Ammar B. Yasir r.a. By: sumeyye Date: 11 Nisan 2011, 13:55:10
Ammar B. Yasir (R.A.)[831]
Nesebi: Ammar b. Yasir b. Malik b. Kinâne b. Kays b. el-Husayn el-Mezhacî el-Ansî. Lakaplý Ebu'l-Yakazan'dýr. Mahzum oðullarýnýn kölesi. Doksan üç yýl yaþadý. Ýslam'a ilk girenlerdendir. Allah yolunda Ýslam'ýn ilk döneminde müthiþ iþkence gördü.
Annesi Ýslam'ýn ilk þehidesi Sümeyye (r.a.). Ebu Cehil elindeki mýzraðý onun kalbine saplayarak þehit etti.[832]
Ammar (r.a.)'ýn naklettiði otuz civarýnda hadis vardýr.[833]
Kendisinden þunlar rivayette bulunmuþlardýr: Ali b. Ebi Talib, Abdullah b. Abbas, Ebu Musa el-Eþ'arî, Ebu Ümame el-Bahilî, Cabir b. Abdullah, Abdullah b. Cafer b. Ebi Talib, Abdurrahman b. Ebzâ, Ebu Lâs el-Huzâî, Ebu Tufefyl el-Leys. Bunlar ashaptan olanlar. Tabiînden de, oðlu Muhammed b. Ammar, Said. b. Müseyyeb, Ebu Bekr b. Abdirrahman Muhammed b. el-Hanefiyye, Ebu Vail Þakiyk b. Seleme, Alkame b. Kays, Zirr b. Hubeyþ, Hemmam b. el-Haris, Meymun b. Ebi Þebib ve Nuaym b. Hanzala rivayet etmiþlerdir.[834]
Yasir b. Amir ve kardeþleri kaybolan kardeþlerini aramak için Ye-men'den Mekke'ye gelmiþlerdi. Kardeþleri Yemen'e geriye döndülerse de, Yasir, Mekke'de Ebu Huzeyfe b. Muðira b. Abdullah b. Ömer b. Mahzum ile o güne ait bir nevi dostluk ve yerleþme için geçerli olan bir anlaþma yapýp orada kaldý. Ebu Huzeyfe de bu Yasir'i adý Sümeyye olan bir cariye ile evlendirdi. Yasir'in ondan Ammar adlý oðlu dünyaya geldi. Peygamber (s.a.v.) peygamberliðini ilan edince Ammar, annesi babasý ve kardeþi Abdullah hep birden Müslüman oldu. Diðer kardeþleri
Hureys ise Cahiliye döneminde öldürülmüþ idi.[835]
Ammar (r.a.) der ki: Suheybe, Daru'l-Erkam'ýn kapýsýnda rastladým. Rasulullah içerdeydi. (Suheyb bana "sen ne istiyorsun?" dedi) "Muhammed'in yanýna girip bir dinlemek istiyorum." dedim. "Ben de öyle" dedi.) Ýçeri girdik. (Efendimiz bize Ýslamý teklif etti, biz de Müslüman olduk. Çýkarken gizlenerek çýktýk.[836]
Amr b. El-Hakem anlatýyor: Ammar b. Yasir öyle bir iþkenceye tabi tutuluyordu ki, ne söylediðini bilemez hale geliyordu. Suheyb ile Amir b. Füheyre de ne dediðini bilemeyecek kadar iþkence gördüler. Ýþte:
"Allah yolunda, zulmedildikten sonra hicret edenler var ya, iþte onlarý kesinlikle dünyada -iyi bir yere- yerleþtireceðiz, Ahiret sevabý ise daha büyüktür." (Nahl suresi ayet 41) ayeti onlar hakkýnda nazil olmuþtur.[837]
Ebu Belec el-Fezârî, Amr b. Meymun'dan naklediyor: Müþrikler Ammar b. Yasir'e ateþle iþkence yapýyorlardý. Rasulullah (s.a.v.) ona uðrayýp elini Ammar'in baþýnda gezdirip
"Ey ateþ, Ýbrahim (as)'a olduðun gibi Ammar'a da serinlik ve sc* lamet ol." diye dua ediyor ve "Seni bunlar deðil, âsî bir grup öldüýr cek." buyuruyordu. Bu haberi Ýbni Sa'd, Yahya b. Hammad -lihýý Avane isnadýyla Ebu Belc'den nakleder.[838]
Kasým b. El-Fadl, Amr b. Mürra -Salim b. Ebi'1-Ca'd isnadýyla Hz. Osman b. Affan'dan naklediyor: Rasulullah (s.a.v.) elimden tutmuþ Batha'da yürüyorduk. Ammar'a babasý ve annesine iþkence yapýlýrken uðradýk. Yasir iþkencenin þiddetinden "Ya Rasulallah! Bütün bir ömür böyle mi olacak!" dedi. Nebi (s.a.v.):
"Allah'ým Yasir ailesini baðýþla, zaten sen onlarý baðýþladýn." buyurdu.
