Zekat verilmeyecek kimseler By: sumeyye Date: 06 Nisan 2011, 16:22:08
ZEKÂT VERÝLMEYECEK KÝMSELER
Kiþi zekâtýný zýmmîye veremez: Bu hususda Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Zekâtý zenginlerden alýp fakirlere vermekle emrolundum.” [65] Ancak zýmmîye keffaret, adak ve fýtýr sadakasý gibi zekâttan baþka sadakalar verilebilir. Ebû Yûsuf týpký zekât gibi, bunlarýn da zýmmîye verilemeyeceðini söylemiþtir.
Bizim görüþümüze göre, âyet-i kerîmede kendisine zekât verilecek sýnýflar sayýlýrken, fakirler kayýtsýz olarak anýlmýþlardýr. Ancak fakir de olsalar, zýmmîlere zekât verilemeyeceði hadîs-i þerîfde hususî olarak belirlenmiþ olduðundan, zekât dýþýndaki sadakalar zýmmî fakirlere de verilebilir. Ancak bu sayýlan sadakalardan ve zekâttan hiç bir þey harbîye verilemez. Zira Allah (cc) þöyle buyurmuþtur:
“Allah (cc) yanlýz sizinle din uðrunda savaþanlarý dost edinmenizi yasaklar.” [66] Zekâtta olduðý gibi öþürde de zýmmîye bir þey vermek caiz deðildir. Bu hususda icmâ vardýr.
Kiþi zekâtýn zengine veremez: Zira Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Zengine sadaka (zekât) vermek helâl olmaz.” [67] Kiþi zekâtýný zengin kimsenin küçük çocuðuna veremez: Zira örfe göre babasýnýn zenginliðiyle bu çocuðun kendisi de zengin sayýlýr. Öyle ki; bu çocuðun nafakasýnýn sadece babasý tarafýndan karþýlanmasý vâcib olmaktadýr. Ama zenginin büyük evladý böyle deðildir. Babasýnýn zenginliðiyle bu zengin sayýlamaz. Öyle ki; bunun nafakasýnýn babasý tarafýndan deðil, kendi oðlu tarafýndan karþýlanmasý vâcib olmaktadýr. Bir kimse zekâtýný zenginin kölesine verenmez: Çünkü bu köleye verilecek olan zekât, onun zengin efendisine mülk olur.
Usul ve fürû bakýmýndan aralarýnda yakýnlýk olanlar da birbirlerine zekât veremezler: Meselâ kiþi kendi babasýna, dedesine, annesine ve iki tarafdan ninelerine zekâtýný veremez. Çocuðuna, torununa ilh. da zekât veremez. Bu hususda icmâ vardýr. Çünkü iki tarafdan da aralarýnda cüz'iyyet vardýr; yani birbirlerinin parçalarýdýrlar. Öyle ki; birinin diðeri için þâhidliði caiz olmaz. Biri diðerinin malýný çalýnca, eli kesilmez. Zekâtta þart koþulan Verme'nin tamamlanmasý için, verenle alan arasýnda menfaat birliði bulunmamasý gerekir. Oysa bu durumda her iki tarafýn menfaati birbirine bitiþiktir.
Bir kimse kendi ailesine zekâtýný veremez. Çünkü eþlerin menfaati birbirine bitiþiktir. Kiþi kendi eþinin malýyla zengin sayýlýr. Bu hususda Allah (cc) þöyle buyurmuþtur:
“Seni fakir bulup zengin etmedi mi?” [68] Tefsirciler dediler ki; yani Allah (cc) Peygamberini eþi Hatice (ra) nin serveti ile zengin kýldý. Ayný þekilde kadýn da kocasýna zekâtýný veremez. Çünkü kadýn da kocasýnýn kendisine yiyecek ve giyecek nafakasý vermekle mükellef olmasý sebebiyle zengin sayýlýr. Eþlerin ikisi de çocuklarýnýn aslý ve kaynaðýdýrlar. Bu asýllardan çoðalanlara zekât veremezler. Ayný þekilde türeyip çoðalanlar da, asýllarýna zekât veremezler. Bu sebeple eþler usul ve furûda olduðu gibi hacbe (engellemeye) uðramaksýzýn birbirlerine mirasçý olurlar.
Ýmameyn dediler ki; kiþi zekâtýný eþine verebilir. Zira kocasýna sadaka verip veremeyeceðini soran Ýbn. Mes'ûd (ra) un zevcesi Zeyneb (ra) e Hz. Peygamber (sas) verebileceðini beyanla þöyle buyurmuþtur:
“Bu durumda senin için iki sevap vardýr: Zekât verme sevabý ve yakýnlara iyilikde bulunma sevabý.” [69] Biz deriz ki; bu hadîs-i þerîfde kasdedilen zekât deðil, diðer nafile sadakalardýr. Çünkü karý-koca arasýnda menfaat birliði vardýr. Ve Ebû Hanîfe'ye göre kadýnýn kocasýna sadaka vermesi caizdir.
Ve kiþi kendi mükâtep kölesine de zekâtýný veremez: Çünkü bu mükâtep köle bir bakýma kendisinin mülküdür. Bu sebeple zekâtý verenle alanýn ayrý olmasý þartý gerçekleþmiþ olmamaktadýr. [70]
[67] Bu hadîsi Ebû Dâvud, Tirmizî, Neseî, Ýbn Mâce, Mâlik ve Ahmed rivayet etmiþtir.
[68] Duha: 93/8.
[69] Bu hadîsi Müslim ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmiþtir.
[70] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 1/238-240.
Ynt: Zekat verilmeyecek kimseler By: ceren Date: 24 Þubat 2020, 19:03:29
Esselamu aleykum.rabbim razý olsun bilgilerden kardeþim...
Ynt: Zekat verilmeyecek kimseler By: Sevgi. Date: 25 Þubat 2020, 14:43:12
Aleyküm selâm. Bilgiler için Allah razý olsun kardeþim