Sehiv secdesi By: sumeyye Date: 08 Nisan 2011, 12:58:18
SEHÝV SECDESÝ
Sehiv secdesi vâcibdir. Bazýlarý sünnet olduðunu söylemiþlerdir. Esahh olan vâcib olmasýdýr. Çünkü bu, namaza isabet eden bir noksanlýk sebebiyle meþru kýlýnmýþtýr. Noksanlýðýn giderilmesi vâcib olduðuna göre, sehiv secdesi de vâcib olmaktadýr. Sehiv secdesi sünnetin deðil, vacibin terki ile yapýlmasý vâcib olur. Tabii, vacibin kasýtlý olarak deðil de, yanýlarak terkedilmesinde vâcibdir.
Selâmdan sonra (Ýmam Þâfýî) sehiv için iki secde daha yapýlýr, yeniden teþehhüde oturulur ve selâm verilir: Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Her sehiv için selâmdan sonra iki secdeye daha gidilir.” [149] Ýmran b. Husayn ve ashabdan bir topluluk þöyle rivayet etmiþlerdir; “Hz. Peygamber (sas) selâmdan sonra sehiv için iki secde etti” [150]
Sonra denildi ki; sehiv için iki tarafa selâm verilir. 'Tek tarafa selâm verilir' diyenler de olmuþtur ki; en güzeli de budur. Selâmdan sonra Allahü Ekber denilerek secdeye varýlýr ve secdede tesbih getirilir. Sonra da baþ secdeden kaldýrýlýr. Ýkinci secdeyi de böyle yapar. Sonra teþehhüde oturup duâ okur. Çünkü duanýn yeri namazýn sonudur. Burasý da namazýn son kýsmýdýr.
Namazýn rükünlerinden birini fazla yapan kimseye sehiv secdesi vâcib olur: Meselâ fazladan bir rükû, secde, kýyam veya ka'de yapan kimsenin bu hareketinden ya bir vâcib terk edilir veya yapýlmasý gereken bir þey sonraya býrakýlýr ki; bu da sehiv secdesini gerektirir. Çünkü Hz. Peygamber (sas) son ka'deden beþinci rek'ata kalktýðýnda Sübhânallah denilerek uyarýlýnca, dönüp oturmuþ ve sehiv secdesine gitmiþtir.
Sessiz okumasý gereken yerde sesli okuyan veya bunun aksini (Ýmam Þafiî) yapan imama sehiv secdesi vâcib olur: Çünkü sessiz okunmasý gereken yerde sessiz; sesli okunmasý gereken yerde de sesli okumak imam için vâcibdir. Bunda esas alýnacak ölçü; namazýn kendisiyle caiz olacaðý bîr ses tonuyla kýraattir. Fakat bu hususda ihtilaf vardýr. Ama bundan eksiði azdýr, sakýnmak da mümkün deðildir.
Namazýn bir zikrini terketmekle sehiv secdesi gerekmez. Kýraati, birinci ve ikinci oturuþlardaki tahiyyatý, vitir namazýndaki kunutu ve bayram namazlarýndaki tekbirleri (Ýmam Þâfýî) terk etmek; sehiv secdesini gerektirir: Çünkü bu saydýklarýmýz vâcibdirler. Bunlardan baþka zikirler; meselâ tesbih ve tekbirler sünnettir.
Rükûda veya oturuþlarda Kur'an okuyan sehiv secdesine gider. Fakat kýyamda veya rükûda tahiyyatý okuyan sehiv secdesine varmaz: Çünkü ka'de ve rükû kýraatin (Kur'an-ý kerîm okumanýn) yeri deðildir. Þayet okunursa, namazýn keyfiyetinde deðiþiklik olur ki; bu da sehiv secdesini gerektirir. Kýyam ise sena mahallidir; orada tahiyyat okunursa, sehiv secdesi gerekmez.
Denildi ki; ka'deye tahiyyat okuyarak baþlanýlýr, sonra da Kur'an-ý kerîm okunursa; sehiv secdesi gerekmez. Tahiyyatý tamamlamadan yanýlarak selâm veren bir kimse sehiv secdesine gider. Çünkü verdiði selâm yerinde deðildir.
Ýki veya daha çok hata yapan hepsi için bir sehiv secdesi yaparsa; yeterli olur: Zira Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Selâmdan sonra gidilen iki secde (sehiv secdesi) her fazlalýk ve noksanlýk için yeterli olur.” [151]
Ýmam yanýlýrsa, sehiv secdesi yapar ve cemaat da ona uyar. Ýmam secde etmeyince, ona uyan cemaat da secde etmez (Ýmam Þâfýî) ki, imamla cemaat arasýnda muvafakat saðlansýn, muhalefet de önlensin.
Ýmama uyan yanýlýrsa, ne imam ne de kendisi sehiv secdesi yapar: Ýkisi de secde etmez; çünkü imama uyan secde ederse, imamýna muhalefet etmiþ olur. Ýmam secde ederse, imam kendisine uyana tabi olmuþ olur ki; bu da vaziyeti tersine çevirmek demektir.