Bu hadisi Müslim b. Ýbrahim ile Musa b. Ýsmail, Ebu Katan Arar b. El-Heysem -Haddanî denen Kasým isnadýyla naklettiði gibi, Mutemir b. Süleyman da Kasým el-Haddanî -Amr b. Mürra -Ebu'l-Buhterî isnadýyla Selman-ý Farisi (r.a.)'tan nakleder.[839]
Hiþam ed-Düstuvanî, Ebu'z-Zübeyr'den nakleder: Nebi (s.a.v.) iþkence adilmekte olan Yasir ailesine uðradý, ve
Ammar ailesine 'Varacaðýnýz yer kesinlikle cennettir!' diye müjde verin." buyurdu. Bu Mürseldir.[840]
Ýbni Sirîn anlatýyor: Nebi (s.a.v.) Ammar'a aðlýyorken rastladý, bir yandan onun gözlerinden yaþlarý siliyor ve:
"Kafirler seni yakalayýp dinden döndüðünü söylemen için, seni ateþe sokuyorlardý. Sen de "þöyle þöyle diyordun. Sana tekrar iþkenceye gelecek olurlarsa, sen onlara "Onlarýn senden söylemeni istedikleri -küfür gibi olan- sözleri söyle." buyurdu.[841]
Derim ki: Yani "Kafir olduðunu söyle." diyor. Bu konuda zorlama olduðundan, onlara bu ruhsat verilmiþ idi.
Mes'udî, Kasým b. Abdurrahman'ýn "Ýçinde namaz kýlýnmak için ilk mescidi yapan Ammar olmuþtur." dediðini söyler.[842]
Ýbni Sa'd "Ammar'ýn Habeþistan'a ikinci hicrette gittiðini" nakleder.[843]
Fýtr b. Halife ve diðerleri Kesîr en-Nevvâ'ýn Abdülmelik b. Müleyk; "Hz. Ali'yi þöyle derken" duyduðunu söyler, Rasulullah (s.a.v.):
"Kendisine necib, vezir ve arkadaþ olarak yedi tane insan verilmeyen hiçbir peygamber yoktur. Bana ise on dört tane verilmiþtir:
1- Hamza,
2- Ebu Bekir,
3- Ömer,
4- A1Ý,
5- Cafer,
6- Hasan,
7- Hüseyin,
8- Ibni Mes'ud,
9- Ebu Zer,
10- Mikdad,
11- Ammar,
12- Bilal,
13- Selman,
14- Huzeyfe.[844]
Ebu Ýshak es-Sübey'î, Hânî b. Hanî aracýlýðýyla Hz. Ali'den þunu nakleder:
Ammar, Efendimiz (s.a.v.)'in huzuruna gelmek için izin istediðinde Nebi (s.a.v.):
"Merhaba ey temiz yaratýlýþlý." buyurdu. Bu haberi Tirmizi sahih sayýyor.[845]
El-A'meþ, Ebu Amr el-Hemdânî isnadýyla Amr b. Þurahbil'den Rasulullah (s.a.v.)'in
Ammar kýkýrdaðýna kadar iman dolu biri." buyurduðunu rivayet eder.[846]
Abdülmelik Umeyr, kölesi aracýlýðýyla Rýb'î'den Huzeyfe (r.a.)'in Efendimiz (s.a.v.)'in
"Benden sonra Ebu Bekir'le Ömer'e uyun, Ammar'ýn gösterdiði yol» gidin, Abdullah b. Mesud'un da bilgisine sarýlýn." buyurduðunu söyler.[847]
Ýbnu A\*iý Hasen-ý Basri yoluyla Artýr b. El-As'tan naklediyor: "Biz Peygamberin içimizden bir kimseyi çok sevdiðini anlýyorduk." Kendisine "o kimdi" denildi, o da "Ammar idi!" demesine karþýlýk oradakilerin "Sýffeyn harbinde sizin öldürdüðünüz kiþi o" dediler. "Peygamber öldüðünde bir kiþiyi severek ölmüþ ise Allah'ýn onu cehenneme atacaðýný sanmam." dedi. "Biz seni sevdiðini sanýyoruz. Zira seni devlet iþinde görevlendirmiþ idi. "dediler. Amr da: "Orasýný Allah bilir beni severmiydi yoksa gönlümü Ýslama ýsýtmak için mi yapardý. Ama Sýffeyn harbinde sizin öldürdüðünüz kiþi o" dediler. O da "Evet vallahi onu biz öldürdük." dedi. [848] Yine bu haberi Cerir b. Hazim de Hasan-ý Basri'den naklediyor.
Seleme b. Küheyl, Alkame'nin Halid b. Velid (r.a.)'ýn þöyle anlattýðýna söyler:
-Benimle Ammar arasýnda bir münakaþa olmuþ, ben de ona çok sert sözler sarf etmiþtim. Ammar da varýp Peygamberimize beni þikayette bulundu. (Halid kendini anlatarak) Halid de gelip Ammar'ý Peygambere þikayet edip Efendimizin huzurunda bile lafýn tonunu iyice þiddetlendirdi. Peygamber (s.a.v.) hiç konuþmuyordu. Bunun üzerine Ammar aðlamaya baþladý ve "Ya Rasulallah Halid'i görmüyor musun!" dedi. Nebi (s.a.v.) de baþýný kaldýrýp "Ammar'a düþmanlýk edene Allah düþman olur, Ammar'a buðz edeni de Allah buðuzlandýrýr." buyurdu.[849]Ben de Ammar'in gönlünü aldým.
Bu hadisi ayrýca Ýmam Ahmed Müsned'inde Yezid b. Harun -El-Avvam b. Havþeb yoluyla Seleme b. Küheyl'den böyle naklediyor.
