Hadislerin tedvini By: hafiza aise Date: 07 Nisan 2011, 12:38:55
Hadislerin Tedvini
Hadis tedvinini çabuklaþtýran sebeplerin baþýnda, Hz. Osman'ýn þehid edilmesi olayýndan hemen sonra Havâric ve Galiye gibi siyasî fýrkalarýn, 1 (7.) yüzyýlýn sonlarýndan itibaren Kaderiye ve Mürcie, bir müddet sonra da Ceh-miyye ve Müþebbihe gibi mezheplerin ortaya çýkmasý gelir. Bu fýrka ve mezhep taraftarlarýnýn, iþlerine gelmeyen hadisleri inkar etmeleri, görüþlerini güçlendirmek maksadýyla hadis uydurmalarý, hadisleri toplamakla meþgul olan kiþileri konu üzerinde düþünmeye ve önlem almaya sevketmiþtir.
Özellikle Þia'nýn kendi gruplarý, daha sonra Abbasî devleti taraftarlarýnýn sultanlar lehinde rivayet icat etmeleri, ayrýca bazý menfaatçiler ile ýrk ve mezhep taassubuna kapýlmýþ cahillerin ve Ýslam aleyhtarlarýnýn kendi düþünceleri doðrultusunda hadis uydurup yaymalarý, bazý kimselerin iyi niyetle de olsa bunlara hadis uydurarak karþýlýk vermesi, tedvine taraftar olmayan muhad-dislerin bu konuya yaklaþýmlarýný deðiþtirin iþtir.
I (7.) yüzyýlýn ilk yarýsýndan itibaren rivayette, isnad konusu gündeme gelmiþtir. Ýsnadýn baþlamasýndan itibaren Ehl-i sünnete mensup ravilerin rivayetleri kabul görmüþ, Ehl-i bid'atin rivayetleri alýnmamýþtýr.[12]
Bunun sonucu olarak; hadisi bir uzmanlýk sahasý olarak gören kimseler tarafýndan raviler titizlikle takip edilmiþ; yaþayýþlarý, dine baðlýlýklarý ve dürüstlükleri, bid'atle ilgileri bulunup bulunmadýðý, özellikle yalan söyleyip söylemedikleri, hafýzalarýnýn zayýf olup olmadýðý araþtýnlmýþ ve böylece daha I. yüzyýlda cerh ve ta'dil ilmi doðmuþ, bunun sonucunda ravilerin hal tercümeleri (biyografileri) hakkýnda geniþ bir birikim meydana gelmiþtir.
Halife Ömer ibn Abdulazîz, ileri gelen alimlerin hadisleri yazma iþine karþý çýkmayacaðýný anlayýnca, hem samimiyetsiz kiþilerin hadislere zarar vermesini önlemek ve hem de o güne kadar bir araya getirilmemiþ olan sahih hadisleri kaybolmaktan kurtarmak için tedvin iþini resmen baþlatmaya karar vermiþtir. Bu sebeple de valilere, Medine halkýna, tanýnmýþ alimlere ve kadýsý Ebu Bekr ibn Hazm'a gönderdiði yazýda alimlerin ölüp gitmesiyle hadisin yok olmasýndan endiþe duyduðunu, bu nedenle de Hz. Peygamber (s.a.v)'in hadislerinin ve sünnetlerinin araþtýrýlýp yazýlmasýný istediðini ifade etmiþtir.[13]
Sahabilerin fetvalarýný sünnet olduðu düþüncesiyle yazan, hatta duyduðu her rivayeti kaydettiði çok sayýda kitaba sahip bulunan Ýbn Þihâb ez-Zührî (ö. 124/742), ulaþabildiði hadisleri derleyerek halife Ömer ibn Abdulazîz'e göndermek suretiyle onun emirlerini ilk uygulayan muhaddis olmuþtur. Ömer ibn Abdulazîz'de, toplanan bu hadisleri çoðaltarak çeþitli bölgelere göndermiþtir.[14]
Sahabe tarafýndan kaleme alýnan sahifeler bir yana, bir tespite göre; I. (7.) yüzyýlýn ikinci yarýsý ile II. (8.) yüzyýlýn ilk yansýnda 400 kadar muhaddis tarafýndan hadislerin yazýldýðý artýk belgeleriyle bilinmektedir.[15]
[12] Müslim, Mukaddime 5
[13] Buhârî, Ýlm 34; Dârimî, Mukaddime 43
[14] Ýbn Abdilberr, Câmiu'1-Beyâni'l-Ýlm, 1/331
[15] M. Mustafa el-A'zâmî, Ýlk Devir Hadis Edebiyatý, s. 58-161; Ýmtiyaz Ahmed, Delâilu't-tev-sîki'l-mübekkir Ii's-sünneti ve'1-hadîs, s. 416-590
Ynt: Hadislerin tedvini By: Sevgi. Date: 25 Temmuz 2022, 11:15:59
Esselamü Aleyküm. Bilgiler için Allah sizlerden razý olsun kardeþim
Rabbim ilmimizi artýrsýn inþaAllah
radyobeyan