Rehin veren By: sumeyye Date: 04 Nisan 2011, 17:33:49
Rehin Verenin Rehin Mala Karþý Cinayet Ýþlemesinde Onu Tazmini
Rehin veren rehindeki mala karþý bir cinayet iþlerse, tezminat Ödemekle mükellef olur. Çünkü malî bakýmdan kendisi o mala karþý yabancý bir kimse gibidir. Zira hakkýný tahsil etmek ve onu yanýnda alýkoymak hususunda baþkasýnýn, yani rehin alanýn onda hakki vardýr. Rehin alan yanýnda rehin olarak bulunan mala karþý bir cinayet iþlerse, o miktar borçdan düþülür. Onun fiili olmaksýzýn bir cinayet durumunda borçdan düþüldüðüne göre; onun fiili ile bir cinayet iþlenmesi halinde haydi haydi düþülür.
Rehindeki malýn (köle veya hayvanýn) rehin verene veya onun malýna karþý cinayet iþlemesi halinde bu karþýlýksýz kalýr. Bu cinayetten kasýt; malî ceza ödemeyi gerektiren cinayettir. Bu karþýlýksýz kalýr. Çünkü bu kölenin efendisine karþý iþlediði bir cinayettir.
Rehindeki malýn rehin alana karþý cinayet iþlemesi halinde de ayný hüküm geçerlidir. Zira bu cinayet nazar-ý itibara alýnacak olsa, kendi mes'ûliyetindeyken meydana geldiði için, rehini o cinayetten temizlemesi gerekir. Nazar-ý itibara alýnmadýðý için tazminat ödemesi gerekmez. Bu cinayette kensisinin bir faydasý olmadýðý için tazminat ödemekten kurtulur.
Ebû Yûsuf ve Ýmam Muhammed dediler ki; rehindeki malýn rehin alana karþý iþlediði cinayet nazar-ý itibara alýnýr. Çünkü bu cinayet mal sahibinden baþkasýna karþý iþlenmiþtir; nazar-ý itibara alýnmasýnda fayda vardýr. Bu fayda onu cinayet iþlemeye itmiþtir. Bu sebeple rehin bozulur. Rehin alan cinayeti talep etmezse, rehin býrakýlmýþ olan mal olduðu gibi rehinde kalmaya devam eder. Rehin veren kiþi rehindeki malýna karþý cinayet iþlerse; borcu ile rehindeki malýn kýymeti müsavi ise, iþlenmesinde kendisinin bir menfaati olmadýðý için, bu cinayet nazar-ý itibara alýnmaz. Bu hususda ittifak vardýr. Kýymeti borçdan fazla olsa da, Ebû Hanîfe'ye göre ayný hüküm geçerli olur. Ebû Hanîfe'den gelen bir rivayette þöyle denilmektedir; bu cinayet emanet miktannca muteber olur. Çünkü emanetteki mal emanetçiye karþý cinayet iþlemiþtir. [9][9] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 2/72-73.