Yine Nesaî'de, rivayetinde illet bulunan bir isnatla Amr b. Merzuk, Þu'be, Seleme b. Küheyl-Muhammed b. Abdürraham b. Yezid babasý Abdurrahman isnadýyla El-Esved'den "Halid'le Ammar arasýnda bir
münakaþa vardý." diye nakleder.[850]
Ebu Rabîa el-Iyâdî, Hasen-ý Basri yoluyla Enes (r.a.)'tan naklediyor:
-Rasulullah (s.a.v.): "Cennet üç kiþiyi, Ali, Ammar ve Selmun'i ir-zular." buyurdu. Tirmizi bu hadisi hasen sayýyor.[851]
Hz. Ali'den Peygamberimizin "Ammar'in kaný ve eti cehennemi haram kýlýnmýþtýr." buyurduðu nakledilir.[852]
Ammar ed-Dühnî, Salim Ebu'l-Ca'd'dan nakleder: Adamýn biri Abdullah b. Mesud'a geldi ve "Ben fitne dönemini görecek olursam ne yapayým dersin?" dedi. O da "Allah'ýn kitabýna sarýl!" dedi. Adam "Y« herkes, Allah'ýn kitabýna gel, diyorsa ne yapayým?" dedi. Ýbni Mesut dtt, ben Peygamberimizin
"Ýnsanlar ihtilaf ettiklerinde Sümeyye'nin oðlu hak ile beraber olur," buyurduðunu duydum, dedi.[853] Munkatýdýr.
Hz. Aiþe, Peygamberimizin "Ammar, kendisine bir konuda iki ayrý þey sorulunca kesin en doðrusunu seçer." buyurduðunu söyler. Hadisi Nesaî ve Tirmizî naklederler. Hadisin isnadý sahihtir.[854]
Ebu Nuaym der ki: Bize Sa'd b. Evs, Bilal b. Yahya isnadýylu Huzeyfe (r.a.)'ýn "Peygamberimiz (s.a.v.)'i "Ebu'l-Yakazan (Ammar) hep fýtrar üzere olur. Ölünceye kadar ya da ihtiyarlýk ona unuttuýuýýcaytt kadar asla Fýtratý terk etmez. Buyururken duydum." dediðini anlattý.
Bu münker bir hadistir. Sa'd b. Evs zayýf bir ravidir.[855]
Hz. Aiþe ve Sa'd b. Ebi Vakkas (r.a.)'lardan da Peygamberimizin "Ammar ölene kadar hep fýtrat üzere kalýr. Ancak yaþlýlýktan dolayý dilinde sürçme yanýlma hali olabilir." dediðini anlatýrlar.[856]
Alkame anlatýyor:
(Þam'a gelip mescitte iki rekat namaz kýlýp "Allah'ým bana ilim verecek salih bir meclis arkadaþý ver!" diye dua ettim. Baktým yaþlý bir zat geliyor. Ýçimden "umarým duan kabul oldu" dedim. Bana nereli olduðumu sordu. "Kûfeliyim!" dedim. Bana "Buraya niye geldin. Kûfe'de Peygamberin mýsvaðý, ayakkabýsý ve yastýðý kendinde bulunan zat yok muydu (Ýbni Mesud'u kast ediyor). Allah'ýn kendini Peygamberinin diliyle muhafaza edip þeytandan koruduðu Ammar b. Yasir denen zat sizde deðil mi? Kendinden baþka kimsenin bilmediði sýrlarý bilen Huzeyfe sizde deðil mi?" dedi. Bu haberi Buhari rivayet ediyor.[857]
Davud b. Ebi Hind, Ebu Nadra yoluyla Ebu Said el-Hudri'den naklediyor:
-Rasulullah (s.a.v.) bize mescid yapmayý emretmiþti. Ammar kerpiçleri ikiþer ikiþer taþýyordu. Baþý toz toprak içinde kalmýþtý. Ben Efendimizden duymadým ama bana arkadaþlarým anlattý ki, Rasulullah (s.a.v.) onun baþýndaki tozlarý üfleyerek silmiþ ve:
"Sümeyye'nin oðlu vay sana! Seni isyankar bir grup öldürecek." buyurdu.[858] Hadisin ikinci bir rivayetini Þu'be, Ebu Mesleme -Ebu Nadr isnadýyla Ebu Said el-Hudrî'den "Bana benden daha hayýrlý olan Ebu Katâde bunu Peygamber (s.a.v.) böyle buyurdu... " diyerek hadisi nakleder.[859]
Þu'be der ki: Bana Amr b. Dinar dedi ki, ben Ebu Haþim'i Ebu Said el-Hudrî'den naklederek, Rasulullah (s.a.v.)'in Ammar'a "Seni isyancý bir grup öldürecek" buyurdu dediðini duydum.[860]
Ahmed b. Mikdâm el-Iclî, Abdullah b. Ca'fer -El-Alâ isnadýyla Ebu Hüreyre (r.a.)'tan ayný haberi nakleder.[861]
Abdülaziz ed-Deraverdî, el-Alâ b. Abdürrahman, Abdurrahman isnadýyla Ebu Hüreyre (r.a.)'tan Peygamber (s.a.v.)'ltý "Müjde Ammar, seni isyancý bir grup öldürecek!" buyurduðunu anlutýr. Tirmizi "Bu hadis El-Alâ hadisi olarak sahih, garib bir isnaddýr." der.[862]
