Orucu bozmayan haller By: sumeyye Date: 06 Nisan 2011, 15:59:37
ORUCU BOZMAYAN HALLER
Bir kimse unutarak yer, içer veya cinsî münasebette bulunur veya uyurken ihtilam olursa, bir kadýna bakýnca menisi gelirse, yað sürünürse, gözlerine sürme çekerse, Öperse, gýybet ederse, kendi müdahalesi olmaksýzýn kusarsa, sidik deliðine bir þey damlatýrsa (Ýmam ebû Yûsuf), boðazýna toz veya sinek kaçarsa, cünüb olarak sabahlarsa; orucu bozulmaz: Unutarak yeme, içme veya cinsî münasebette bulunma sebebiyle oruç bozulmaz diyoruz. Kýyasa göre oruca aykýrý bir durumun varlýðýndan dolayý, orucun bozulmasý gerekir. Ama istihsana göre bozulmamasý gerekir. Çünkü Hz. Peygamber (sas) oruçluyken unutarak yiyip içen birine þöyle buyurmuþtur:
“Orucunu tamamla. Sana ancak Rabb'in yedirip içirmiþtir.” [30] Bir baþka rivayete göre de Hz. Peygamber (sas) ona þöyle buyurmuþtur:
“Sen Allah (cc) ýn misafirisin.” Bu durumdaki bir kimse orucunun bozulduðunu zannederek kasden bir þeyler yerse, orucunu kaza etmesi gerekir, ama keffaretle mükellef olmaz. Çünkü o, zan makamýnda zanda bulunmuþtur ki; kýyas da budur ve bu bir þüphe olmuþtur. Ýmam Muhammed'den nakledilen bir görüþe göre; eðer yukarýdaki hadîs-i þerîf kendisine ulaþmýþsa, buna raðmen kasden bir þeyler yemiþse; keffaretle mükellef olur. Çünkü bu durumda bir þüphe mevzuu söz konusu deðildir. Zira bu gibi kimselere Hz. Peygamber (sas) oruçlarýný tamamlamalarýný emretmiþtir. Hasan'ýn rivayetine göre Ebû Hanîfe demiþ ki; bu durumdaki adam keffaretle mükellef olmaz. Çünkü yukarýdaki hadîs-i þerîf haber-i vâhiddir; bilgiyi gerekli kýlmaz.
Bir kimse uyur da uykuda iken ihtilam olursa, orucu bozulmaz. Çünkü bu hususda Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Üç þey oruçlunun orucunu bozmaz; kusmak, kupa vurdurmak ve ihtilam olmak.” [31] Bu hadîs-i þerîfý Ebû Saîd el- Hudrî rivayet etmiþtir. Burada sayýlan þeylerden dolayý oruç bozulmaz. Çünkü oruçlunun bu iþlerde bir tesiri ve dahli yoktur. Ve bu durumdaki kimseler, unutan kimseden daha da nötr durumdadýr. Bir kadýna bakarak menisi akan kimse, baþkasýyla cinsî münasebette bulunmadýðýndan dolayý, aynen ihtilam olmuþ kimse gibidir. Bu tek taraflý bir hadisedir.
Yað sürünmek de orucu bozmaz. Çünkü yað bedenin haricine sürülür ve bir nevi yýkanmak gibidir. Göze sürme çekmek de orucu bozmaz. Çünkü Ebû Râfi'in rivayetine göre Hz. Peygamber (sas) Ramazanda oruçlu iken kendisine sürmedanlýk getirilmesini istemiþ, getirilince de gözüne sürme çekmiþti. Öpmekle de oruç bozulmaz. Hz. Âiþe (ra) nin rivayetine göre Peygamber (sas) oruçlu iken öpermiþ. [32]
Gýybet etmekle de oruç bozulmaz. Çünkü bu durumda ne sureten ne de manen oruç bozucu bir þey meydana gelmemektedir. Oruçlu, ettiði gýybetin orucunu bozduðunu zannederek kasden bir þeyler yerse; hem kaza ve hem de keffaretle mükellef olur. Gýybetin orucu bozmadýðýný bildiren hadîs-i þerîfden haberi olsa da olmasa da, bu hüküm deðiþmez. Çünkü gýybetin orucu bozan bir þey olmayýþý hususunda insanýn þüpheye düþmesi ender karþýlaþýlan bir hadisedir. Kýyas bunu gerektirir. Ayrýca âlimler de gýybetin orucu bozmayacaðý hususuda icmâ etmiþlerdir. Ýcmâ karþýsýnda hadîse itibar edilmez. Kiþinin kendi müdahalesi olmaksýzýn kusmasýnýn da orucunu bozmayacaðý geçen hadîs-i þerîfde bildirilmiþti.
Sidik deliðine bir þey damlatmakla Ebû Hanîfe ile Ýmam Muhammed'e göre oruç bozulmaz. Ama Ýmam ebû Yûsuf’a göre bozulur. O demiþ ki; “Bozulur; sidiðin karýndan çýktýðý argümanýndan hareketle, zeker ile karýn arasýnda bir kanal mevcut olduðu için, sidik deliðine damlatýlan þey o kanaldan karýn içine gider.” Ama esahh kavle göre zeker ile karýn arasýnda bir kanal mevcut deðildir. Bilakis idrar sýzýntý þeklinde mesanede toplanýr, sonra da dýþarý çýkar. Sýzýntý olarak dýþarý çýkan þey, tekrar sýzýntý olarak içeri girmez ve karna ulaþamaz. Ýhtilaf mesaneye ulaþmadadýr; ama sidik deliðine damlatýlan þey zekerde kalýrsa oruç bozulmaz diye icmâ etmiþlerdir. Boðaza toz ve sinek kaçmasý halinde oruç bozulmaz. Çünkü bundan sakýnmak mümkün deðildir.