Cemaate sonradan katýlan kimse imamla birlikde sehiv secdesine varýr: Bunu yapar ki; imamla kendisi arasýnda muvafakat saðlanmýþ olsun.
Ve kaçýrmýþ olduðu rek'atleri, sonradan kalkýp kýlar: Kaçýrmýþ olduðu rek'atleri tamamlarken yanýlýrsa; kendisi yalnýz baþýna kýlmakda olduðu için sehiv secdesine varýr. Lâhik; yani imama uyarak namaz kýlmakda olan kiþi, namazda abdesti bozulunca; gidip abdest aldýkdan sonra geri gelip kaldýðý yerden namaza baþlayan kimse yanýlýnca sehiv secdesine varmaz. Çünkü o, imama uymuþtur. Ýmamýn arkasýnda duruyor gibidir. Ýmamla beraber secde ederse, bu secde nazar-i itibara alýnmaz. Çünkü o, namazýnýn ilk kýsmýný ikmal ediyor. Bu kiþi namazýný tamamladýkdan sonra sehiv secdesine varýr. Çünkü önce de ifade edildiði gibi; sehiv secdesinin yeri namazýn sonudur.
Yolcunun arkasýnda namaz kýlan mukimin sehiv secdesi hakkýndaki hükmü, mesbukun hükmü gibidir.
Bir kimse ilk ka'dede oturmaksýzýn yanýlarak ayaða kalkacak olup da, oturmamýþ olduðunu hatýrlarsa; eðer oturmaya yakýn halde ise, ka'deye dönüp oturur ve tahiyyatý okur: Çünkü bir þeye yakýn olan o þeyin hükmünü alýr. Öyle ise bu durumda sehiv secdesi gerekmez. Sahih olan da budur. Çünkü bu adam kýyama kalkmamýþ gibidir.
Ama kýyam haline daha yakýnsa, artýk ka'deye dönmez: Çünkü o, kýyamda duran kimse gibidir. Bunun için sehiv secdesine varýr: Çünkü o, vacibi terk etmiþtir. Ayrýca Hz. Peygamber (sas) de böyle yapmýþtýr.
Son oturuþda yanýlýp kýyama kalkan, kalkdýðý rek'atin secdesine gitmedikçe, geriye döner: Rivayete göre Hz. Peygamber (sas) son oturuþda yanýlýp, beþinci rek'ate kalkmýþ; Sübhânallah denilerek uyarýlýnca, ka'deye dönmüþtür. Çünkü üzerinde bir rükün kalmýþtýr ki; o da son oturuþdur. Geriye de döner ki; o oturuþu yerinde yapsýn ve böylece farzý tamamlanmýþ olsun. Ve bu kiþi açýklamýþ olduðumuz sebeplerden dolayý sehiv secdesine de varmalýdýr. Kalktýðý beþinci rek'atin secdesine gitmiþse, ona altýncý bir rek'at daha katar (Ýmam Þâfýî) ve böylece bu namaz nafileye çevrilmiþ olur: Secdeye varmýþ olmakla bu farz namaz nafile namaza dönüþmüþ olur. Çünkü rek'at bir secde ile namaz olur ve bu zaruretten dolayý o namazýn farzdan çýkmasý gerekir. Farziyetten çýkar ve üzerinde bir rükün kalýr, farzý bâtýl olur.
Beþinciye altýncý rek'atý ekler; çünkü beþ rek'atlik nafile namaz meþru olmaz. Ýmam Muhammed dedi ki; temel üzerine temel kurulmayacaðýna göre; bu namaz asýldan bâtýl olur. Ona göre bu namazýn farziyeti bâtýl olduðuna göre, aslý da bâtýl olmuþtur. Çünkü iftitah tekbiri farz namaz için alýnmýþtý. Namazýn farziyeti bâtýl olunca, o iftitah tekbiri de bâtýl olmuþtur.
Ebû Hanîfe ile Ebû Yûsuf’a göre, bu durumda namazýn aslý bâtýl olmaz; çünkü farziyet sýfatýnýn bâtýl olmasý, namazýn aslýnýn da bâtýl olmasýný gerektirmez. Çünkü iftitah tekbiri farz olan bir namaz için alýnmýþtýr.
Ýkinci oturuþda tahiyyat okuyacak kadar oturur ve sonra beþinci rek'ate kalkarsa; geri döner, selâm verir: Çünkü selâm vermek onun üzerinde bir vecibe olarak kalmýþtýr. Beþinci rek'ate kalkýlýp da, bir rek'atten az durulursa; bu duruþ secdeye baþlamadýðýndan dolayý nazar-ý itibara alýnmaz ve ka'deye geri dönülür.
Beþinci rek'atin secdesini ikmal ederse, farzý tamamlanmýþ olur: Çünkü Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Bunu söyler veya bunu yaparsan, namazýn tamamlanmýþ olur.”
Ve buna altýncý bir rek'at daha ekler. Sonunda sehiv secdesi yapar. Son iki rek'atlik ilâve ise; nafile namaz olur: Çünkü bu kiþi farzý tamamladýktan sonra nafileye sahih bir þekilde baþlamýþtýr. Aradaki kesintiye mani olmak için altýncý rek'at eklenir. Yalnýz farzýn sonunda vermesi gereken selâm vecibesi üzerinde kalmýþtýr. Altýncý rek'atin sonunda vermekle selâmý asýl vaktinden sonraya býrakmýþtýr. Bu sebeple sehiv secdesine varmasý gerekir.