Halid el-Hazzâ Ýkrime aracýlýðýyla Abdullah b. Abbas (r.a.)'tnn naklediyor: Ýkrime der ki: Abdullah b. Abbas bana ve oðlu Ali'ye "Ebu Said el-Hudrî'ye gidin ve onun anlattýðý hadisleri dinleyin!" dedi. Biz de ona gittik ki o, kendine ait bahçede oturuyordu. Bizi görünce elbisesini alýp giyindi. Sonra bize anlatmaya baþladý. Söz sýrasý sonunda Meseid-Ý Nebevî'nin yapýlýþýna geldi. Ebu Said dedi ki: Biz kerpiçleri teker teker taþýyorduk ammar da ikiþer ikiþer kerpiç taþýyordu. Peygamber (s.a.v,) onu gördü. Üzerinden tozlarýný silip "Vay Ammar onu isyancý bir grup öldürecek, onlarý cennete davet ederken, onlar Ammar'ý cehenneme çaðýracak." buyuruyordu. Ebu Said der ki, Ammar "Fitneden Allah'» sýðýnýrým!" derdi. Hadisi Buhari naklediyor:[863]
Verkâ, Amr b. Dinar -Amr b. El-Âs'ýn kölesi Ziyad isnadýyla efendisi Amr b. El-As'ýn Nebi (s.a.v.)'i: "Ammar'ý isyancý bir grup öldürecek!" buyururken duyduðunu anlatýr.[864] Ayný haberi Þu'be de Amr b, Dînar bir adam isnadýyla Amr b. El-Âs'tan nakleder.[865]
A'meþ, Abdurrahman b. Ziyad aracýlýðýyla Abdullah b. El-Haris'ten naklediyor: Sýffeyn savaþý dönüþünde ben, Amr b. El-Âs ile Mýuýviye arasýnda yürüyordum. Abdullah b. Amr, "Babacýðým sen Rasulullah (s.a.v.)'in Ammar'a "Sana yazýk oldu Ey Sümeyye'nin oðlu. Seni anarþistler öldürecek." buyurduðunu duymadýn mý?" dedi. Amr dtt Muaviye'ye "Bunun ne söylediðini duymadýn mý?" dedi. Muaviye de "Sen durmadan baþýmýza musibet açýyorsun, onu biz öldürmedik. Onu bu yaþta buraya çarpýþmaya getirenler öldürdü." dedi.[866]
Birçok ravi Hasen-i Basrî'nin annesi aracýlýðýyla, Ümmü Seleme (r.a.) annemizden Nebi (s.a.v.)'in Ammar'a Hendek savaþý günü Ammar'ý "Allah'ým hayýr ahiret hayrýdýr. Ensar'a ve Muhacirin'e maðfiret et!" diyerek taþ taþýdýðýný görünce "Vay Sümeyye'nin oðlu, onu anarþistler öldürecek." buyurduðunu anlatýr.[867]
Abdullah b. Tavus, Ebu Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm isna-dýyla babasý Muhammed b. Amr'dan þöyle dediðini haber veriyor: Ammar b. Yasir þehit olunca Amr b. Hazm, Amr b. El-Âs'ýn yanýna girdi ve "Ammar öldürüldü! Halbuki Peygamberimiz "Onu anarþistler öldürecek." buyurmuþ idi." Amr da kalkýp doðru Muaviye'nin yanýna geldi ve "Ammar öldürüldü!" dedi. Muaviye "Ammar öldürüldü ne demek, harp bu, ya ne olacaktý?" dedi. Amr da "Ben Rasulullah (s.a.v.)'in: "Onu asiler öldürecek!" dediðini duydum! Deyince Muaviye de "Sen yine sidiðinde kayýyorsun (delilini çürütüyorsun) onu biz mi öldürdük? Onu Ali ve arkadaþlarý öldürdü." dedi.[868]
Osman b. Affan (r.a.)'tan da nakledildiðine göre Nebi (s.a.v.): "Ammar'ý anarþist bir grup öldürecek." buyurduðunu söylediði rivayet edilir. Bu hadisi Ebu Avane Müsned'inde rivayet ediyor.[869]
Abdullah b. Ebi'l-Hüzeyl ve diðerleri Ammar (r.a.)'tan naklederler: Rasulullah (s.a.v.) bana: "Seni anarþist bir grup öldürecek!" buyurdu. Bu hadisin Ammar'dan çok yönlü rivayeti var.[870]
Bu hadis (yani Efendimizin Ammar'ýn ölümü hakkýnda haber verdiði hadis) Abdullah b. Abbas, Abdullah ibni Mesud, Huzeyfe, Ebu Râfi', Yezid ibni Ebi'1-Evfâ, Cabir b. Senýura, Ebu'1-Yüsr es-Sülemî, Ka'b b. Malik, Enes b. Malik, Cabir b. Abdullah ve diðer çok sahabeden nakledilmiþ olup Peygamberimizden mütevatir derecesinde nakledilen hadislerden biridir.[871]
