanda yeniçeri aðasý Hasan Halife, Defterdar paþa ve padiþahýn musahibi Musa Çele-bi'ninde kellesini almak istemiþlersede Hafýz paþa ile iktifa etmiþlerdi.
Bu sefer Hüsrev paþa için baþlatýlan isyan Recep paþa tarafýndan asilere öðretildiði veçhile bu kadroyu yok etmeyide hedefleri içine almýþlardý. Asîler sanki mikrofondan kulaklarýna gelen bu listenin hoperloru oldular. Daha da Ýleri giderek padiþaha güvenmediklerini, saraydaki þehzadelerin hayatlarýndan endiþeli olduklarýný belirterek onlarýn kendilerine gösterilmesini istediler. Padiþah Hazretlerini de dîvan'a çaðýrdýlar. Genç padiþah tam Dîvan'a çýkmak üzere iken Sadrazam Topal Recep paþa «Padiþahým abdest alsanýz» diye uludu. Hz. Padiþah «Paþa sen bizi abdestsiz gezenlerden mi sanursuz» diye gürleyip bitirici nazarlarýný Recep paþa'nýn yüzünde dolaþtýrdý. Dîvana çýkmak üzere yürüdü. Kurulan taht'a oturup, «Kullarým yine ne isterüz.» diye celâdetle sordu. Asilerin sözcüsü durumunda olan biri ilerleyip kelleleri istenenlerin listesini verdi. Padiþah en sert nazarlarla isyancýlarý süzüyor, adeta onlanýn resimlerini hafýzasýna nakþ ediyordu. Daha sonralarý bunlarý þurada, burada tanýyacak ve kahredici yumruðu ile unufak edecekti. Bu sýrada haremden þehzadeler getirilmiþ ki bunlar; þehzade Bayazýd, Süleyman, Kasým ve Ýbrahim sultanlardý.
Bu manzarayý anlatmaktan ziyade þu tarihi kaynak göstermeyi uygun gördük. Sadrazam Kâmil paþa tarihi siyasi'sinin ikinci cild sahife 61. «... Teþrifat odasýnýn kapýsýndan görünüp, Cenabý Hakk'ýn hýfzý samedaniyyesinde olduklarýný beyan etmiþler isede yine erbabý ihtilal þehzadelerin masuniy-yetlerine dair kefil istediklerinden Þeyhülislâm ve Sadrazam kefalet-i zâtiyyeleri ile usatý temin etmiþler idi.»
Recep paþa güya diðer üç zâtý korumak için Musa Çele-bi'nin kendi konaðýna getirmesine müsade olunmasýný padiþah'dan istirham etmiþti. Ýþte Recep paþa bu anda okkanýn altýna gitmiþti. Çünkü o zannediyorduki; padiþah Musa Çelebiyi vermez ve böylece yapacaðý bir þey kalmaz. Hz. Padiþah birdenbire cevap verdi: «Baaka paþa; Musa sana emanettir. Seni kefil tutarým, bir tüyüne halel gelirse hesabýn senden /sorarum» buyurdu. Recep paþa hesabýnda yanýlmanýn verdiði hayretle yavaþça «baþüstüne» diyebildi.
Musa Çelebi'yi yanýna alan Recep paþa konaðýna gitti. Ertesi sabah Recep paþa'nýn konaðý asiler tarafýndan sarýlmýþ Musa Çelebinin kellesini sadrazamdan istemeye baþladýlar.
Sadrazam güya mukavemet ediyor, ben ona kefilim vermem diye baðýrýyordu. Öte taraftan Musa Çelebi'ye: «Padiþahýmýz efendimize sen ve ben gibi binlerce kul feda olsun» diyerek onu sokaða çýkmaya ikna etti. Merdiven baþýna geldiðinde paþanýn adamlarýndan biri talihsiz musahibi aþaðý itiverdi. Ýs-yancular bir anda Musa Çelebi'yi hançerleyip öldürdüler. Recep paþa, yakasýný parçalýyor, baðrýný yumrukluyor «Ne ettiniz ben ona kefildim» diye avaz ediyordu. Tam tabiri ile hem sandalý sallýyor hem de fýrtýna var diyen kayýkçýyý andýrýyordu. Ýsyancýlar bu melun iþi bitirdikten sonra eski yeniçeri aðasý Hasan Halifeyi buluyorlar parçalýyorlar oradan da Defterdar Mustafa paþayý gizlendiði yerde þehid ediveriyorlardý.