Kaç rek'at kýldýðý hususunda þüpheye düþen kimseye böyle bir þüphe ilk defa geliyorsa, namazý yeniden kýlar (Ýmam Þâfýî) Fakat bu iþ onun baþýna çok kerreler gelmiþse, kanaatine göre hareket eder (Ýmam Þâfýî). Hiç bir þeye karar veremezse en azma göre namazýný tamamlar: Bu hususda Hz. Peygamber (sas) den muhtelif haberler rivayet edilmiþtir. Rivayete göre bir hadîs-i þerifinde þöyle buyurmuþtur:
“Biriniz namazda þüpheye düþer; üç rek'at mi, yoksa dört rek'at mi kýldýðýný bilmezse, ve bu da ilk yanýlmasý ise; namazý yeniden kýlar.” [152]
Bu hadîs-i þerîf ilk mes'elemiz için bir nassdýr. Ýbn. Mes'ûd'un rivayetine göre, Hz. Peygamber (sas) namazý kaç rek'at kýldýðý hususunda þüpheye düþtüðünde, kanaatine göre hareket edermiþ. Biz bu kanaate göre hareket etme iþini; þüphelenmenin çok kerreler vukuu haline baðladýk. Ýbn. Afv ile Hudrî'nin rivayetlerine göre Hz. Peygamber (sas) þüphelenme halinde yakinî bilgisine göre hareket edermiþ. Bunu da kiþinin karar verememesi durumuna baðladýk ve böylece bütün nasslara uymuþ olduk.
Sonra eðer namazýn kalan kýsmýný kendi kanaatine göre tamamlýyorken, ka'de farzýný yerine getirmemiþ olmaktan sakýnmak için, namazýn sonu olmasý muhtemel olan her yerde oturur. [153]
[149] Bu hadîsi Ebû Dâvud, Ýbn Mâce, Müsned'inde Ahmed b. Hanbel rivayet etmiþtir.
[150] Bu hadîsi Müslim, Ebû Dâvud ve Neseî rivayet etmiþtir.
[151] Bu hadîsi Müsned'inde Ebû Ya'la, El- Kâmil'de Ýbn. Adiyy, Sünen'inde Beyhakî, Taberânî ve Deylemî rivayet etmiþtir.
[152] Bu hadîsi Mâlik, Ebû Dâvud, Tirmizî ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmiþtir.
[153] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý:1/145-150.
Ynt: Sehiv secdesi By: 8/A Date: 27 Ekim 2014, 19:23:19
Esselamü aleyküm ve rahmetullahi ve berekatüh...
Mevlam raz olsun ÝNÞAALLAH... Yine sizin sayenizde ki merak etmiþ olduðum sorunun cevabýný aldým...
Emeðinize saðlýk Rabbim hizmetimizi daim eylesin ÝNÞAALLAH...
Ynt: Sehiv secdesi By: metin7/c Date: 16 Aralýk 2014, 17:29:33
Sehiv secdesi vâcibdir. Bazýlarý sünnet olduðunu söylemiþlerdir. Esahh olan vâcib olmasýdýr. Çünkü bu, namaza isabet eden bir noksanlýk sebebiyle meþru kýlýnmýþtýr. Noksanlýðýn giderilmesi vâcib olduðuna göre, sehiv secdesi de vâcib olmaktadýr. Sehiv secdesi sünnetin deðil, vacibin terki ile yapýlmasý vâcib olur. Tabii, vacibin kasýtlý olarak deðil de, yanýlarak terkedilmesinde vâcibdir.
Ynt: Sehiv secdesi By: Rüveyha Date: 16 Aralýk 2014, 18:19:35
Ve Aleykümusselam ve rahmetullah. Namazlarimýzdýrap hata meydana geldiðini de þehiv secdesi yaparýz.InsaAllah hatasýz namazlarla Mevlamýzýn huzuruna duranlardan oluruz.Rabbim razý olsun kardeþim.
Ynt: Sehiv secdesi By: MEHMET/8/A/ENES Date: 16 Aralýk 2014, 18:52:49
Ve aleykümüs selam ve berekatuh, Rabbim bizleri hayýrlý yoldan ayýrmasýn ve yarýþtýðýmýz din olsun inþaEllah . Bu konuyla olan söylemek istediðimiz "zorluðun yanýnda bir kolaylýðýn olduðudur."
Ynt: Sehiv secdesi By: gulsahkilicaslan Date: 01 Mart 2020, 11:44:34
Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile
Ynt: Sehiv secdesi By: es-Sabur Date: 02 Mart 2020, 06:26:26
Sehiv secdesi unutma yada yanlýþ düzeltme secdesidir vacip olan bir ibadettir
Ynt: Sehiv secdesi By: Sevgi. Date: 02 Mart 2020, 08:25:12
Aleyküm selâm. Bilgiler için Allah razý olsun kardeþim