Ahmed b. Hanbel'e bu hadis sorulunca "Evet Ammar týpký Efendimizin buyurduðu gibi "Anarþistlerce öldürüldü." Bu konuda IVygnm* berimizden sahih olmayan hadislerde nakledildi." deyip bu konuda lufý daha fazla uzatmak istemedi.[872]
Ebu Ýshak es-Sübey'î Ebu Leyla el-Kindî'den naklediyor: Hubbab b, El-Erat (r.a.) Hz. Ömer'e gelmiþti. Ömer (r.a.) ona "Yaklaþ, þuraya oturmaya senden daha fazla hak sahibi Ammar'dan baþka kimse yok." dedi. Habbab da ona sýrtýndaki müþriklerin iþkence izlerini gösterdi, (Yani ben de iþkence gördüm dedi).[873]
Harise b. Mudarrýb anlatýyor: Biz Kûfe'de iken bize Hz. Ömer'in yolladýðý þu mektup okundu:
"Ben size Ammar b. Yasir'i Küfe valisi olarak, Abdullah b. Mesud'u da öðretmen ve vali yardýmcýsý olarak gönderiyorum. Ýbni Mesud hazine eminidir. Bu ikisi Hz. Peygamberimizin Bedir savaþýna katýlmýþ olan soyu pak insanlardýr. Onlarýn emirlerini dinleyip sözlerini tutun ve onlara uyun. Ben onlarý sizin için kendime tercih ettim. Irak Sevadýnn (Fýrat ve Dicle kýyýlarýnda oturanlara) da Osman b. Huncyfi tayin ettim."[874]
Salim b. Ebi'1-Ca'd "Hz. Ömer, Ammar'ýn maaþýný altý bin dirhem olarak belirledi." der.[875]
Abdullah b. Ömer anlatýyor: Ben Yemame günü Ammar'ý bir kuyýýnýn üzerinde gördüm. Ýnsanlara dönmüþ olanca sesiyle: "Ey Müslünuýnluil Cennetten mi kaçýyorsunuz. Ben Ammar b. Yasir'im, haydi bana doðru gelin!" diye baðýrýyordu. Daha sonra onun kulaðýna baktým ki, kulngý kesilmiþ sallanýp duruyor o ise alabildiðine çarpýþmaya devam ediyordu.[876]
Abdullah b. Ebu'l-Hüzeyl anlatýyor: Ammar b. Yasir bir dirheme yonca satýn almýþ idi. Ammar ip yetmediði için adamdan bira/, dtthtt fazla ip istedi, o da vermedi. Her ikisi de ipi asýlýyorlardý. Derken ip ortadan koptu. Ammar yoncayý sýrtýna yükleyip evine götürdü, o Küfe Valisi idi.[877]
Rivayet olunduðuna göre Kûfeliler "Ammar siyaset bilmiyor!" diye Hz. Ömer'e þikayette bulundu. O da Ammar'ý görevden aldý.[878]
Þa'bî anlatýyor: Hz. Ömer, Arnmar'a "Seni görevden almamýz sana bir kötülük oldu mu?" dedi. Ammar da "Madem sen böyle diyorsan bil ki, asýl sen beni görevlendirdiðin zaman sevinmemiþ üzülmüþ idim. Beni azlettiðinde de üzüldüm." dedi.[879]
Nevfel b. Ebi Akrab der ki: Ammar (r.a.) az konuþan uzun süre susan bir kiþi idi. Çok kere "Fitneden Rahmana sýðýnýrým, fitneden Rahmana sýðýnýrým." derdi. Oysa kendisine ne müthiþ fitneler geldi.[880] (Zehebî der ki) Bu sözüyle, Ammar'ýn Hz. Osman'a karþý ayaklanmasý ve sonraki ashab arsýndaki hadiselere taraf olarak katýlmasýný kast ediyor.
Abdullah b. Ömer (r.a.) der ki: "Fitne içinde yola çýkýp da bununla sadece Allah rýzasýný kazanmayý hedefleyen Ammar b. Yasir haricinde hiç kimse tanýmadým. Onun da ne yaptýðýný hiç anlayamadým."[881]
(Abdurrahman b. Ebi Ebzâ) Ammar (r.a.)'tan Sýffeyn savaþýna giderken Fýrat kýyýsýnda þöyle dua ettiðini söyler: "Allah'ým! Þu daðdan kendimi atmamýn seni razý edeceðini bilsem hemen atarým. Ya Rab seni razý edeceðini bilsem büyük bir ateþ yakýp içine kendimi atar yakardým. Þu nehre kendimi atýp boðulmamýn seni razý edeceðini bilsem hemen atardým. Ya Rab þimdi sadece rýzan için savaþmaya gidiyorum, beni piþman etme, ben sadece rýzaný istiyorum."[882]
Habib b. Ebi Sabit, Ebu'l-Buhterî'den naklediyor: Hz. Ammar Sýffeyn savaþýnda yanýndakilere "Bana bir içimlik bir süt getirin!" dedi. Sonra da "Rasulullah (s.a.v.)