Ýstanbul yine karmakarýþýk olmuþ, hasretle kendine nizam verecek adamý bekliyordu. Diðer tarafdan Sipahiler, Sultan Murad'ýn tahttan indirilmesini açýkça müzakere etmeye baþlamýþlardý. Ne varki; Yeniçeri Aðasýnýn muavini Köse Mehmed Aða ile Sipahi Aða'sý Rûm Mehmed Aðanýn mukavemetleri olmasaydý, Hz. Padiþah bu raundu kaybeder dolayýsý ile Osmanlý Devleti büyük bir zarara duçar olurdu. Aðalan kendi yanýna celbetmeye muvaffak olan padiþah, bu isyandan kârlý ve galip olarak çýktý. Ama bu celbetme iþini nasýl baþardý. Ýþte buna biraz deðinsek iyi olur.
Ýktidar sürdürmek için kuvvet merkezlerini elde tutmak ve kendine bend ile mümkün olduðu inkâr edilmez bir gerçektir. Padiþah, Hafýz paþa'ýn katlinden sonra Defterdar Mustafa paþanýn yerine Hüseyin Efendi, Yeniçeri Aða'sý olmasýna raðmen kellesi istenen Hasan Halife'nin yerine Köse Mehmed Aða tayin olunmuþtu. Þeyhülislâmlýk ise Ahizade Hüseyin Efendiye, Sadrazamlýk ise Topal Recep Paþa'ya verilmiþti. Sipahi Aðalýðýna Rûm Mehmed Aða'nýn tayinleri yapýlmýþtý.
Rûm Mehmed ve Köse Mehmed Aða'larý eskiden beri tanýyan padiþah onlarý birer birer saraya davet etmiþ ve meydana gelen bütün isyanlarýn altýnda Recep paþa'nýn kesin eli olduðunu öðrenmiþti. Bu Recep paþa'nýn hesabýný görmek için padiþaha bir vesile lâzýmdý. O da Hüsrev paþa'nýn idamý iþi olmuþtu. Hüsrev paþa'nýn idamýný yukarýda bir netice olarak vermiþsekde perde arkasý sayýlabilecek bir safahatý vardýrki; Mizancý Murad bey tarihinde bu olayý çok Önemli bulmasýndan epeyi tafsilat veriyor. Biz sadeleþtirerek vermeye lüzumlu gördük.
Diyarbakýr Beylerbeyliðine tayin etmiþ bulunduðu Murtaza paþayý yanýna celbederek eline Hüsrev paþa'nýn idam fermanýný tutuþturup «Baka paþa senin sadakatinden bu fermanýn gereðini yapmaný beklerim.» Bakýnýz dürüst bir adam olan Murtaza Paþa ne cevap verir: «Padiþahým bu iþi bana vermeyiniz.» Padiþah sýkýlýr bunun üzerine Murtaza paþa izah eder: «Padiþahým; Hüsrev paþa çok gaddar ve zalimdir. Yýllardýr bu sýfatlarla devletin en yüksek kademelerinde vazife ifa etmiþtir. Bu vasýflarýndan dolayý büyük bir servet sahibidir. Ben onu katlettikten sonra servetinin en ufak habbesini dahi hazineye koysam yinede bazý þahýslar Murtaza paþa Hüsrev paþa'nýn hazinesinden epey mal aldý derler.» Ve ilâve etti: «Bu sözler gün olur padiþahýmýn nezdinde makbul karþýlanýr» dedi. Hazreti padiþah «Bunu söylediðin çok iyi oldu. Dað taþ gammaz kesilmiþ haklýsýn ne varki bana Hüsrev'in kellesi lâzým onun servetini kuruþuna varýncaya kadar sana hibe ettim» cevabýný verdi."
Yukarýda naklettiðimiz olayýn en önemli tarafý karþýsýndaki 'insana itimat telkin ederek, arzu ettiðini yaptýrmanýn önemini belirtmek içindi.
Ýþte Rûm Mehmed ve Köse Mehmed Aðalar padiþahýn ne kadar iyi niyetli ve ayrýca devlet gemisini rayýna oturtmakta son derece kararlý olduðunu gördüklerinden kendisini desteklemiþlerdi.