Hac By: sumeyye Date: 06 Nisan 2011, 15:49:40
HACC
Hacc, Arapça'da muazzam bir þeye yönelmek mânasýndadýr. Þâir derki;
(“Avf kabilesinden bir çok cemaatleri görüyorum ki onlar),
Zibirkanýn safranla boyalý sarýðýna yöneliyorlar.”
Þer'î ýstýlahda ise hacc: belli bir yeri, yani Beytullah'ý, belli bir þekilde, belli bir vakitte, belli þartlarda ziyaret etmektir ki; bununla alâkalý açýklama inþâallah verilecektir. Hacc; kat'î ve muhkem bir farizadýr. Bu farizayý inkâr eden kâfir olur. Ýslâmýn rükünlerinden biridir. Farziyyeti; Kitab, sünnet ve icmâ-ý ümmetle sabittir. Kitab'daki delili þu âyet-i kerîmedir:
“(Ona bir yol bulabilenlerin, yani gücü yetenlerin) Beyt'i haccetmesi Allah (cc)ýn insanlar üzerinde bir hakkýdýr” [1] Sünnetteki delili ise, þu hadîs-i þeriflerdir:
“Ýslâm beþ temel üzerine kurulmuþtur.” [2]
“Rabbinizin Beyt'ini haccedin.” Haccýn farziyeti hususunda icmâ da vardýr.
Haccýn farz olmasýna sebep, Beytullah'dýr. Çünkü hacc ona izafe edilmiþtir. Bunun farziyeti tekerrür etmez. Çünkü Beytullah da tekerrür etmiyor. Hacc farz olur olmaz yerine getirilmesi gereken bir ibadettir. Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Kim kendisini Allah (cc) ýn evine götürecek bir yiyecek bulur da haccetmezse, ounun için yahudi veya hýristiyan olarak ölmekden baþkasý yoktur.” [3]
Ebû Hanîfe'den nakledilen bir söz de buna delalet eder; “Kimin yanýnda hacca gidecek malý var da evlenmek isterse, evvelâ hacceder.” Bir sene içinde ölmek nâdir rastlanan bir þey deðildir. Ama bir namazýn vakti içinde ölmek nadir rastlanan bir þeydir. Bu sebepledir ki; farz olur olmaz hemen gitmek icmâen daha faziletlidir.
Hacc, ömürlük bir farizadýr; sadece bir defa gidilmesi farzdýr: Rivayet edildiðine göre;
“Ona bir yol bulabilenlerin (gücü yetenlerin) Beyt'i haccetmesi Allah (cc) ýn insanlar üzerinde bir hakkýdýr,” âyet-i kerîmesi nazil olduðunda adamýn biri; “Her sene mi, ya Rasûlallah (sas)” diye sormuþ, Oda;
“Hayýr, sadece bir defa.” cevabýný vermiþti. [4] Ayrýca haccýn sebebi Beytullah'dýr. Beytullah tekerrür etmediðine göre hacc da tekerrür etmez. Bu hususda icmâ edilmiþtir.
Müslüman, hür, akýllý, balið, sýhhatli, binek ve azýk bulabilen, aslî ihtiyaçlarýndan fazla olarak gidiþinden dönüþüne kadar kendisine ve ailesine yetecek miktarda nafakasý bulunan ve yol emniyeti saðlanan kimselere hacc farzdýr: Haccýn farziyeti için müslüman olma þartý vardýr. Çünkü kâfir ibadet etme ehliyetine sahip deðildir. Hür olma þartý da vardýr. Zira Hz. Peygamber (sas) þöyle buyurmuþtur:
“Bir köle on defa hacceder de sonra azad edilirse, farz olan haccýný yerine getirmesi gerekir. Bir çocuk on defa hacceder de, sonra bulûða ererse, farz olan haccýný yerine getirmesi gerekir.” [5] Kaldý ki, kölenin bedeni ile elde edilen menfaat baþkasýna (efendisine) aittir. O âcizdir. Efendisi menfaat elde etmesine izin verse bile bu hüküm deðiþmez. Çünkü ona verilen bu izin bedeni ile temin edeceði menfaatin kendisine iðreti olarak verilmesi gibidir. Köle, efendisi tarafýndan kendisine verilen bu izinle hacca gitmeye muktedir sayýlmaz. Nitekim fakir de baþkasýnýn kendisine binek ve azýðý iðreti olarak vermesiyle hacca gitmeye muktedir sayýlmaz.
Akýllý ve balið olma þartý da vardýr: Çünkü akýllý ve balið olmak mükellefiyetin sýhhat þartýdýr. Bunlarýn þart olduðu yukarýdaki hadîs-i þerîfde de anlatýlmýþtý.