Senin dünyadaki son içeceðin bir içim süt olacaktýr." Buyurmuþtu deyip ardýndan çarpýþmaya gidip þehit oldu.[883]
Sa'd b. Ýbrahim, Sýffeyn'de, adamýn birinden Ammar'ýn insanlarýn "Cennet bahçeleri yaklaþtý. Hurilerle evlendim. Bu gün sevgili Muhammed'imize kavuþacaðýz. Allah'ýn Rasulü bana "Senin dünyadaki son azýðýn su katýlmýþ süt olacak." buyurmuþtu." diye seslendiðini anlatýr.[884]
Hammad b. Seleme, Ebu Hafs Külsüm b. Cebr aracýlýðýyla Ebu öadiye el-Cühenî'den naklediyor. Ammar b. Yasir'i Medine'de Hi, Osman'a sövüp, aþaðýlayýcý þeyler söylerken iþitmiþtim. Eðer Allah bina bir imkan verirse sana ne yapacaðýmý biliyorum diyerek onu öldürmeyi ant içmiþtim. Sýffeyn savaþý baþlayýnca Ammar insanlara saldýrýyordu, Bana "Ýþte þu Ammar'dýr." denildi. Ben ciðerleri ile incikleri arasýnda (zýrhýn içinden) bir açýklýk gördüm. Üzerine saldýrýp dizine bir darbe indirdim. Yere yýkýldý ben de onu öldürdüm. Ýnsanlar "Ammar öldürüldü." diye baðýrýþtý. Amr b. Âs'a durum haber verildi. O da "B§n Rasulullah (s.a.v.)'in "Ammar'ýn katili ve üzerindeki silahlarýn soyftfl cehennemdedir." buyurduðunu iþittim." dedi. Ona "O zaman sen dö onun katili sayýlmaz mýsýn." denilince Amr "Efendimiz sadece öldüreni ve soyaný" belirtti." dedi.[885]
Eyyub, Mücahid yoluyla Abdullah b. Amr'dan Rasulullah (s.a,v,)'!n "Ammar'ýn katili ve üzerindeki silahýný soyan cehennemdedir." buyur* duðunu nakleder.
Vakidî ve diðer tarihçiler anlatýyor: Sýffeyn'de harp iyice kýzýþmýþ neredeyse iki taraf da yok olacaklardý. Muaviye "Þu kölemin hafifliði onlara da uðramazsa bu gün Araplar yok olacaklar!" diyerek köle diye Ammar'ý kast etti. Çarpýþmanýn en þiddetlisi üç gün üç gece süren Vi sonuna Herîr gecesi denen sýra idi. Üçüncü olunca Ammar (r.a.), Haþim b. Utbe b. Ebi Vakkas'a "Þu sancaðý biraz taþý anam babam sana fedft olsun!" dedi. Haþim de "Ya Ammar Allah sana merhametle muamels etsin. Harp seni hafifletti (güçlendirip canlandýrdý). Ben bu sancakla onlara saldýrýrken bununla arzularýmdan birine ulaþmak için saldýrýyorum. Senin gibi hafife aldý mý helak olmayacaðýma emin olamam." dedi. (Onunla epey uðraþýp sonunda birliklerini alýp hücuma geçti. Zu'1-Kulâ'da birlikleriyle onu karþýladý. Öyle çarpýþtýlar ki iki tarafýn kýtalarý da yok oldu. Ammar'a Huvey es-Seksekî ve Ebu'l-Gadiye el-Müzenî saldýrýp onu öldürdüler. Daha sonra Ebu'l-öadiye'ye onu nasýl öldürdün diye sorulunca dedi ki: "Karþý karþýya gelince düelloya adam istedi. Seksekili biri çýktý. Ammar onu öldürdü. Sonra Himyeli biri çýktý, onu da öldürdü. Sonra ben çýktým eli zayýflamýþ yorulmuþtu. Ben ona vurup yýktým öldürdüm." Ýnsanlar sen Ammar'ý öldürdün!" diye baðýrdý. Ben "Vallahi o gün onu tanýmýyordum.")[886]
Kays b. Ebi Hazim der ki: Ammar "Beni elbisemle gömün zira ben hak iddia edecek biriyim." dedi.[887]
Ebu Asým en-Nebîl der ki: Ammar doksan üç yaþýndayken öldü. At eðerine binmezdi. Bineðe bile ihtiyarlayýnca binmiþ idi.[888]
Bu Yýl Olaylarý
Bu Sene el-Hâris b. Mürra el-Abdî, Hindistan topraklarýna gazaya gidip Mükran þehrine geçip Sind topraklarýndaki Kandabil þehrine vardý. Taberistan yakýnýndaki Kýykân daðlarýndakilere saldýrýp bir sürü esir ve ganimetler alarak geri döndü. Dönüþte onu ve ordusunu dar bir geçitte kýstýrdýlar. Haris ve yanýndakilerin hepsi Allah yolunda þehit oldular.[889]
[832] Bu olay önce geçmiþti. Ancak rivayetler "hançeri ön tarafýna sapladý" þeklindedir.
[833] Zehebi'nin bu sayýsýný beilemiyorum. Zira benim tespitimde bile yüzden fazla rivayet var. Ama sýrf Efendimize olan isnadlarý sayýyor, ya da tekrarlarý almýyor olabilir. Gerçi Tarihi Dýmýþk'ta Ýbnu'l-Burkî 43/356 "ondan bize yirmi küsur hadis ulaþtý" der.
[834] Tarihi Dýmýþk 43/348, 349
[835] tbni Sa'd 3/246, 247; Tarihi Dýmýþk 43/354, 356; Tehzibui-Kemal 13/444; S. A, Nübela 1/407
[836] ibni Sa'd 3/247; Tarihi Dýmýþk 43/365
[837] Ýbni Sa'd 3/248; Tarihi Dýmýþk 43/367
[838] Ýbni Sa'd 3/248; Tarihi Dýmýþk 43/372
[839] Ýbni Sa'd 3/248; Müsned 1/62; Sýfatu's-Safve 1/443; Tarihi Baðdad 43/369, 370; Hatib, Tarih 3/314; Ýbni Asakir ayný yerde bu Müslilm b. Ýbrahim ve Mutemir rivayetini nakleder.