Cünüb olarak sabahlayan kimsenin orucu da bozulmaz. Hz. Âiþe (ra) den rivayet edildiðine göre, Hz. Peygamber (sas) ihtilam olmaksýzýn oruçlu iken cünüb olarak sabahlarmýþ. [33] Ayrýca Yüce Rabb'imiz;
“Artýk onlara yaklaþýn.” [34] buyruðuyla Ramazan geceleri boyunca cinsî münasebeti mübah kýlmýþtýr. Gece boyunca cinsî münasebette bulunulabildiðine göre, bunun mecburî neticesi olarak sabandan sonra gusledilebilir.
Diþler arasýnda kalan nohut kadar yemek kalýntýsýný yutmak orucu bozar. Ama bundan azý bozmaz: Çünkü diþler arasýnda kalan az miktardaki yemekden sakýnmak mümkün deðildir. Bu kadarlýk kalýntý kiþinin tükrüðüne tâbidir. Ama bir nohut tanesi kadar olan çok miktardaki yemek kalýntýsýný yutmakda hüküm bunun tersine olup, orucu bozar. Çünkü âdete göre diþler arasýnda yemek bakiyyesi kalmaz. Bu umumî belvâ deðildir ki; sakýnýlmasý mümkün olmasýn.
Oruçlunun sakýz çiðnemesi, bir þeyin tadýna bakmasý ve nefsine güvenmiyorsa birini öpmesi mekruhtur: Sakýz çiðnemekle oruç bozulmaya mâruz býrakýldýðý için, kerahet vardýr. Bu, çürümemiþ ve parçalarý biribirini iyi tutmuþ olan yeni sakýz için verilmiþ bir hükümdür. Ama parçalar biribirini iyi tutmuyor ve sakýz çürümüþse, çiðnenmesi orucu bozar. Böyle bir sakýzýn kývamýný bulabilmesi için bazý parçalarýnýn çiðnenirken kopmasý gerekir ki; bu da orucu bozar. Bir þeyin tadýna bakmak da oruçlu için mekrühtur. Çünkü tadýna bakýlan þeyin bir kýsmýnýn karýna inmeyeceðinden emin olunamaz.
Oruçlunun öpmesinin mekrüh oluþ sebebine gelince; rivayet edildiðine göre gencin biri Hz. Peygamber (sas) e gelerek oruçlunun öpmesinin caiz olup olmadýðým sormuþ, Hz. Peygamber (sas) de onu oruçlu iken öpmekden menetmiþtir. Yaþlý biri de ayný þeyi sormuþ; Hz. Peygamber (sas) ona izin verince, orada beklemekde olan genç; “Benimle bu adamýn dini ayný deðil mi?” diye sorunca, Hz. Peygamber (sas) ona þu cevabý vermiþtir;
“Evet, ama yaþlý adam (öperken) kendisine hâkim olabilir.” [35] Öpen kimse kendisine hâkim olamayýnca, bazan cinsî münasebette bulunulur. Bu durumda orucu bozulup, keffaret gerekir ki; kerahet de bu sebepledir. Karý kocanýn birbirlerine sarýlmalarý da öpmek gibidir.
Kadýnýn çocuðu için yemeði çiðnemesi de mekrühtur. Çünkü bu durumda oruç, bozulmaya mâruz býrakýlmaktadýr. Ama çiðnemesi mecburî ise, bir sakýncasý olmaz. Çünkü çocuðun zarar görmesinden korktuðunda oruç tutmamasý caiz olduðuna göre, onun için yemeði çiðnemesi haydi haydi caiz olur. [36]
[30] Bu hadîsi bu lâfýzla Ebû Dâvud rivayet etmiþtir. Buharî, Müslim, Tirmizî ve Ahmed ise þu lâfýzla rivayet etmiþtir. “Oruçluyken unutarak yiyen ve içen kimse orucunu tamamlasýn. Çünkü ona yediren ve içiren Allah (cc) dýr.”
[31] Bu hadîsi Tirmizî rivayet etmiþtir.
[32] Bu hadîsi Buharî, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî, Mâlik ve Ahmed rivayet etmiþtir.
[33] Bu hadîsi Buharî, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî, Neseî, Ýbn. Mâce, Mâlik ve Ahmed rivayet etmiþtir.
[34] Bakara: 2/187.
[35] Bu hadîsi Ebû Dâvud rivayet etmiþtir.
[36] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý:1/269-272.
Ynt: Orucu bozmayan haller By: ceren Date: 24 Þubat 2020, 19:13:24
Esselamu aleyküm.orucumuzu hakkýyla tutmayý nasip etsin rabbim bizlere....
Ynt: Orucu bozmayan haller By: gulsahkilicaslan Date: 25 Þubat 2020, 01:47:13
Rabbim razi olsun inþallah selam ve dua ile
Ynt: Orucu bozmayan haller By: Sevgi. Date: 09 Nisan 2020, 01:40:15
Esselâmü Aleyküm. Rabbim bizleri orucunu rýzasýna uygun þekilde tutup rýzasýný kazanmayý nasip etsin inþaAllah