Sýhhatli olma þartý da vardýr: Çünkü sýhhat olmaksýzýn hacca gitmeye muktedir olunmaz. Cuma bahsinde de olduðu gibi kör hakkýnda ihtilaf edilmiþtir. Zayýf bir rivayetle nakledildiðine göre; Ýmameyn kör kimseye haccýn vâcib olmadýðýný söylemiþlerdir. Cuma namazýna giderken köre kýlavuzluk eden kimseye; cuma namazý sýkça tekrarlandýðýndan dolayý, ücret vermek gerekir. Ama hacc nadiren yapýlan bir ibadet olduðundan dolayý, haccda köre kýlavuzluk eden kimseye ücret vermek gerekmez. Bu sebeple, Ebû Hanîfe'ye göre körün hacca gitmesi gerekir.
Binek ve azýðý bulabilme ve gidiþden dönüþe kadar gerekli olan nafakanýn temin edilmesi þartý da vardýr. Çünkü bunlar olmadan hacca gidilmez. Hacca istitâat (muktedir olma) in mânasý sorulduðunda Hz. Peygamber (sas); “Binek ve azýk.” cevabýný vermiþti. [6] Ýbn Abbas bunu böyle açýklamýþtýr. Binekden kasýt; hacca gidecek olan þahsýn tahtýrevanýn bir bölümünü veya sadece gece yahut sadece gündüz için deðil de, gece ve gündüz bir deve kiralayabilmesidir. Aksi takdirde; gece için kiralanýrsa gündüz, gündüz için kiralanýrsa geceleyin deveye binemez. Ve hacca yaya olarak gitme zorunda kalýr ki; bu durumda ancak yaya olarak hacca gitmeye muktedir olunabilir.
Hacc masraflarýnýn aslî ihtiyaçlarýndan fazla olmasý þartý da vardýr: Çünkü aslî ihtiyaçlarýn karþýlanmasý, ilâhî hukukdan evvel gelmektedir. Hacc masrafýnýn hacca gidecek olanýn ailesinin nafakasýndan fazla olmasý þartý da vardýr: Çünkü nafaka onlarýn hakkýdýr. Onlar muhtaç ve fakir olduklarý, Allah (cc) Ganî ve müstaðnî (zengin, muhtaç olmayan) olduðu için; onlarýn haklarý ilâhî hukukdan önce gelir. Hacc masraflarýnýn, hacca gidenin borçlarýný karþýlayacak maldan fazla olmasý da þarttýr. Bunun sebebini açýklamýþtýk. Ebû Yûsuf’dan nakledilen bir görüþe göre; hacýnýn memleketine dönüþünden bir ay sonrasýna dek yetecek miktarda nafakasýnýn mevcud olma þartý da vardýr.
Kiþinin içinde oturmadýðý bir evi ve hizmetinde çalýþtýrmadýðý bir kölesi varsa; hacca gitmek için bunlarý satmasý vâcib olur. Yol emniyetinin saðlanmasý da þarttýr: Çünkü yol emniyeti olmadan, gidilmek istenen yere ulaþýlamaz. Mekke'liler ve Mekke civarýnda oturanlar bineksiz olarak haccedebilirlerse, haccetmeleri farz olur. Çünkü bunlar haccý zorlanmadan ifa edebilirler. [7][1] Âl-i Ýmrân: 3/97.
[2] Bu hadîsi Buharî, Müslim, Tirmizî, Neseî ve Ahmed rivayet etmiþtir.
[3] Bu hadîsi Tirmizî rivayet etmiþtir.
[4] Bu hadîsi Ebû Dâvud, Neseî, Ýbn. Mâce, Hâkim ve Ahmed rivayet etmiþtir.
[5] Bu hadîsi Beyhakî ve Ýbn ebî Þeybe rivayet etmiþtir.
[6] Bu hadîsi Tirmizî, Ýbn. Mâce, Dârekutnî, Hâkim ve Beyhakî rivayet etmiþtir.
[7] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý:1/283-286.
Ynt: Hac By: gulsahkilicaslan Date: 17 Mart 2020, 11:21:28
Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile inþallah
Ynt: Hac By: Sevgi. Date: 18 Mart 2020, 04:16:56
Esselâmü Aleyküm. Rabbim bizlere hac ibadetini hakkýyla yerine getirenlerden eylesin inþaAllah
Bilgiler için Allah razý olsun kardeþim
Ynt: Hac By: Bilal2009 Date: 19 Mart 2020, 13:30:09
Ve Aleykümüsselam Rabbim paylaþým için razý olsun