[840] Ýbni Sa'd 3/249; Tarihi Dýmýþk 43/371. Zehebi'nin söylediði Ýbni Sa'd rivayetidir. Yoksa Ýbni Asakir Ebu'z-Zübeyr haberini Cabir'den nakleder. Keza Hakim'de de böyledir 3/388
[841] Ýbni Sad 3/249; Tarihi Dýmýþk 43/373
[842] Ýbnu Sa'd 3/250; hakim 3/385; Tarihi Dýmýþk 43/379, 380; Ýbni Ebi Þeybe 12/121 no 12303. (Bunun Küba olduðunu Hakim 3/385'te belirtir. Ancak Ýbni Sa'd'ýn Kasým b. Abdurrahman'dan rivayetinde "Ammar'ýn evi" diye belirtir.
[843] Ýbni Sa'd 3/250
[844] Ýmam Ahmed Müsned 1/88, 142, 149; Tirmizi 3787, 3791; Bezzar 3/109 no 897; ibni Ebi Asým, Sünne 2/617 no 1421; Taberani, Kebir 6/265 no 6049; Ýbni Adiy 2087; Darakutni, Ýlel Sual no 395; Müsned-i Ali 85/1; Ý. Asakir, Tarihi Dýmýþk 43/384; Ýbnu'l-Cevzî, Ýlel 1/281, 282; Ravi Ýbni Müheyl orijinal baskýda Ýbni Müleyk diye yazýlmýþ ki yanlýþtýr. Ravi Kesir en-Nevvâ' zayýf üstelik katý bir þia propagandaeýnýdir, Bezzar "Peygamberimizin bu sözü, Kesir-Abdülmelik b. Müleyh isnadý dýþýnda yok." der.
[845] Tirmizi 3799; Ýbni Mace 146; Hakim 3/388; Ebu Nuaym, Hilye 1/140; Tuýýhi Dýmýþk 43/386; Taberanî, Saðir 1/78; Hatib, Tarih 1/151, 6/155, 13/315; Müsned 1/212, 275
[846] Ýbni Ebi Þeybe 12/118, 120, 121; Hakim 3/392; Nesai 8/111; Ýbni Asukir, T, Di-mýþk 43/391 -393; Ebu Nuaym, Hilye 1/ söyler.832
[847] Tirmiz, Menakýb 3663, 3805; MÜsned 5/382, 385, 399, 401, 402; Hakim 3/75; Beyhaki S. K. 5/12, 8/153; Ebu Nuaym 9/109; Beðavi, Snne 1/556, 6/216; Ýbni Hibban 2193; TAhavi, Müþkil no 1224; Hatib, T. Baðdad 4/337, 7/403, 12/20; Buhari, Tarihi Kebir 8/209, 9/50; Ýbnu Ad7iy 2/666; Humeydi no 949; Taberani, Kebir 8/68; Ýbni Sa’d 2/334; Nesaî, Kübra 5/74 no 8274
[848] Tarihi Dýmýþk 43/398; Ýbni Sa'd 3/263; Hakim 3/392; Nesai, Kübra 5/75 no 8274
[849] Ýbni Ebi Þeybe 12/120; Müsned 4/110; Hakim 3/390; Ýbni Asakir 43/398; Üsdül-Ðabe 3/629
[850] Nesai, Sünen-i Kübra 5/73 no 8269; Nesai 8271 nolu haberinde þu bilgiyi verir: "Rasulullah onlarý bir seriyeye göndermiþ onlar da bir aileyi ele geçirmiþ. O aile biz tevhid ehliyiz."deyince Ammar öyleyse bunlar kurtuldu!" dediyse de Halit onu dinlemeyip münakaþa etmiþler. Ammar da geri dönünce onu Peygambere þikayet etti.
[851] Tirmizi 3798; Hakim 3/137; Ebu Nuaym 1/19; Tarihi Dýmýþk 43/385
[852] Bezzar Müsned 3/14 h. No 760; Darakutni, Ýlel Sual no 479; Tarihi Dýmýþk 43/401
[853] Hakim, Müstedrek 3/391; Taberani, Kebir 10/118; Beyaki Delail 6/422; Munkatý olmasýna raðmen Hakim Sahih der. Zehebi de onaylar. Ýbni Asakir Tarihi Dýmýþk 43/403
[854] Nesai, Kübra 5/75 no 8276; Tirmizi 3800; Ýbni Mace 148; Müsned 1/389; Hakim *3/388; Ý. Asakir, T. Dýmýþk 43/407. (Ayný Ýbare ile Ý. Asakir bunu Ýbni Mesud'dan da akleder 43/405; Ahmed b. Hanbel, Müsned 1/389, 445
[855] Ýbni Sa'd, Tabakat 3/263; Ýbni Asakir 43/408; Buhari, Tarihi Kebir 3/96
[856] Hakim Müstedrek 3/393, 394; Ý. Asakir, Tarihi Dýmýþk 43/409; Ukaylî, Duafâ 4/236
[857] Buhari, Fezailu's-Sahabe h. No 3742, 3761; Taberi, Tefsir 30/217; Müslim no 824; Ýbnu Asakir, Tarihi Dýmýþk 43/409, 410
[858] Müsned 3/5; Ýbni Sa'd, Tabakat 3/252; Tarihi Dýmýþk 43/412
[859] Müslim, Fiten 2915 (70)
[860] Tabakat 3/252
[861] Tarihi Dýmýþk 43/428; Ebu Ya'la, Müsned Ýl/h. No 6524; Tirmizi, Menakýb 3802
[862] Tirmizi 3888
[863] Buhari, Salat no 447; Cihad 2812; Tarihi Dýmþýk 43/413; Müsned 3/91; Beytmkl, Delail 3/491; Hatip, Tarih 11/429
[864] Tarihi Dýmþýk 43/423
[865] Tarihi Dýmýþk 43/423; Müsned 4/197
[866] Müsned 2/161, 6/315; Tarihi Dýmýþk 43/425; Ýbni Sa'd 3/253
[867] Müsned 6/289, 300, 311, 315; Müslim, Fiten 2916; Tarihi Dýmýþk 43/435, 436; Ebu Ya'la, Müsned 3/ 209 no 1645; Tayalisî, Müsned 2/152 no 2570
[868] Müsned 14/199; Abdürrezzak, Musannef h. No 20427; Tarihi Dýmýþk 43/430, 431
[869] Tarihi Dýmýþk 43/421
[870] Tarihi Dýmýþk 43/419; Ýbnu Kesir Cami'i-1 Mesanid 9/355 h.no 6894 (Bezzar'dan naklen). Mecme'uz-Zevaid 9/290; Ýbni Asakir Tarih'inde bu hadisi Ammar'dan on dört ayrý ravi ile nakleder.
[871] Diðerlerinden bir kýsmý: Osman b. Affan, Muaviye b. Ebi Süfyan, Amr b. El-Âs, Abdullah b. Amr, Ebu Hüreyre, Ebu Katâde, Amr b. Hazm, Huzeyme b. Sabit, Ka'b b. Amr, Ziyad b. El-Kurad, Ebu Ümame, Hz Aiþe, Hz Ümmü Seleme. Ýbnu Asakir Tarih'inde 3/412-436 sayfalan arasýnda tek tek nakleder.
[872] Tarihi Dýmýþk 43/436
[873] Tarihi Dýmýþk 43/437; Ý. Ebi Þeybe 12/118; Ýbnu Mace, Sünen 153
[874] Ýbni Sa'd, Tabakat 3/255; Tarihi Dýmýþk 43/437; Hakim, Müstedrek 3/388
[875] Tarihi Dýmýþk 43/438
[876] Ýbni Sa'd 3/254; Hakim, Müstedrek 3/385; Taberi, El-Muntehab mine'z-Eeyl 301 valisi idi.862
[877] Ýbni Sa'd 3/255; Tarihi Dýmýþk 43/446
Ýmam Zehebi, Tarihu’l-Ýslam, Cantaþ Yayýnlarý: 6/ 320-332
[878] Tarihi Dýmýþk 43/448-450; Orada bu kýssa gayet uzun anlatýlýr. Taberi 2/544; Bu hadise hicri 22'nci yýlda anlatýlmýþtý.
[879] Taberi 3/544; Ýbni Sa'd 3/256; Tarihi Dýmýþk 43/451
[880] Ýbni Sa'd 3/256; Ebu Nuaym, Sýfatu's-Safve 1/144; Tarihi Dýmýþk 43/456
[881] Ebu Nuaym 1/142; Tarihi Dýmýþk 43/457
[882] Ýbni Sa'd 3/257, 358; Ebu Nuaym 1/143; Ýbnu'l-Cevzî, S. Safve 1/445; Ýbni Asakir, Tarihi Dýmýþk 43/457
[883] Müsned 4/319; Ýbni Sa'd 3/257; Hakim 3/389; Tarihi Dýmýþk 43/466, 467; Hatib #1-Baðdad 1/152; Ebu Ya'la, Musannef 3/1613; Ebu Davud, Merasil s. 74, 76; Ýbni Ibi Þcybe 15/302, Beyhaki, Delail 2/553, 6/421
[884] T. Dýmýþk 43/468, 469
[885] Müsned 4/198; ibni Sa'd 3/360, 361; T. Dýmýþk 43/473; Hakim 3/377
[886] Ýbni Sa'd 3/261; Tarihi Dýmýþk 43/475, 476; Parantez arasý Ýbni Sa'd'dandýr.
[887] Ýbni Sa'd 3/262; Tarihi Dýmýþk 43/477
[888] Tarihi Dýmýþk 4/481
[889] Tarihi Halife 191; Futuhu'l-Buldan s. 531; El-Kamil fi't-Tarih 3/343, 381
Ýmam Zehebi, Tarihu’l-Ýslam, Cantaþ Yayýnlarý: 6/ 332
Ynt: Ammar B. Yasir r.a. By: Bilal2009 Date: 10 Mart 2022, 16:59:17
Esselamü aleyküm Sahabe efendilerimiz çokça iþkence ve sýkýntýya neden katlandý diye çok düþünmek lazým. Bu sorunun birden çok cevabý olabilir ancak bana öyle geliyor ki Allah ve Rasulüne olan sevdalarý sebebiyle sabredip dýþarýdan çile olarak görünene razý oldular Rabbim bizleri onlarýn yoluna iletsin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Ammar B. Yasir r.a. By: Sevgi. Date: 13 Mart 2022, 06:40:20
Aleyküm Selam. Rabb'im bizleri herzaman sevdiklerinin yolundan gidenlerden eylesin
Bilgiler için Allah sizlerden razý olsun kardeþim